Tổng thống Trump lên án chính quyền Assad trong vụ tấn công bằng vũ khí hóa học tại Syria

Hôm 4/4, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump lên án một cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học tại Syria làm chết hàng chục người. Tuy nhiên, người đứng đầu Nhà Trắng chưa nói rõ ông sẽ phản ứng ra sao trong khi Pháp kêu gọi Hoa Kỳ thể hiện vai trò lãnh đạo mạnh mẽ hơn tại khu vực Trung Đông đầy bất ổn.

Trump nói rằng vụ tấn công ở tỉnh Idlib của Syria vừa qua là “đáng lên án và không chấp nhận được trong thế giới văn minh“, ông cũng cho rằng người tiền nhiệm Barack Obama có phần trách nhiệm.

“Những hành động tàn ác này của chế độ Bashar al-Assad là hậu quả của sự yếu kém và do dự của chính quyền tiền nhiệm. Tổng thống Obama cho biết vào năm 2012 rằng ông sẽ thiết lập một ‘lằn ranh đỏ’ chống lại việc sử dụng vũ khí hóa học và sau đó đã không làm gì cả.” Trump nói trong một tuyên bố mới nhất.

Quân đội Syria đã phủ nhận liên can và nói họ không bao giờ sử dụng vũ khí hóa học.

Cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học hôm thứ Ba 4/4, giết chết ít nhất 58 người, trong đó có 11 trẻ em và làm 400 người bị thương. Trước đó một tuần, Bộ trưởng Ngoại giao Rex Tillerson và Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley tuyên bố trọng tâm của Mỹ tại Syria là tiêu diệt các chiến binh Nhà nước Hồi giáo (IS) hơn là gây sức ép buộc Tổng thống Assad từ bỏ quyền lực.

Một quan chức cao cấp của chính quyền Trump hôm thứ Ba cho biết chính phủ đã xem xét các lựa chọn chính sách sau cuộc tấn công ở Idlib nhưng các lựa chọn này là giới hạn và những quan điểm của Tillerson và Haley vẫn được giữ nguyên.

“Không có gì thay đổi về động thái này, khả năng loại bỏ ông ta (Assad) không cao  bởi vì ông ấy có thể làm điều khủng khiếp“, quan chức này nói.

Bộ trưởng Ngoại giao Pháp, Jean-Marc Ayrault cho biết cuộc tấn công nghi ngờ sử dụng vũ khí hóa học này là một phép thử phản ứng của chính quyền Trump và kêu gọi Washington cần xác định rõ vai trò của mình đối với chính quyền Assad.

Jean-Marc Ayrault  phát biểu trên kênh phát thanh RTL rằng: “Vấn đề đặt ra là Mỹ có ủng hộ  hay không một cuộc chuyển đổi chính trị tại Syria, cụ thể là tổ chức tiến trình chuyển đổi này, các cuộc bầu cử và trọng tâm và then chốt là vấn đề rời bỏ nhiệm sở của Assad.”

Một quan chức cấp cao khác của Hoa Kỳ cho biết Ả rập Xê-út và Thổ Nhĩ Kỳ, cả hai đồng minh chính của họ trong cuộc chiến chống lại Nhà nước Hồi giáo, đã chỉ ra rằng việc loại bỏ quân khủng bố Hồi giáo được ưu tiên cao hơn lật đổ Assad và việc cố tình lật đổ ông ta ở thời điểm này chỉ làm tăng thêm sự hỗn loạn trong khu vực.

Tội ác chiến tranh

Vụ tấn công này khiến cho chiến lược mà chính quyền Trump theo đuổi tại Syria thêm khó khăn.

Một quan chức cao cấp của Bộ Ngoại giao Mỹ cho hay: “Nếu nó đúng như những điều đang báo cáo, rõ ràng đó là một tội ác chiến tranh”. Ông này cũng nói thêm rằng chính phủ vẫn đang thu thập thông tin.

Một nguồn tin từ chính phủ Hoa Kỳ cho biết Washington tin rằng chất độc hóa học sarin đã được sử dụng trong cuộc tấn công và “gần như chắc chắn” nó được thực hiện bởi lực lượng trung thành với Assad.

Đề cập tới Nga và Iran, các nước đã hậu thuẫn quân sự cho Assad, quan chức Bộ Ngoại giao nêu trên nói: “Những lực lượng hậu thuẫn từ bên ngoài, những người bảo trợ chế độ (Assad) rõ ràng có rất nhiều điều cần phải trả lời.”

Trong giai đoạn đầu của chiến tranh Syria, ông Obama đã nhấn mạnh Assad phải rời bỏ quyền lực. Trong những năm sau đó, chính quyền của ông đã chuyển trọng tâm vào cuộc chiến chống lại các chiến bình Nhà nước Hồi giáo cực đoan, những kẻ đã chiếm được một phần lãnh thổ ở Iraq và Syria vào năm 2014.

Aaron David Miller, chuyên gia Trung Đông tại Trung tâm Woodrow Wilson ở Washington, nói rằng động thái của Trump khá giống với chiến lược “tránh rủi ro” của Obama ở Syria.

Ông nói: “Mặc dù không hoàn toàn giống với chính quyền trước, nhưng động thái của Mỹ trong vấn đề Syria hiện tại cho thấy rõ vẫn ẩn chứa những chiến lược cũ dưới thời Obama: Mục tiêu chính không phải là loại bỏ Assad mà là tiêu diệt IS”.

Xuân Thành

Xem thêm: