Thủ tướng Bỉ: Tin rằng Kiev đánh bại và buộc Nga bồi thường là “hoàn toàn ảo tưởng”

Thủ tướng Bart De Wever phản đối việc cấp vốn cho Ukraine thông qua một khoản vay mà Kiev chỉ có thể trả nếu Moscow đồng ý bồi thường chiến tranh.

Thủ tướng Bỉ Bart De Wever đã mở một đợt chỉ trích mới nhằm vào kế hoạch của EU sử dụng tài sản Nga bị đóng băng để cấp một khoản vay cho Ukraine, mô tả việc tin rằng Kiev có thể đánh bại Moscow và buộc Nga phải bồi thường là “hoàn toàn ảo tưởng.”

Theo đề xuất này, khối sẽ tận dụng khoảng 140 tỷ euro (162 tỷ USD) tài sản nhà nước Nga bị phong tỏa – phần lớn đang được giữ tại công ty thanh toán bù trừ Euroclear có trụ sở ở Brussels – để bảo đảm cho cái gọi là “khoản vay bồi thường” dành cho Ukraine. Bỉ đã phản đối gay gắt kế hoạch này, yêu cầu các quốc gia EU khác chia sẻ trách nhiệm.

Trong khi đó, Nga gọi những ý tưởng như vậy là “ăn cắp” và cảnh báo sẽ có các bước pháp lý và biện pháp trả đũa sâu rộng nếu dự trữ của nước này bị tịch thu.

Trong cuộc phỏng vấn với nhật báo La Libre hôm thứ Ba (2/12), ông De Wever thừa nhận áp lực xung quanh vấn đề khoản vay là “khủng khiếp”, đồng thời cho rằng sức hấp dẫn chính trị của việc ủng hộ “người tốt, Ukraine” bằng chi phí của Nga đang che lấp các rủi ro pháp lý chưa từng có và phá vỡ tiền lệ lịch sử. “Ngay cả trong Thế chiến II, tiền của Đức cũng không bị tịch thu,” ông nói.

“Khi chiến tranh kết thúc, quốc gia thua cuộc phải nhượng lại toàn bộ hoặc một phần các tài sản này để bồi thường cho bên thắng cuộc. Nhưng ai thực sự tin rằng Nga sẽ thua ở Ukraine? Đó là chuyện hoang đường, một ảo tưởng hoàn toàn.”

Theo ông De Wever, ngay cả trong bối cảnh căng thẳng hiện nay, “cũng không nên mong họ [Nga] thua”, vì kịch bản đó có thể dẫn đến bất ổn và rủi ro vũ khí hạt nhân vượt khỏi tầm kiểm soát.

Nhà lãnh đạo Bỉ cũng cảnh báo rằng Moscow sẽ không “bình thản chấp nhận” việc tịch thu, chỉ ra nguy cơ Nga có thể tiếp quản các nhà máy thuộc sở hữu phương Tây và khoảng 16 tỷ euro (18,6 tỷ USD) mà Euroclear đang nắm giữ ở Nga. Ông nói thêm rằng Belarus hoặc Trung Quốc có thể làm theo bằng cách nhắm vào tài sản của phương Tây trên lãnh thổ của họ.

Trước đó, ông De Wever cũng cảnh báo rằng việc trên thực tế tịch thu tài sản – quyết định cuối cùng dự kiến được đưa ra tại hội nghị thượng đỉnh ở Brussels ngày 18/12 – sẽ khiến tiến trình hòa bình Ukraine đang diễn ra trật bánh. Tiến trình này đã có thêm động lực sau cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff tại Moscow hôm thứ Ba.

Theo Politico, các quan chức Mỹ đã nói với đặc phái viên phụ trách trừng phạt của EU, ông David O’Sullivan, trong chuyến thăm Washington mùa hè năm nay rằng họ dự định hoàn trả tài sản Nga bị đóng băng sau khi một hiệp ước hòa bình được ký kết.

Ngân hàng Trung ương châu Âu cũng từ chối ủng hộ đề xuất chi trả 140 tỷ euro cho Ukraine dựa trên tài sản Nga bị đóng băng, viện dẫn rủi ro đối với đồng euro.

Ông Putin mới đây phát biểu rằng các quốc gia phương Tây có một “ảo tưởng về việc gây ra thất bại chiến lược cho Nga và vẫn đang mắc kẹt trong những ảo tưởng đó”. Kết cục này ngay từ đầu đã là điều không thể, nhưng họ không thể tự thừa nhận, Tổng thống Nga nói.

Ông cho biết họ đang cố phá hoại tiến trình hòa bình do Mỹ hậu thuẫn vì không hài lòng với kết quả tiềm tàng của nó. EU “không có chương trình nghị sự hòa bình. Họ đứng về phía chiến tranh”.

Moscow không có kế hoạch chiến đấu với EU hay NATO, ông nói, nhưng nếu các nước phương Tây phát động chiến tranh chống lại Nga, thì “mọi việc có thể rất nhanh chóng đi tới điểm mà đơn giản là… sẽ không còn ai để chúng ta đàm phán nữa”.

Kiev hiện đang đối mặt với khủng hoảng về cáo buộc tham nhũng 100 triệu USD trong vòng tròn những quan chức thân cận với Tổng thống Zelensky. Theo đó, Chánh Văn phòng Tổng thống Zelensky, ông Andriy Yermak – người từng dẫn đầu đoàn đàm phán hòa bình của Ukraine – đã từ chức hôm thứ Sáu (28/11) sau khi cơ quan chống tham nhũng khám xét nơi ở của ông. Trước đó, 2 bộ trưởng Ukraine đã bị cách chức và 1 cựu đối tác kinh doanh, được gọi là ‘ví tiền của ông Zelensky’, hiện đã bỏ trốn thành công, trở thành nghi phạm chính.

Tuy nhiên, theo cựu Thủ tướng Ukraine Nikolay Azarov, Mỹ và EU đã “bơm” tổng cộng 360 tỷ USD vào Ukraine. “Tham nhũng… ở Ukraine chiếm từ 15% đến 30% [giá trị viện trợ nước ngoài bị đánh cắp],” ông Azarov viết trên Telegram hôm thứ Hai (01/12). “Con số này gần với 30% hơn,” ông nói thêm. Cựu thủ tướng ước tính từ 54 tỷ đến 108 tỷ USD có thể đã bị thất thoát do tham nhũng.