Thượng viện Mỹ thông qua dự luật chi tiêu quốc phòng 750 tỷ USD

Thượng viện Mỹ hôm thứ Năm (27/6) đã thông qua dự luật ủy quyền quốc phòng 750 tỷ USD cho năm tài khóa 2020. Thượng viện sẽ phải tiếp tục đàm phán với Hạ viện để có được phiên bản thống nhất trước khi gửi Tổng thống Donald Trump ký thông qua.

Dự luật chi tiêu quốc phòng tên chính thức là Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng (NDAA) được các Thượng nghị sĩ bỏ phiếu thông qua với đa số tán thành (86-8) vào thứ Năm (27/6).

NDAA là một trong số ít các đạo luật được Quốc hội Mỹ thông qua hằng năm. Nó đã trở thành phương tiện cho một loạt biện pháp chính sách cũng như xác định mọi thứ từ việc dành bao nhiêu tiền để mua máy bay, đóng mới tàu chiến, sẽ mất bao nhiêu tiền để hiện đại hóa chúng, tiếp tục sử dụng hay loại biên… và cung cấp các phác thảo chính sách rộng lớn cho Bộ Quốc phòng Mỹ.

Trong số các ứng viên tổng thống Mỹ của đảng Dân chủ, Thượng nghị sĩ Corey Booker và Amy Klobuchar bỏ phiếu trống, trong khi các Thượng nghị sĩ Michael Bennet, Kirsten Gillibrand, Kamala Harris, Bernie Sanders và Elizabeth Warren không bỏ phiếu – có thể vì bận tham gia các cuộc tranh biện tranh cử tổng thống sơ bộ tại Florida trong tuần này. Các Thượng nghị sĩ Cộng hòa Mike Braun, Rand Paul và Mike Lee cũng bổ phiếu trống, cùng với các Thượng nghị sĩ Dân chủ Ed Markey, Jeff Merkley và Ron Wyden.

Chủ tịch Ủy ban Quân sự Thượng viện Jim Inhofe cho rằng dự luật này là sự tiếp nối những nỗ lực của chính quyền Trump nhằm “tái xây dựng” quân đội Mỹ và chống lại các mối đe dọa khắp nơi trên thế giới.

Khi giới thiệu dự luật ra Thượng viện, ông Inhofe nói: “Thế giới bây giờ bất ổn và nguy hiểm hơn bất kỳ thời điểm nào khác trong cuộc đời tôi. Chiến lược Quốc phòng đã chỉ rõ cho chúng ta thấy: cạnh tranh chiến lược với Trung Quốc và Nga; các mối đe dọa tiếp diễn từ các quốc gia xảo trá như Iran và Bắc Hàn, và các tổ chức khủng bố; công nghệ mới và các khu vực chiến tranh mới trên không gian vũ trụ và không gian mạng; chưa kẻ tới những năm thiếu hụt ngân sách dưới chính quyền trước.”

Phát biểu trong phiên bỏ phiếu, Thượng nghị sĩ Dân chủ Jack Reed cho hay: “Đây là một dự luật rất tốt. Nó đã được ủy ban của chúng tôi không qua với tỷ lệ 25-2, một cuộc bỏ phiếu có được sự ủng hộ lưỡng đảng hoàn toàn. Dự luật bao gồm nhiều ủy quyền cần thiết, các ủy quyền về tài chính, và các cải cách sẽ giúp được các nam, nữ quân nhân của quân đội chúng ta.”

Dự luật cung cấp 750 tỷ USD trong tổng chi tiêu quốc phòng cho năm tài khóa 2020, trong đó có gói ngân sách cơ bản 642,5 tỷ USD cho Bộ Quốc phòng và 23,3 tỷ USD cho các chương trình an ninh quốc gia của Bộ Năng lượng.

Dự luật cũng cấp 75,9 tỷ USD cho quỹ hoạt động dự phòng tại hải ngoại – một khoản chi tiêu không thuộc giới hạn ngân sách.

Với việc thúc đẩy chính phủ Trump, dự luật của Thượng viện cũng bao gồm yêu cầu của Tòa Bạch Ốc về khoản 3,6 tỷ USD để “bù đắp” cho việc chính phủ đã chuyển khoản ngân sách xây dựng quân đội sang chi tiêu cho bảo đảm an ninh biên giới Mỹ – Mexico theo tuyên bố khẩn cấp an ninh quốc gia của Tổng thống Trump. Tuy nhiên, dự luật không bao gồm yêu cầu của chính phủ cho khoản 3,6 tỷ USD bổ sung cho xây tường biên giới.

Dự luật cũng đưa ra các biện pháp nâng cao đời sống của quân nhân như tăng 3,1% lương cho binh lính bắt đầu từ tháng 1/2020. Nếu được thực thi, đây sẽ là lần tăng lương cho quân nhân Mỹ hàng năm lớn nhất trong một thập kỷ qua. Dư luật cho phép chi 300 triệu USD nâng cấp nhà ở quân đội, giải quyết các báo cáo cho thấy điều kiện sống không đạt tiêu chuẩn tại các căn cứ quân sự Mỹ trên khắp thế giới.

Dự luật cũng cho phép Bộ Quốc phòng tăng thêm khoảng 6.200 quân nhân trong năm tới. Trong đó bao gồm khoảng 2.500 lính bổ sung cho Hải quân, 2.000 lính cho Bộ binh và 1.700 lính cho Không quân và 100 lính cho Thủy quân lục chiến.

Phát biểu về dự luật tại Thượng viện, Lãnh đạo đa số Thượng viện Mitch McConnell nhấn mạnh: “Không quá khi nói về tầm quan trọng của luật này đối với sứ mệnh tiếp tục của nam, nữ quân nhân của đất nước chúng ta. NDAA nhắm mục tiêu đồng thời vừa định hướng hiện đại hóa lực lượng tình nguyện của chúng ta, vừa là chủ trương cung cấp cho việc khôi phục tính sẵn sàng và duy trì quân nhân Mỹ được trang bị các khí tài sát thương tiên tiến nhất, vừa là hứa hẹn về dịch vụ hỗ trợ quan trọng cho các gia đình quân nhân và là tuyên bố cho cả những đồng minh và kẻ thù của chúng ta về quyết tâm chiến lược của Mỹ.”

Mặc dù dự luật đã được thông qua, nhưng Thượng viện vào thứ Sáu 28/6 (giờ Mỹ) sẽ tiếp tục bỏ phiếu về một sửa đổi liên quan tới việc ngăn chặn Tổng thống Trump sử dụng ngân sách quốc phòng vào việc triển khai hành động quân sự chống lại Iran nếu không được quốc hội chuẩn thuận.

Đảng Cộng hòa tin rằng biện pháp bổ sung nêu trên khó có thể thông qua vì phía Dân chủ cần phải có được 60 phiếu ủng hộ. Nếu tất cả thành viên đảng Dân chủ tại Thượng viện bỏ phiếu đồng ý sửa đổi đó, thì họ vẫn còn cần thêm sự ủng hộ của 13 Thượng nghị sĩ Cộng hòa.

Dự luật của Thượng viện vẫn cần phải tiếp tục tìm kiếm sự tương thích với dự luật của Hạ viện. Đảng Dân chủ dự kiến sẽ bỏ phiếu thông qua phiên bản NDAA của họ tại Hạ viện vào tháng Bảy.

Dự luật của Hạ viện có một số khác biệt đáng chú ý với dự luật của Thượng viện như tổng ngân sách quốc phòng giảm 17 tỷ USD, chỉ là 733 tỷ USD. Dự luật của Hạ viện cấm triển khai đầu đạn hạt nhân công suất thấp phóng từ tàu ngầm và cấm sử dụng tiền của Bộ Quốc phòng vào xây tường biên giới. Ngoài ra, Hạ viện Dân chủ cũng dự kiến thông qua các sửa đổi về việc bảo vệ người chuyển giới tham gia quân đội và ngăn chặn dùng tiền ngân sách quốc phòng vào hoạt động quân sự chống Iran.

Dự luật của Thượng viện được thông qua bởi lưỡng đảng sẽ là lợi thế cho họ trong các cuộc đàm phán liên viện với Hạ viện. Những cuộc đàm phán này dự kiến sẽ bắt đầu sau khi Hạ viện thông qua dự luật và kéo dài cho tới mùa thu.

Nếu hai viện không thể đạt được một dự luật chi tiêu quốc phòng chung trước ngày 1/10 năm nay, chính phủ Mỹ khả năng sẽ lại phải đóng cửa một phần như hồi cuối năm 2018.

Như Ngọc