Tại sao Tổng thống Donald Trump muốn áp thuế đối ứng khắp thế giới?

Tổng thống Donald Trump đã vạch ra kế hoạch áp đặt một loạt thuế quan mới đối với hàng nhập khẩu vào Hoa Kỳ vào thứ Tư (2/4) — ngày mà chính quyền của ông coi là “Ngày giải phóng” và cam kết sẽ khôi phục lại giấc mơ Mỹ. Ông Trump cũng cảnh báo rằng thuế quan có thể nghiêm trọng hơn nữa. Vậy, tại sao tổng thống Hoa Kỳ lại muốn áp thuế quan khắp thế giới?

Tổng thống Trump đã công bố mức thuế quan mới trong một buổi lễ tại Vườn Hồng, Nhà Trắng, sự kiện được đặt tên là “Làm cho nước Mỹ giàu có trở lại“.

Kế hoạch thuế quan của chính quyền Trump đặt ra mức thuế cơ sở là 10% đối với tất cả hàng nhập khẩu vào Hoa Kỳ, trong khi thuế quan tùy chỉnh sẽ được thiết lập cho các quốc gia áp dụng mức thuế quan cao hơn đối với hàng hóa của Hoa Kỳ. Mức thuế cơ sở 10% sẽ có hiệu lực vào thứ Bảy (5/4), trong khi các mức thuế khác sẽ có hiệu lực vào thứ Tư tuần sau (9/4).

Chính quyền Trump trước đó đã áp mức thuế 25% đối với xe ô tô nhập khẩu, mức thuế lên tới 25% đối với một số hàng hóa nhất định từ Mexico và Canada, cũng như mức thuế 20% đối với các lô hàng từ Trung Quốc. Nhà Trắng cho biết mức thuế đã áp dụng đối với Canada và Mexico vẫn không thay đổi. Tuy nhiên, mức thuế mới đối với Trung Quốc sẽ được kết hợp với mức thuế đối ứng vừa được công bố đối với Bắc Kinh, tương đương ở mức 54%.

“Đối với các quốc gia đối xử tệ với chúng ta, chúng tôi sẽ tính toán mức thuế kết hợp của tất cả các mức thuế, rào cản phi tiền tệ và các hình thức gian lận khác của họ“, ông Trump cho biết trong bài phát biểu hôm thứ Tư (2/4).

“Và vì chúng ta rất tử tế, chúng ta sẽ tính cho họ khoảng một nửa mức thuế mà họ đang áp đặt và đã áp đặt cho chúng ta. Vì vậy, mức thuế này sẽ không phải là mức thuế đối ứng hoàn toàn. Tôi có thể làm như vậy [áp thuế đối ứng hoàn toàn]. Đúng vậy. Nhưng sẽ rất khó khăn đối với nhiều quốc gia“, ông Trump nói thêm.

Ông Trump và chính quyền của ông từ lâu đã chỉ trích các hoạt động thương mại của các quốc gia khác và cáo buộc họ tham gia vào các hoạt động thương mại không công bằng chống lại Hoa Kỳ — và lập luận rằng thuế quan sẽ giúp đưa các công việc sản xuất trở lại Hoa Kỳ. Do đó, ông và chính quyền của mình đã kêu gọi áp dụng thuế quan để giải quyết thâm hụt thương mại kỷ lục 1,2 nghìn tỷ USD của Hoa Kỳ vào năm 2024.

“Trong nhiều thập kỷ, đất nước chúng ta đã bị hôi của, cướp bóc, ức hiếp và cưỡng đoạt bởi các quốc gia gần xa, cả bạn và thù“, ông Trump phát biểu hôm thứ Tư (2/4).

Thuế quan là loại thuế mà chính phủ thu đối với hàng hóa và dịch vụ nước ngoài mà các nhà sản xuất nhập khẩu. Theo Cơ quan Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ, thuế quan được thu trong quá trình thông quan tại các cảng nước ngoài.

Thuế quan đối ứng mà chính quyền Trump vừa công bố dự kiến sẽ ảnh hưởng đến nhiều loại hàng hóa, từ đồ điện tử, như iPhone chủ yếu được sản xuất tại Trung Quốc, đến rượu vang và các loại đồ uống có cồn khác có nguồn gốc từ các quốc gia Liên minh châu Âu (EU) như Ý.

Thuế quan mới của Tổng thống Trump đã gây ra phản ứng dữ dội từ các thành viên của cả hai đảng tại Quốc hội. Một số nghị sĩ đã cảnh báo rằng thuế quan sẽ làm tăng giá cho người tiêu dùng Mỹ.

Cụ thể, Thượng viện đã thông qua một nghị quyết với tỷ lệ 51–48 vào tối thứ Tư (2/4) sau loan báo thuế quan đối ứng của Tổng thống Trump. Nghị quyệt này sẽ hủy bỏ tuyên bố khẩn cấp về buôn bán fentanyl mà Tổng thống Trump đã sử dụng để biện minh cho việc đánh thuế đối với Canada. Bốn đảng viên Cộng hòa đã tham gia bỏ phiếu cùng với đảng Dân chủ để ủng hộ nghị quyết này, mặc dù khả năng thông qua tại Hạ viện do Đảng Cộng hòa kiểm soát là rất thấp, và Tổng thống Trump cũng khẳng định sẽ không ký thành luật.

Một số quốc gia cũng đã lên tiếng phản đối thuế quan, bao gồm cả các đồng minh của Hoa Kỳ như Canada và Úc.

“Theo đánh giá của chúng tôi, điều này sẽ gây bất lợi cho nền kinh tế Hoa Kỳ và sẽ tác động đến chúng tôi“, Thủ tướng Canada Mark Carney nói với các phóng viên hôm thứ Tư (2/4).

Thủ tướng Úc Anthony Albanese trong một cuộc họp báo hôm thứ Năm (3/4) đã mô tả các biện pháp thương mại mới của chính quyền Trump là “không phải là hành động của một người bạn“.

Trong khi đó, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent đã cảnh báo các nước không nên trả đũa để đáp trả mức thuế quan mới, đồng thời cảnh báo rằng Hoa Kỳ sẽ không ngần ngại hành động mạnh mẽ hơn nữa.

“Lời khuyên của tôi dành cho mọi quốc gia ngay lúc này: Đừng trả đũa. Nếu các vị trả đũa, sẽ có leo thang“, Bộ trưởng Bessent nói trong một cuộc phỏng vấn với Fox News vào tối thứ Tư (2/4).

Hải Đăng, theo Fox News