Trung-Nhật-Hàn nhóm họp nhấn mạnh đoàn kết trong vấn đề hạt nhân Triều Tiên

Lãnh đạo Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc hôm thứ Tư (9/5) đã tổ chức Hội nghị ba bên tại Tokyo thể hiện đoàn kết trước động thái ngoại giao lịch sử của Bắc Hàn gần đây và cam kết cùng nhau thúc đẩy Bình Nhưỡng từ bỏ vũ khí hạt nhân.

Lần gần nhất Hội nghị ba bên Trung-Nhật-Hàn được tổ chức là từ năm 2015 tại Seoul, Hàn Quốc. Hội nghị lần này của những người hàng xóm Đông Bắc Á trở nên đặc biệt hơn khi diễn ra trong bối cảnh các bên đang giữ được không khí bình ổn tại khu vực vốn thường bị bao phủ với các tranh cãi về lịch sử và lãnh thổ.

Theo Reuters, nghị trình của Hội nghị Trung-Nhật-Hàn lần này chủ yếu xoanh quanh vấn đề Bắc Hàn. Chế độ Bình Nhưỡng đang cho thấy tín hiệu tích cực sau Hội nghị thượng đỉnh lịch sử Kim-Moon hôm 27/4 và ông Kim Jong-un cũng đang hướng tới cuộc gặp lịch sử với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đánh giá cao vai trò dẫn dắt của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in trong vấn đề hạt nhân Triều Tiên gần đây và hoan nghênh Trung Quốc cam kết tham gia vào vấn đề của bán đảo thể hiện bằng cuộc gặp lần hai giữa ông Tập Cận Bình và ông Kim Jong-un tại thành phố Đại Liên, Trung Quốc trong hai ngày thứ Hai và thứ Ba vừa qua. Ông Abe nói rằng những nỗ lực tăng cường hướng tới phi hạt nhân hóa là cần thiết.

Phát biểu tại buổi họp báo sau Hội nghị ba bên, ông Abe cho hay: “Chúng ta phải nắm lấy động lực hiện tại hướng tới phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên và hướng tới hòa bình và an ninh tại Đông Bắc Á, và hợp tác nhiều hơn nữa với cộng đồng quốc tế, đảm bảo chắc chắn điều này sẽ dẫn tới hành động cụ thể của Bắc Hàn”.

Trong khi đó, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cũng nói rằng ba quốc gia Trung-Nhật-Hàn sẽ tiếp tục hợp tác khi hai miền Triều Tiên hành động hướng tới hiệp định hòa bình vĩnh viễn.

“Trên tất cả, chúng tôi đạt được sự đồng thuận rằng việc phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên, một hiệp định hòa bình vĩnh viễn và cải thiện quan hệ Nam-Bắc là rất quan trọng cho hòa bình và thịnh vượng của Đông Bắc Á”, ông Moon nhấn mạnh.

Bên cạnh vấn đề Bắc Hàn, cuộc gặp ba bên lần này cũng dấy lên vấn đề hợp tác thương mại giữa các nước khu vực. Áp lực về thương mại của ông Trump lên Trung Quốc và Nhật Bản, các nền kinh tế lớn thứ hai và ba thế giới, dường như đã có ảnh hưởng khi Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường lên tiếng thúc giục tiến hành các cuộc thảo luận nhanh hơn về các thỏa thuận thương mại tự do khu vực, như Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực do Bắc Kinh khởi xướng và hậu thuẫn.

Ông Lý Khắc Cường nói rằng: “Chúng ta đều là những nước thụ hưởng lợi ích của thương mại tự do và mặc dù nhiều vấn đề khác biệt đã nổi lên, nhưng những điều này không thể làm vật cản. Thông qua hành vi thực tế, chúng ta hãy cho thấy rằng ba quốc gia ủng hộ cam kết thương mại tự do”.

Nhân hội nghị này, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cũng đã tổ chức các cuộc gặp song phương với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường – người có chuyến thăm cấp nhà nước Nhật Bản đầu tiên kể từ năm 2010.

Mặc dù Nhật Bản và Hàn Quốc lâu nay vẫn có căng thẳng kéo dài trong vấn đề phụ nữ Hàn Quốc bị ép làm việc trong các nhà thổ quân đội Nhật Bản trong Thế chiến II, nhưng các vấn đề khu vực lớn hơn đã khiến Tokyo và Seoul gạt qua mâu thuẫn này để cùng thúc đẩy ổn định khu vực Đông Bắc Á và giải quyết các vấn đề cùng quan tâm khác.

Nhật Bản và Hàn Quốc chia sẻ chung quan ngại về tương lai lính Mỹ đồn trú tại hai nước khi ông Trump đe dọa có thể cắt giảm lính Mỹ tại đây.

Về quan hệ song phương Nhật – Trung, hai bên đang thiết lập tăng cường hợp tác kinh tế. Trong chuyến thăm Tokyo lần này của Thủ tướng Lý Khắc Cường, hai nước Nhật – Trung đã ký kết thỏa thuận hoán đổi tiền tệ, bước đầu thúc đẩy giao lưu kinh tế sâu rộng hơn.

Cũng trong Hội nghị Trung-Nhật-Hàn, ông Abe đã tuyên bố rằng Nhật Bản sẵn sàng bình thường hóa quan hệ với Bắc Hàn nếu vấn đề hạt nhân, tên lửa và bắt cóc con tin Nhật Bản được giải quyết hoàn toàn.

Bắc Hàn thừa nhận đã bắt cóc 13 công dân Nhật Bản từ nhiều thập kỷ trước để đào tạo điệp viên Bắc Hàn văn hóa Nhật và tiếng Nhật.

Trước thiện chí của ông Abe, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường cho biết ông ủng hộ ý tưởng về một cuộc đối thoại cấp cao giữa ông Abe và lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un trong thời gian sớm nhất.

Hùng Cường (T/h)

Xem thêm: