Tổng thống Syria Bashar al-Assad và gia đình đã tới Nga

Cựu tổng thống Syria, Bashar al-Assad, đã được cấp quy chế tị nạn tại Nga và đã đến Moskva cùng gia đình, các hãng thông tấn Nga RIA Novosti và TASS đưa tin vào Chủ Nhật (8/12), trích dẫn nguồn tin từ Điện Kremlin. Diễn biến này diễn ra khi các chiến binh Syria giành quyền kiểm soát thủ đô Damascus, về cơ bản chấm dứt 24 năm cầm quyền của gia đình Assad.

“Assad, cùng với các thành viên trong gia đình, đã đến Moskva. Nga đã cấp quy chế tị nạn cho họ vì lý do nhân đạo“, một nguồn tin nói với TASS.

Bộ Ngoại giao Nga trước đó cho biết ông Assad đã rời Syria và ra lệnh chuyển giao quyền lực một cách hòa bình, sau khi các chiến binh nổi dậy tràn vào Damascus mà không gặp bất kỳ sự phản kháng nào của quân đội chính phủ Syria vào Chủ Nhật (8/12).

Hãng thông tấn tư nhân Interfax và các phương tiện truyền thông nhà nước khác của Nga trích dẫn nguồn tin giấu tên của Điện Kremlin cho biết: “Tổng thống Assad của Syria và các thành viên trong gia đình ông đã đến Moskva. Nga đã cấp quy chế tị nạn cho họ vì lý do nhân đạo“.

Ông Mikhail Ulyanov, đại sứ Nga tại các tổ chức quốc tế ở Vienna, loan báo trên kênh Telegram cá nhân rằng Moskva đã cấp quy chế tị nạn cho ông Assad và gia đình ông.

Đại sứ Mikhail Ulyanov viết: “Tin tức nóng hổi! Bashar al-Assad và gia đình ông đã ở Moskva. Nga không phản bội bạn bè trong những tình huống khó khăn“.

Các chiến binh nổi dậy Syria do nhóm vũ trang Hayat Tahrir al-Sham (HTS) lãnh đạo đã nhanh chóng chiếm được thủ đô Damascus chỉ chưa đầy một tuần khởi binh. Dưới sự chỉ huy của một cựu chỉ huy Al-Qaeda, nhóm HTS đã phát động một cuộc tấn công bất ngờ từ tỉnh Idlib do phe đối lập nắm giữ ở miền bắc Syria vào tuần trước. Phiến quân nổi dậy liên tiếp đã đánh đuổi Quân đội Syria khỏi các thành phố Aleppo, Hama, Homs và Al-Qusayr tại biên giới Liban trước khi tiến vào Damascus hôm Chủ Nhật (8/12).

Nga đã kêu gọi nối lại các cuộc đàm phán do Liên Hiệp Quốc dẫn đầu để giải quyết cuộc khủng hoảng Syria, theo TASS đưa tin.

Các nhà lãnh đạo phe đối lập vũ trang Syria cũng đã tuyên bố đảm bảo an toàn cho các căn cứ quân sự và phái bộ ngoại giao của Nga hoạt động tại Syria, theo các quan chức Điện Kremlin được RIA trích dẫn.

Interfax trích dẫn cùng một nguồn tin từ Điện Kremlin cho biết Nga ủng hộ một giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng ở Syria, nơi Moskva đã ủng hộ Tổng thống Assad trong cuộc nội chiến kéo dài từ năm 2011. Nguồn tin cho biết các cuộc đàm phán nên được nối lại dưới sự bảo trợ của Liên Hiệp Quốc.

Liên minh phiến quân Syria cho biết họ đang nỗ lực hoàn tất việc chuyển giao quyền lực cho một cơ quan quản lý chuyển tiếp có quyền hành pháp.

“Cuộc cách mạng Syria vĩ đại đã chuyển từ giai đoạn đấu tranh lật đổ chế độ Assad sang cuộc đấu tranh cùng nhau xây dựng một Syria xứng đáng với sự hy sinh của người dân“, liên minh nổi dậy cho biết thêm trong một tuyên bố.

Ông Mohammad Ghazi al-Jalali, thủ tướng Syria dưới thời Tổng thống Assad, đã kêu gọi bầu cử tự do và cho biết ông đã liên lạc với lãnh đạo phe nổi dậy Golani để thảo luận về giai đoạn chuyển tiếp.

Tổng thống Hoa Kỳ sắp mãn nhiệm Joe Biden, trong bài phát biểu trên truyền hình, đã hoan nghênh sự sụp đổ của chế độ Assad, nhưng thừa nhận rằng đây cũng là thời điểm rủi ro và bất ổn.

“Khi tất cả chúng ta chuyển sang câu hỏi về những gì sẽ xảy ra tiếp theo, Hoa Kỳ sẽ hợp tác với các đối tác và bên liên quan ở Syria để giúp họ nắm bắt cơ hội quản lý rủi ro”, ông Biden cho biết.

Bộ Tư lệnh Trung ương Hoa Kỳ nói rằng lực lượng của họ vào Chủ Nhật (8/12) đã tiến hành hàng chục cuộc không kích nhằm vào các trại và hoạt động của Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) được biết đến ở miền trung Syria.

Sau đó trong cùng ngày, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin tuyên bố rằng ông đã điện đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Yasar Guler, nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ đang theo dõi chặt chẽ tình hình tại Syria.

Những người ủng hộ cuộc nổi dậy hân hoan đã tập trung tại các đại sứ quán Syria trên khắp thế giới, hạ cờ đỏ, trắng và đen của thời Assad và thay thế bằng cờ xanh, trắng và đen của những người phản đối ông ta.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nói rằng sự sụp đổ của ông Assad là nhờ những đòn giáng mà Israel đã giáng vào Iran và Hezbollah ở Liban, vốn là đồng minh và chốt chặn của lực lượng an ninh Assad.

“Nhà nước man rợ đã sụp đổ“, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu.

Vào sáng hôm Chủ Nhật (8/12), Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump tuyên bố trên nền tảng truyền thông xã hội Truth Social của ông: “[Chính quyền] Assad đã kết thúc“.

“Ông ta [Assad] đã bỏ trốn khỏi đất nước của mình. [Quốc gia] bảo hộ của ông ta, Nga, Nga, Nga, dưới sự lãnh đạo của Vladimir Putin, không còn quan tâm đến việc bảo vệ ông ta nữa. Ngay từ đầu, chẳng có lý do gì để Nga có mặt ở đó cả”, ông Trump viết.