TT Putin cảm ơn ông Tập vì lập trường ‘cân bằng’ đối với Ukraine

Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm thứ Năm (15/9) đã bày tỏ lòng cảm ơn nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình vì cách tiếp cận “cân bằng” của ông đối với cuộc khủng hoảng Ukraine, đồng thời thổi phồng các chính sách “xấu xí” của Washington tại cuộc hội đàm ở Uzbekistan.

Phát biểu khi bắt đầu cuộc hội đàm với ông Tập tại Uzbekistan, TT Putin cho biết ông sẵn sàng thảo luận về những “mối quan tâm” chưa xác định của Trung Quốc về Ukraine.

Ông Putin nhấn mạnh: “Chúng tôi đánh giá cao quan điểm cân bằng của những người bạn Trung Quốc trong khủng hoảng Ukraine. Chúng tôi hiểu những câu hỏi, lo ngại của các vị về vấn đề này và chắc chắn sẽ giải thích chi tiết quan điểm của mình trong cuộc gặp.”

TT Putin đề cập đến những quan ngại của Trung Quốc trong bối cảnh Bắc Kinh lo lắng về tác động của giá dầu biến động và bất ổn kinh tế do cuộc chiến kéo dài gần 7 tháng ở Ukraine.

Hai nhà lãnh đạo đã có cuộc gặp mặt bên lề hội nghị của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO), với sự tham gia của 8 quốc gia bao gồm Ấn Độ, Pakistan và 4 quốc gia thuộc Liên Xô cũ ở Trung Á. 

Tuyên bố của chính phủ Trung Quốc đưa ra sau cuộc họp không đề cập cụ thể đến Ukraine, nhưng khẳng định, ông Tập hứa “hỗ trợ mạnh mẽ” cho “lợi ích cốt lõi của Nga”. Mặc dù nêu chi tiết, nhưng Bắc Kinh sử dụng cụm từ “lợi ích cốt lõi” để mô tả các vấn đề như chủ quyền quốc gia và tuyên bố của Đảng Cộng sản cầm quyền đối với Đài Loan.

Phát biểu sau cuộc họp, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho hay, các đánh giá về tình hình quốc tế của Moscow và Bắc Kinh “hoàn toàn trùng khớp. Chúng tôi không có bất kỳ khác biệt nào”.

Ông nói thêm, cả hai nước “sẽ tiếp tục phối hợp các hành động của chúng tôi, bao gồm cả [hành động] tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc sắp tới.”

Ngoại trưởng Lavrov cũng mô tả các cuộc đàm phán rất “tuyệt vời”, rằng chúng “rất có tính thực tiễn và cụ thể, liên quan đến việc thảo luận các nhiệm vụ cho các bộ ngành và cơ quan khác nhau.”

Trong khi đó, Chính quyền Biden coi cuộc hội đàm Putin-Tập là một phần của mối quan hệ hợp tác khiến Washington lo lắng.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre cho biết: “Chúng tôi đã nêu rõ những lo ngại của mình về chiều sâu của mối liên kết và quan hệ của Trung Quốc với Nga.” Bà còn nhìn nhận, cuộc hội đàm Putin-Tập hôm 15/9 “là một ví dụ về mối liên kết đó”, nhưng từ chối bình luận thêm.

Chính quyền Bắc Kinh tuyên bố thiết lập quan hệ hữu nghị “không giới hạn” với Moscow trước cuộc xâm lược Ukraine ngày 24/2, và đã từ chối chỉ trích các hành động quân sự của Nga. Bắc Kinh và Ấn Độ thậm chí đang mua thêm dầu và khí đốt của Nga, điều này giúp Moscow bù đắp chi phí tổn thất bởi các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Các nhà quan sát nhận định, Nga có thể sẽ ngày càng phụ thuộc vào Trung Quốc như một thị trường tiêu thụ dầu và khí đốt của họ khi phương Tây áp đặt giới hạn giá đối với các nguồn năng lượng của Nga, và có khả năng cắt giảm hoàn toàn lượng dầu khí nhập khẩu của họ.

Trong nỗ lực củng cố quan hệ đồng minh với Trung Quốc, Moscow đã ủng hộ mạnh mẽ Bắc Kinh trong bối cảnh căng thẳng với Mỹ sau chuyến thăm Đài Loan gần đây của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi.

“Chúng tôi lên án các hành động khiêu khích của Hoa Kỳ và các tàu vệ tinh của họ ở eo biển Đài Loan,” TT Putin nói với ông Tập Cận Bình.

Cùng với cuộc tấn công của Nga vào Ukraine, hội nghị thượng đỉnh đang diễn ra trong bối cảnh thù địch giữa Armenia và Azerbaijan, cũng như căng thẳng trong quan hệ của Trung Quốc với Washington, châu Âu, Nhật Bản và Ấn Độ do tranh chấp về công nghệ, an ninh và lãnh thổ. 

Phát biểu khi bắt đầu cuộc hội đàm trực tiếp với ông Tập, TT Putin đã nhấn vào nỗ lực của Hoa Kỳ và các đồng minh nhằm thống trị các vấn đề toàn cầu.

Ông cho rằng, những nỗ lực tạo ra một thế giới đơn cực gần đây là hoàn toàn không thể chấp nhận được đối với đại đa số quốc gia trên thế giới.

“Sự song hành của Moscow và Bắc Kinh đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo ổn định toàn cầu và khu vực. Chúng ta cùng ủng hộ việc hình thành một thế giới công bằng, dân chủ và đa cực dựa trên luật pháp quốc tế và vai trò trung tâm của Liên Hợp Quốc, chứ không phải các quy tắc do một số người cố gắng áp đặt với những người khác mà không giải thích gì.”

Ông Tập tỏ ra cẩn trọng hơn khi nhận xét, “trước những thay đổi của thế giới, thời đại và lịch sử, Trung Quốc sẵn sàng bắt tay với Nga để thể hiện trách nhiệm của một quốc gia lớn, đóng vai trò hàng đầu và khiến thế giới đầy khó khăn và kết nối này trở nên ổn định hơn.”

Tham gia Hội nghị thượng đỉnh SCO tại thành phố cổ kính Samarkand là một phần trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông Tập kể từ khi bắt đầu đại dịch COVID-19. Chuyến đi nhấn mạnh mong muốn của Bắc Kinh trong việc khẳng định mình là một cường quốc trong khu vực.

Trong khi đó, ông Putin đã gặp Tổng thống Iran Ebrahim Raisi, quốc gia đang chuẩn bị gia nhập Tổ chức Hợp tác Thượng Hải. Ông Raisi tiết lộ, Moscow và Tehran đang hoàn tất một hiệp ước lớn đưa quan hệ của họ lên “cấp chiến lược”.

Nhà lãnh đạo Nga còn gặp các nhà lãnh đạo Trung Á và lên kế hoạch có cuộc gặp với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi vào thứ Sáu (16/9).

Ông Putin cũng dự kiến ​​có cuộc gặp trực tiếp với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và Tổng thống Ilham Aliyev của Azerbaijan.