Ông Trump đang lãnh đạo một cuộc chiến kinh tế toàn cầu mới chống lại ĐCSTQ – NYP

Gần đây, tờ New York Post đăng tải bài bình luận của bà Elaine Dezenski, Giám đốc Trung tâm Sức mạnh Kinh tế và Tài chính thuộc “Quỹ Bảo vệ Nền Dân chủ” (Foundation for Defense of Democracies), chỉ ra rằng ông Trump đang lãnh đạo một cuộc chiến kinh tế toàn cầu mới chống lại Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).

Bà chỉ ra rằng Tổng thống Mỹ Donald Trump đang dẫn dắt nước Mỹ tiến hành một cuộc đối đầu mang tính lịch sử của nền văn minh, mục tiêu là giúp Mỹ và các đồng minh thoát khỏi sự kiểm soát của ĐCSTQ đối với nền kinh tế toàn cầu.

Bài viết cho rằng nền kinh tế toàn cầu cuối cùng cũng bắt đầu nhận thức được rủi ro của “nền kinh tế chuyên chế”. Khi ĐCSTQ hạn chế xuất khẩu các khoáng sản quan trọng và pin lithium, bà Dezenski tự hỏi tại sao thế giới lại tin tưởng một chế độ độc tài do ĐCSTQ kiểm soát, để họ trở thành nhà cung cấp chính của rất nhiều hàng hóa quan trọng như vậy.

Bà nói ĐCSTQ vừa hạn chế xuất khẩu làm suy yếu khả năng phòng thủ của Mỹ, vừa dùng xe điện và thép được trợ cấp gây tràn ngập thị trường toàn cầu, bóp nghẹt không gian của các quốc gia có nền kinh tế tự do. Đây hoàn toàn là một trò lừa đảo.

Bà Dezenski chỉ ra rằng không chỉ Mỹ mà tất cả các nền kinh tế thị trường đều đang đối mặt với mối đe dọa này. Các doanh nghiệp châu Âu cũng đang kêu gọi Liên minh châu Âu (EU) hành động trước các hành vi bán phá giá của ĐCSTQ. Một giám đốc điều hành của tập đoàn thép khổng lồ của Đức Thyssenkrupp cảnh báo chúng ta cần được bảo vệ, nếu không toàn bộ ngành công nghiệp thép sẽ khó tồn tại.

Bà cho biết chính quyền Trump đã cảnh báo Bắc Kinh, chuẩn bị tăng thuế quan trở lại để hạn chế các doanh nghiệp Trung Quốc xâm nhập thị trường tiêu dùng mạnh mẽ của Mỹ. Bà cho rằng thuế quan là phản ứng cần thiết hiện nay, nhưng điều quan trọng hơn là Mỹ phải suy nghĩ xem trong tương lai nên làm thế nào để thay đổi hoàn toàn quy tắc của nền kinh tế toàn cầu.

“Nền kinh tế cận toàn cầu”: Hệ thống mới do Mỹ dẫn đầu

Bà Dezenski cho rằng đây sẽ là vấn đề quan trọng nhất trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump. Bà nhận định trong nhiều thập kỷ qua, ĐCSTQ đã dựa vào sự cưỡng ép, tham nhũng và sức mạnh độc quyền để kiểm soát thương mại toàn cầu, và Mỹ phải thoát khỏi sự phụ thuộc đó.

Bà chủ trương Mỹ nên thúc đẩy xây dựng một hệ thống kinh tế mới gồm các quốc gia tuân thủ quy tắc – “nền kinh tế cận toàn cầu” (Near-Global Economy), chỉ mở cửa cho những quốc gia tôn trọng nguyên tắc thị trường và tuân thủ các quy tắc quốc tế.

Bà cho rằng việc tái cấu trúc thương mại toàn cầu mang lại cơ hội chưa từng có kể từ khi hình thành hệ thống Bretton Woods năm 1944, để xây dựng một trật tự kinh tế mới ổn định, công bằng và thịnh vượng hơn.

4 nguyên tắc lớn: Công bằng, Ổn định, Mở, Tự do

Bà Dezenski nêu rõ, việc xây dựng “nền kinh tế cận toàn cầu” phải tuân thủ 4 nguyên tắc cốt lõi: Công bằng, ổn định, mở và tự do.

“Công bằng” có nghĩa là các quốc gia phải tuân thủ nguyên tắc thị trường. Bà chỉ ra rằng, các doanh nghiệp Mỹ chịu thiệt không phải vì năng lực cạnh tranh yếu, mà là vì có một số quốc gia gian lận, bóc lột người lao động, làm ô nhiễm môi trường, dùng hối lộ để độc chiếm thị trường.

Sự độc quyền của ĐCSTQ trong lĩnh vực khoáng sản quan trọng không phải vì công nghệ tiên tiến, mà là nhờ thao túng giá cả và trợ cấp nhà nước. Bà lấy ví dụ, số lượng xe điện do các nhà sản xuất Trung Quốc sản xuất trong năm nay sẽ gấp đôi tổng nhu cầu toàn cầu của năm ngoái.

“Ổn định” là tiền đề của tăng trưởng kinh tế. Bà cho rằng cuộc chiến tranh Nga – Ukraine đã gây ra tình trạng hỗn loạn nghiêm trọng nhất kể từ Thế chiến II. Bà chủ trương, bất kỳ quốc gia nào phát động xâm lược, kích động đảo chính, tài trợ khủng bố hoặc phát động tấn công mạng đều nên bị loại khỏi “nền kinh tế cận toàn cầu”.

“Mở” yêu cầu thông tin phải minh bạch, lưu thông tự do. Bà nhấn mạnh, thông tin minh bạch giúp doanh nghiệp lập kế hoạch, giảm rủi ro, khuyến khích đầu tư, trong khi sự thiếu minh bạch tài chính, các công ty vỏ bọc và tài khoản bí mật chỉ làm gia tăng tham nhũng.

“Tự do” là nền tảng của sức sống kinh tế. Bà chỉ ra rằng các chế độ độc tài phá hoại quyền sở hữu tài sản, khiến đầu tư trở nên không thể dự đoán được; trong khi khi các lực lượng cải cách lên nắm quyền thông qua bầu cử dân chủ, cần tạo cơ hội cho họ gia nhập “nền kinh tế cận toàn cầu”.

Gây chiến với khách hàng là kiểu làm ăn tệ hại nhất

Bà Dezenski cho rằng nền kinh tế của ĐCSTQ phụ thuộc nghiêm trọng vào Mỹ và các quốc gia dân chủ khác, việc gây chiến với khách hàng là kiểu làm ăn tệ hại nhất. Bà nói Bắc Kinh hạn chế xuất khẩu lần này chẳng khác nào gửi đến thế giới một “bản tuyên bố tự sát kinh tế”.

Bà kêu gọi Mỹ và các đồng minh phải nhanh chóng xây dựng một hệ thống thương mại mới dựa trên hợp tác tự nguyện, quy tắc công bằng và ranh giới rõ ràng, nhằm chống lại mối đe dọa từ nền kinh tế chuyên chế. Bà cho rằng xây dựng một hệ thống lấy các nguyên tắc này làm cốt lõi chính là chìa khóa để giành chiến thắng trong cuộc chiến kinh tế này.

Ông Trump tuyên bố áp thuế 100% đối với hàng hóa Trung Quốc

Hôm 10/10, Tổng thống Trump đăng tải bài viết gây chấn động trên nền tảng mạng xã hội Truth Social, mạnh mẽ lên án hành động “xảo quyệt và thù địch” của ĐCSTQ khi mở rộng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm. Ông tuyên bố từ ngày 1/11 sẽ áp thuế 100% đối với hàng hóa Trung Quốc và áp đặt kiểm soát xuất khẩu đối với tất cả phần mềm quan trọng.

Trước đó, hôm 9/10, Bộ Thương mại ĐCSTQ thông báo mở rộng đáng kể hạn chế xuất khẩu đất hiếm, đưa 5 nguyên tố đất hiếm gồm holmi, erbium, thulium, europium và ytterbium cùng các vật liệu liên quan vào danh sách kiểm soát. Từ ngày 1/12, bất kỳ sản phẩm nào chứa hơn 0,1% đất hiếm có nguồn gốc từ Trung Quốc, hoặc sử dụng công nghệ tinh luyện, tái chế của Trung Quốc, đều phải được Bắc Kinh phê duyệt trước khi xuất khẩu.

Hiện nay, số lượng kim loại bị ĐCSTQ hạn chế xuất khẩu đã tăng lên 12 loại, và nước này kiểm soát khoảng 70% nguồn cung đất hiếm toàn cầu. Những vật liệu đất hiếm này rất quan trọng đối với ngành sản xuất ô tô, công nghiệp quốc phòng và ngành công nghiệp bán dẫn.

Ngay sau đó, ĐCSTQ tiếp tục mở cuộc điều tra chống độc quyền nhằm vào tập đoàn chip khổng lồ của Mỹ Qualcomm, đồng thời tuyên bố thu phí cảng đối với tàu treo cờ Mỹ. Giới quan sát cho rằng, Bắc Kinh đang gia tăng sức ép, nhưng ngược lại đã khiến Washington tức giận.

Ngay sau khi ông Trump tuyên bố áp thuế 100% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, Bắc Kinh đã cam kết sẽ có các biện pháp đối phó.

“Việc dùng các lời đe dọa áp thuế cao không phải là cách đúng đắn để đối thoại với Trung Quốc,” một người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết hôm Chủ nhật, trong phản ứng đầu tiên của Bắc Kinh đối với lời đe dọa.

“Nếu Mỹ vẫn khăng khăng hành động đơn phương, Trung Quốc sẽ kiên quyết thực hiện các biện pháp tương ứng để bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của mình,” người phát ngôn nói thêm. “Lập trường của chúng tôi về cuộc chiến thuế vẫn nhất quán – chúng tôi không muốn có, nhưng cũng không sợ nó.”