Tin di trú 4.10: Cơ sở ICE Portland bị tấn công liên tiếp trong hơn 100 đêm

Tổng hợp các bản tin về những câu chuyện thời sự quan trọng liên quan đến luật di trú đang được bàn luận trên khắp Hoa Kỳ vào ngày 03 tháng 10 năm 2025 (hay ngày 04 tháng 10 năm 2025 tại Việt Nam).

1. Apple gỡ bỏ các ứng dụng theo dõi ICE dưới áp lực từ chính quyền Trump

• Apple đã gỡ bỏ ứng dụng ICEBlock – là ứng dụng theo dõi hoạt động của cơ quan Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE) – cũng như các ứng dụng tương tự khỏi App Store, sau khi bị chính quyền Donald Trump yêu cầu. Ứng dụng ICEBlock cho phép người dùng nhận cảnh báo khi có các nhân viên ICE ở gần khu vực của họ. Bộ Tư pháp Hoa Kỳ, theo lời của Tổng chưởng lý Pam Bondi, cho rằng ứng dụng này có thể làm tăng nguy cơ tấn công đối với các nhân viên thi hành pháp luật. Bà Bondi nhấn mạnh rằng ICEBlock được thiết kế để đặt nhân viên ICE vào nguy hiểm chỉ vì thực thi công việc của họ, và gọi việc bạo lực đối với lực lượng thi hành luật là lằn ranh đỏ không thể vượt qua. Apple trả lời rằng quyết định gỡ bỏ dựa trên thông tin từ lực lượng thực thi luật về các rủi ro an toàn liên quan đến ICEBlock. Trước đó, bà Bondi và Bộ trưởng An ninh Nội địa Kristi Noem đã cảnh báo tác giả của ICEBlock — ông Joshua Aaron — rằng quyền hiến định của ông có thể không được bảo vệ và họ đang xem xét khả năng truy tố. Các nhà vận động quyền dân sự thì lo ngại rằng động thái này có thể vi phạm quyền tự do ngôn luận và quy trình tố tụng đúng luật (due process) trong bối cảnh chính phủ đẩy mạnh chiến dịch trục xuất người nhập cư trái phép.

2. 2 người nhập cư bất hợp pháp bị gọi là tội phạm tâm thần lao xe vào nhân viên ICE ở Chicago

• Theo tuyên bố của Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ (DHS), trong tuần này có hai người nhập cư không có giấy tờ (“illegals”) đã dùng xe của họ như vũ khí để tấn công nhân viên ICE (Cơ quan Di trú & Hải quan Mỹ) trong vùng Chicago, trong hai sự việc gần như gây chết người. Vụ 1 (Norridge, Illinois): Người nhập cư là ông Miguel Escareno De Loera đến từ Mexico. Ông ta đã đâm vào một chiếc xe của ICE hai lần, sau đó mất lái, đâm vào vỉa hè rồi lao vào một biển báo dừng. Sau đó ông De Loera bị bắt giữ. Vụ 2 (Bensenville, Illinois): Người nhập cư là ông Widman Osberto Lopez-Funes đến từ Guatemala. Ông Lopez-Funes đâm xe vào các nhân viên ICE rồi lái xe vào nhà mình. Các nhân viên sau đó đã bắt giữ ông ta tại hiện trường mà không có thêm biến cố nào. Cả ông De Loera và ông Lopez-Funes sẽ bị giam giữ trong quyền quản thúc của liên bang cho đến khi hoàn thành các thủ tục trục xuất. DHS cho biết các cáo buộc tấn công lực lượng thực thi pháp luật đang được soạn thảo và sẽ được truy tố theo mức án cao nhất.

3. ICE di chuyển 18 người nhập cư bất hợp pháp cuối cùng, làm trống cơ sở tại Guantanamo

• ICE (Cơ quan Di trú & Hải quan Hoa Kỳ) đã chuyển 18 người di cư cuối cùng từ căn cứ hải quân Guantanamo Bay, Cuba, sang Hoa Kỳ bằng chuyến bay thuê bao — theo đó, cơ sở này hiện đã trống không người giam giữ. Chính quyền không tiết lộ rõ đích đến của những người di cư này sau khi chuyển lên máy bay. Về cơ sở tại Guantanamo, trong giai đoạn hoạt động, tổng số người di cư bị giam giữ tại Guantanamo không vượt quá 700 người, dù quy mô thiết kế của cơ sở từng được định hướng để chứa hàng chục nghìn người. Vào ngày 29 tháng 1, Tổng thống Trump đã ra một bản ghi nhớ yêu cầu Bộ Quốc phòng và Bộ An ninh Nội địa mở rộng Trung tâm Hoạt động Di cư (Migrant Operations Center) tại Guantanamo để đạt công suất đầy đ”, với mục tiêu là cung cấp không gian giam giữ bổ sung cho những người nhập cư được cho là ưu tiên cao và vi phạm luật nhập cư. Nhóm đầu tiên di chuyển đến Guantanamo bao gồm 10 người được phân loại rủi ro cao (high threat), và họ được đưa vào các buồng giam bên trong căn cứ.

4. ICE bắt giữ một người nhập cư bất hợp pháp mang dao và ống hút ma túy trong bãi đậu xe ở Houston

• ICE (Cơ quan Di trú & Hải quan Mỹ) đã bắt giữ ông Jose Andres Rodriguez-Torres, một công dân Mexico không có giấy tờ, tại bãi đậu xe bên ngoài văn phòng ICE ở Houston. Ông này bị cáo buộc mang theo dao và ống hút dùng để hút crack (crack pipe) khi tiếp cận khu vực này. Khi bị các đặc vụ tiếp cận, ông Rodriguez-Torres đã tự nguyện nhận là người Mexico. Khi nằm xuống đất, các đặc vụ phát hiện con dao đã được bao vỏ (sheathed) ở thắt lưng của ông. Được biết, ông Rodriguez-Torres được cho là đã nhập cảnh bất hợp pháp vào Hoa Kỳ năm lần trước đó. Trước đó, ông từng bị bắt ở Seattle vào tháng 10 năm 2024 sau vụ bắt giữ liên quan đến trộm cắp, nhưng được thả. ICE cho biết ông Rodriguez-Torres sẽ bị giam giữ trong quyền kiểm soát của họ cho đến khi hoàn thành thủ tục trục xuất.

5. Chính quyền liên bang phản pháo: Bộ Tư pháp bác bỏ vụ kiện của Oregon, nói ông Trump có cơ sở chính đáng để triển khai Vệ binh đến Portland

• Bộ Tư pháp Hoa Kỳ (DOJ) đã phản bác đơn kiện mà chính quyền Oregon và thành phố Portland đệ lên để ngăn chặn việc đưa lực lượng Vệ binh Quốc gia của Oregon dưới quyền liên bang vào Portland. Theo DOJ, việc triển khai này là hợp lý để bảo vệ các nhân viên liên bang và tài sản liên quan. DOJ còn yêu cầu thẩm phán xử vụ kiện này tự rút lui (recuse himself) vì lo ngại có xung đột lợi ích hoặc thiên vị, do vợ của thẩm phán có những tuyên bố công khai chống lại động thái triển khai này. Phía Oregon cho rằng ông Trump đã vượt quá quyền hạn khi huy động Vệ binh Quốc gia của bang về quyền liên bang để dùng cho việc bảo vệ các cơ quan liên bang tại Portland, mà không được sự đồng thuận của bang. Luận điểm chính là việc này xâm phạm quyền tự quản của bang. Thống đốc Oregon Tina Kotek và Tổng chưởng lý Dan Rayfield đều phản đối gay gắt, cho rằng tình hình ở Portland không đến mức khủng hoảng để cần đến quân đội. Tổng thống Trump đã chỉ đạo huy động 200 thành viên Vệ binh Oregon dưới quyền liên bang để bảo vệ các nhân viên di trú và các tài sản liên quan.

6. Giám đốc ICE cho biết cơ sở ở Portland đối mặt với bạo lực trong khi ít nhận được sự hỗ trợ từ cảnh sát địa phương

• Bà Cammila Wamsley, Giám đốc văn phòng ICE tại Portland, cho biết cơ sở ICE ở Portland đã bị tấn công liên tiếp trong hơn 100 đêm. Bà Wamsley tố cáo rằng lực lượng cảnh sát địa phương hỗ trợ rất ít hoặc thậm chí không triển khai lực lượng để bảo vệ trụ sở ICE — theo bà, điều này là do chỉ thị từ thị trưởng và hội đồng thành phố Portland. Những hình thức bạo lực diễn ra bên ngoài cơ sở ICE bao gồm: (1) Phóng pháo sáng (bottle rockets) vào tòa nhà ICE (2) Ném đá làm vỡ cửa kính (3) Dùng laser chiếu vào mắt nhân viên (4) Chặn xe, phun sơn, phá hoại tài sản (5) Theo dõi và “doxxing” (công khai thông tin cá nhân) nhân viên ICE, theo bà báo cáo ít nhất 6 nhân viên ICE đã bị doxxed. Bà Wamsley nói rằng các đêm biểu tình thường bắt đầu với số người ít, nhưng có khi chỉ trong 30 phút có thể gia tăng từ 50 lên tới 1.000 người, điều này khiến số nhân lực an ninh của liên bang (thường là rất ít, khoảng 20 cảnh sát) không thể kiểm soát được. Ngoài ra, bà cho biết khi nhìn thấy người bị tấn công ngay ngoài đường nhưng không thể can thiệp bởi vì khu vực ngoài tòa nhà ICE không hoàn toàn thuộc thẩm quyền liên bang, và ICE không có quyền can thiệp ở mọi nơi bên ngoài. Bà Wamsley đổ lỗi cho chính quyền thành phố Portland rằng họ đang ưu tiên hướng xử lý khác cho các hành vi bạo lực đối với ICE so với các khu vực khác trong thành phố.

• Ông Bessent: Chính phủ đóng cửa có thể gây tổn hại đến tăng trưởng kinh tế của Mỹ