Tổng thống Biden nói Mỹ không ủng hộ Đài Loan độc lập

Tổng thống Mỹ Joe Biden nói hôm thứ Bảy (13/1) rằng Mỹ không ủng hộ Đài Loan độc lập. Tuyên bố này được ông chủ Nhà Trắng phát đi sau khi cử tri Đài Loan đã cự tuyệt Trung Quốc và trao cho Đảng Dân Tiến (DPP) cầm quyền nhiệm kỳ thống thống thứ ba.

Ứng cử viên Lại Thanh Đức của DPP đã đắc cử tổng thống Đài Loan sau khi chiến thắng hai đối thủ đến từ Quốc Dân Đảng và Đảng Nhân dân Đài Loan trong cuộc bầu cử tổng thống trực tiếp hôm thứ Bảy (13/1). Ngay sau khi đắc cử, ông Lại đã mạnh mẽ bác bỏ áp lực của Trung Quốc nhằm loại bỏ ông, đồng thời cam kết sẽ vừa kháng cự và vừa tìm cách đàm phán với Bắc Kinh.

Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden khi được hỏi về phản ứng trước kết quả bầu cử Đài Loan, ông đã nói: “Chúng tôi không ủng hộ độc lập…”.

Nhiều giờ trước cuộc bầu cử Đài Loan diễn ra, Mỹ đã phát đi cảnh báo rằng “bất kỳ” quốc gia nào can thiệp vào cuộc bầu cử này đều “sẽ là không thể chấp nhận được”. Đây được coi là cảnh báo nhằm vào Trung Quốc vốn luôn không công nhận bầu cử Đài Loan và tuyên bố chủ quyền đối với quốc đảo này.

Tuy nhiên, trên thực tế, Đài Loan đã đang là câu chuyện thực hành dân chủ thành công kể từ khi họ tổ chức cuộc bầu cử tổng thống trực tiếp năm 1996, cao trào của nhiều thập ký đấu tranh chống lại cai trị chuyên chế và thiết quân luật.

Mỹ từ năm 1979 đã không đặt quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan, nhưng vẫn là lực lược quốc tế hậu thuẫn quan nhận nhất cho Đài Loan và cũng là nguồn cung vũ khí chủ yếu cho đảo quốc gần Trung Quốc.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã gửi lời chúc mừng chiến thắng tới ông Lại Thanh Đức và tuyên bố Mỹ “cam kết duy trì ổn định và hòa bình xuyên eo biển, cũng như giải quyết các khác biệt, thoát khỏi cưỡng bức và áp lực”. Ông Blinken bày tỏ rằng Mỹ mong chờ được làm việc với ông Lại và các vị lãnh đạo của tất cả các đảng phái tại Đài Loan để thúc đẩy “mối quan hệ không chính thức lâu đời, phù hợp với chính sách một Trung Quốc của Mỹ”.

Chính quyền Biden đã đang lo ngại rằng cuộc bầu cử Đài Loan, chính phủ chuyển tiếp và mới sẽ làm leo thang xung đột với Bắc Kinh.

Ông Biden đã đang làm việc để hòa nhã mối quan hệ với Trung Quốc, trong đó có việc đồng ý đối thoại về những khác biệt trong các vấn đề an ninh tại Hội nghị Thượng đỉnh California với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hồi tháng 11/2023.

Chính phủ Đài Loan dự đoán Trung Quốc sẽ nỗ lực tăng áp lực lên tổng thống Đài Loan đắc cử sau cuộc bỏ phiếu, trong đó có việc tiến hành các cuộc diễn tập quân sự gần đảo Đài Loan vào mùa xuân này. Trung Quốc chưa bao giờ từ bỏ sử dụng vũ lực để đưa Đài Loan về dưới sự kiểm soát của chế độ cộng sản.

Để thể hiện sự ủng hộ Đài Loan, ông Biden đã có kế hoạch cử một phái đoàn không chính thức tới quốc đảo, theo một quan chức cấp cao của chính quyền Biden.

Phái đoàn Mỹ khả năng sẽ bao gồm một số cựu quan chức cấp cao, giống như các phái đoàn Mỹ khác đã từng tới Đài Loan trước đây.

Tổng thống Joe Biden chưa gửi điện hay điện đàm chúc mừng ông Lại Thanh Đức, điều mà Tổng thống tân cử Donald Trump đã làm khi bà Thái Anh Văn đắc cử tổng thống Đài Loan năm 2016. Cuộc điện đàm giữa ông Trump và bà Thái sau cuộc bầu cử Đài Loan 2016 đó là cuộc đối thoại đầu tiên giữa các vị lãnh đạo Mỹ và Đài Loan kể từ khi Tổng thống Mỹ Jimmy Carter dịch chuyển quan hệ ngoại giao chính thức từ Đài Loan sang Trung Quốc năm 1979.