Telegraph: Tại sao Ukraine chia rẽ và dân không muốn chiến đấu cho Zelensky?

650.000 người trong độ tuổi huy động đã bỏ trốn khỏi Ukraine, và những người còn ở trong nước đang tìm mọi cách để lẩn trốn để khỏi bị bắt lính. Ukraine hiện nay đang chia làm đôi với cuộc sống tương phản, theo Telegraph (Anh) phỏng vấn và báo cáo hôm Thứ Năm, khi một bên diễn ra chiến đấu thê thảm và một bên đang diễn ra cuộc sống hưởng thụ hầu như bình thường. 70% dân chúng không muốn tiếp tục chiến đấu, 400 quân đào ngũ mỗi ngày, nhưng các hoạt động bắt lính vẫn tiếp tục để duy trì cỗ máy chiến tranh. Tổng số quân đang giảm, khi tân binh bổ sung không kịp đủ số người đã chết, thương vong, bị bắt, và đào ngũ. Có nhiều lý do khiến dân Ukraine không còn muốn chiến đấu cho Zelensky nữa, Telegraph phân tích: Sợ hãi, cảm thấy dù có chiến đấu cũng vô dụng khi từ lâu lắm rồi không còn tin chiến thắng, tin tức về quân Nga đột nhiên tăng mạnh lấn đất, v.v.

Ít nhất 650.000 nam giới Ukraine trong độ tuổi chiến đấu đã rời khỏi đất nước kể từ khi xung đột với Nga leo thang vào năm 2022, tờ The Telegraph đưa tin hôm Thứ Năm. Những người khác đang ẩn náu bên trong Ukraine hoặc hối lộ các quan chức để tránh bị đưa ra mặt trận, trong bối cảnh quân đội đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nhân lực tồi tệ nhất từ trước đến nay, tờ báo viết.

Theo báo cáo, tình trạng trốn nghĩa vụ quân sự ở Ukraine đang “bước vào khủng hoảng” giữa bối cảnh Nga đang lấn đất mạnh mẽ ở chiến tuyến tỉnh Donetsk. Đầu tuần này, DeepState, một nhóm giám sát gần gũi với Bộ Quốc phòng Ukraine, đã miêu tả tình hình là “hỗn loạn” trong hàng ngũ quân Ukraine khi quân đội Nga “tích lũy lực lượng để tiếp tục tiến công.”

Lệnh tổng động viên của Kiev, yêu cầu tất cả nam giới khỏe mạnh trong độ tuổi từ 25 đến 60 phải phục vụ trong lực lượng vũ trang, đã không thể bù đắp được những tổn thất đang diễn ra trên chiến trường và khiến các chỉ huy Ukraine lên tiếng lo ngại về tình trạng thiếu hụt nhân lực dai dẳng.

Tuần trước, nghị sĩ Ukraine Anna Skorokhod cho biết tình trạng đào ngũ đang gia tăng mạnh mẽ, đồng thời nói thêm rằng gần 400.000 quân nhân Ukraine đã rời bỏ đơn vị của mình mà không được phép, và nhiều người, kể cả những người tình nguyện, không có kế hoạch quay trở lại do bị cấp trên đối xử “như đối với súc vật.”

Ukraine “rõ ràng đang thua cuộc chiến,” trích lời nhà phân tích quân sự Konrad Muzyka, người chỉ ra tình trạng thiếu hụt bộ binh và hiệu quả ngày càng giảm sút của các hoạt động máy bay không người lái. Tờ Telegraph viết.

Nhiều người Ukraine đang trốn lính vì sợ hãi. Khi quân số giảm sút, ngay cả nhân viên hỗ trợ như thợ máy và nhân viên vận hành radar cũng được điều chuyển sang các vai trò bộ binh, theo một người trốn nghĩa vụ quân sự đang lẩn trốn, người này cho biết mọi tân binh đều được điều động trực tiếp ra tiền tuyến.

Các video lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội cho thấy cảnh sát quân dịch Ukraine sử dụng các chiến thuật mạnh mẽ và đôi khi bạo lực, như truy đuổi, lôi kéo đàn ông vào những chiếc xe tải không có biển số hiệu, và tấn công cả những người bị nhắm mục tiêu lẫn dân thường gần đó. Điều này đã dẫn đến sự phẫn nộ ngày càng tăng của công chúng về cái mà giờ đây được biết đến rộng rãi là “busification” (bắt lính).

Để đối phó, nhiều người trong độ tuổi phải tòng quân đã cố gắng trốn thoát khỏi đất nước bằng cách vượt qua địa hình hiểm trở hoặc sông ngòi, bất chấp rằng có thể chết. Quân biên phòng Ukraine đã ngăn chặn hàng ngàn vụ việc như vậy và trong một số trường hợp, đã sử dụng vũ khí chống lại những người bỏ trốn.

Một quốc gia hai đời sống —Một bên đang chiến đấu, bên kia thì không— cũng làm vấn đề tâm lý càng trầm trọng hơn.

Không chỉ những thành phố ở xa tiền tuyến như Lviv, hay như thủ đô Kyiv, mà thậm chí là Kharkiv (gần tiền tuyến hơn nhiều) nhìn thoáng qua, cuộc sống có vẻ gần như bình thường.

Các doanh nghiệp mở cửa. Nhà hàng, hộp đêm và nhà hát đều đông nghịt, tờ báo viết.

Người ta hầu như có thể chọn cách phớt lờ chiến tranh, và có thể có cuộc sống hưởng thụ, miễn là họ có tiền.

• Video về chợ thú kiểng ở Odessa, đăng ngày 15/8/2025:

Nhật Tân