Trung Quốc thúc giục Canada thả ngay CFO Huawei, nếu không muốn chịu hậu quả

Hôm thứ Bảy (8/12), Trung Quốc đã cảnh báo Canada sẽ phải chịu hậu quả nghiêm trọng nếu họ không lập tức thả tự do cho bà Mạnh Vãn Châu – Giám đốc Tài chính toàn cầu của Tập đoàn Huawei. Chế độ Bắc Kinh gọi vụ bắt giữ này là “cực kỳ bẩn thỉu”.

Bà Mạnh Vãn Châu – Phó Chủ tịch kiêm Giám đốc Tài chính toàn cầu của Tập đoàn Huawei và là con cái của người sáng lập Huawei ông Nhậm Chính Phi đã bị bắt tại Canada hôm 1/12 và đang phải đối mặt với việc bị dẫn độ sang Mỹ. Washington là bên đề nghị bắt bà Mạnh và cáo buộc bà này che dấu các liên kết của công ty Huawei với một công ty khác để cố gắng bán các thiết bị công nghệ cho Iran vi phạm chế tài mà Mỹ đang áp đặt lên Tehran.

Reuters dẫn theo thông tin về phiên điều trần tại một Tòa án ở tỉnh British Columbia, Canada hôm 8/12 cho biết nếu bị dẫn độ sang Mỹ, bà Mạnh sẽ đối mặt với các cáo trạng âm mưu lừa gạt nhiều thể chế tài chính với hình phạt tối đa là 30 năm tù cho mỗi tội danh.

Cuộc điều trần tại tòa hôm 8/12 kéo dài gần 6 giờ và vẫn chưa có kết luận chính thức về việc dẫn độ bà Mạnh sang Mỹ. Phiên điều trần này đã tạm hoãn và sẽ mở lại vào thứ Hai (10/12).

Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 8/12 đã triệu tập Đại sứ Canada để bày tỏ “phản đối mạnh mẽ” việc bắt Phó chủ tịch Tập đoàn Huawei. Trong một tuyên bố ngắn phát đi cùng ngày, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng Thứ trưởng Lạc Ngọc Thành đã chính thức gửi tới Đại sứ Canada tại Bắc Kinh cảnh báo về việc thả tự do cho bà Mạnh.

Ông Adam Austen – phát ngôn viên của Ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland hôm 8/12 cho biết “chưa có gì mới ngoài những gì Bộ trưởng đã nói hôm qua”.

Trao đổi với báo giới hôm 7/12, bà Chrystia Freeland nói rằng quan hệ với Trung Quốc là quan trọng và có giá trị, và Đại sứ Canada tại Bắc Kinh đã đảm bảo với phía Trung Quốc rằng họ có quyền tiếp cận lãnh sự với bà Mạnh.

Trong khi đó, hôm 7/12 trả lời câu hỏi của báo giới về phản ứng giận dữ của Trung Quốc sau vụ bắt giữ CFO của Huawei, Thủ tướng Canada Jusstin Trudeau cho hay Canada có quan hệ rất tốt với Trung Quốc.

Những gì phía Canada nói là tương phản với phản ứng gay gắt của chính quyền Trung Quốc. Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Lạc Ngọc Thành nói rằng việc Canada bắt giữ bà Mạnh theo yêu cầu của Mỹ khi bà này đang chuyển tiếp chuyến bay tại Vancouver là vi phạm nghiêm trọng nhân quyền của bà Mạnh.

Ông Lạc nói thêm rằng động thái này “đã phớt lờ luật [nhân quyền], là vô lý” và về bản chất đó là hành vi “cực kỳ bẩn thỉu”.

“Trung Quốc mạnh mẽ thúc giục phía Canada phải lập tức thả tự do cho người mà họ bắt giữ và nghiêm túc bảo vệ quyền lợi hợp phát của người bị bắt, nếu không Canada phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về những hậu quả nghiêm trọng họ đã gây ra”, tuyên bố của ông Lạc nhấn mạnh như vậy, nhưng không đưa ra các biện pháp cụ thể mà Trung Quốc sẽ thực hiện.

Ông David Mulroney, cựu Đại sứ Canada tại Trung Quốc hôm 7/12 nhận định rằng: “Có lẽ các chuyến thăm cấp cao của Canada tới Trung Quốc sẽ đóng băng”.

“Khả năng đàm phán tự do thương mại [Canada-Trung Quốc] sẽ dừng lại một thời gian. Nhưng chúng ta sẽ phải quen với điều đó. Đó là cái giá của việc giao dịch với một quốc gia như Trung Quốc”, ông David Mulroney nói thêm.

Được biết, Canada bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu đúng vào ngày Tổng thống Mỹ Donald Trump gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Hội nghị G-20 tại Argentina để tìm cách giải quyết cuộc chiến thương mại đang leo thang giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ giấu tên nói với Reuters: “Chúng tôi đang theo dõi tiến triển của vụ việc này và đề nghị quý vị xem hồ sơ tại Tòa án tỉnh British Columbia, [Canada]”.

Tổng thống Trump và các cố vấn kinh tế cao cấp của ông cho rằng vụ bắt giữ bà Mạnh sẽ không ảnh hưởng tới các cuộc đàm phán thương mại Mỹ – Trung sau khi hai nhà lãnh đạo vừa đạt được thỏa thuận “hưu chiến” 90 ngày.

Phát ngôn viên của Tập đoàn Huawei hôm 7/12 cũng nói rằng công ty này có “niềm tin rằng hệ thống luật pháp của Canada và Mỹ sẽ đưa ra kết luận đúng đắn” về trường hợp của bà Mạnh. Huawei khẳng định họ tuân thủ tất cả các luật trừng phạt và kiểm soát xuất khẩu hiện hành, cùng các quy định khác.

Xuân Thành

Xem thêm: