TT Trump tuần tới ‘có khả năng’ sẽ đề cử một nữ thẩm phán thay bà Ginsburg

Tổng thống Donald Trump hôm thứ Bảy (19/9) nói rằng vào tuần tới ông có khả năng sẽ đề cử một phụ nữ thay thế cố thẩm phán Tối cao Pháp viện Ruth Bader Ginsburg.

“Tôi muốn nói rằng một phụ nữ sẽ ở vị trí trước tiên”, ông Trump nói với các phóng viên khi ông rời Tòa Bạch Ốc để đáp chuyến bay tới tham dự một buổi tập trung chiến dịch tại bang Bắc Carolina.

Theo Epoch Times, ông Trump đã khen ngợi bà Barbara Lagoa, thẩm phán Tòa Phúc thẩm Khu vực địa lý Thứ 11, là “một người phi thường”, “người gốc Tây Ban Nha” được kính trọng.

Bà Barbara Lagoa được đồn đoán là một trong những ứng viên thay thế cố thẩm phán Ginsburg cùng với bà Amy Coney Barret – thẩm phán của Tòa Phúc thẩm Khu vực địa lý Thứ 7.

Ông Trump đưa ra phát biểu nêu trên sau khi Thượng nghị sĩ Cộng hòa Susan Collins (bang Maine) lên tiếng phản đối bỏ phiếu chuẩn thuận đề cử thẩm phán Tối cao Pháp viện trước cuộc bầu cử tháng Mười Một.

Bà Collins nói rằng việc bỏ phiếu chấp thuận đề cử thẩm phán Tối cao Pháp viện nên được thực hiện vào sau cuộc bầu cử để tiến trình này công bằng, phù hợp và đảm bảo sự tin tưởng của người Mỹ vào các quan chức dân cử.

“Do cận kề bầu cử tổng thống, nên tôi không cho rằng Thượng viện nên bỏ phiếu chuẩn thuận đề cử trước cuộc bầu cử này”, bà Collins nói. “Quyết định về một vị trí công chức trọn đời tại Tối cao Pháp viện nên được đưa ra bởi vị tổng thống đắc cử vào ngày 3/11”

Bà Collins là Thượng nghị sĩ Cộng hòa đầu tiên công khai phản đối việc bỏ phiếu chuẩn thuận đề cử thẩm phán thay vị trí của bà Ginsburg trước cuộc bầu cử 3/11. Lập trường của Thượng nghị sĩ bang Maine là đồng điệu với các thành viên Đảng Dân chủ.

Tổng thống Trump nói ông không đồng ý với quan điểm của Thượng nghị sĩ Collins. “Là những người chiến thắng, chúng ta có trách nhiệm chọn ai mà chúng ta muốn, ngay bây giờ chúng ta vẫn đang [nắm quyền] tại đây [Tòa Bạch Ốc]”, ông Trump nói.

Trước đó, ngay sau thông tin thẩm phán Ginsburg qua đời, lãnh đạo phe đa số Thượng viện Mitch McConnell nói rằng đề cử viên của ông Trump sẽ được bỏ phiếu chuẩn thuận tại Thượng viện. Một ngày sau đó, Tổng thống cũng lên tiếng thúc giục Đảng Cộng hòa hãy xác nhận thay thế bà Ginsberg “không trì hoãn”.

Một số thành viên Đảng Cộng hòa đã công khai ủng hộ quan điểm của ông McConnell và ông Trump.

Thượng nghị sĩ Cộng hòa Martha McSally cho hay: “Thượng viện Mỹ nên bỏ phiếu về đề cử viên tiếp theo của Tổng thống Trump cho vị trí thẩm phán Tối cao Pháp viện”.

Thượng nghị sĩ Cộng hòa Ted Cruz cảnh báo rằng sẽ xảy ra khủng hoảng hiến pháp nếu Đảng Cộng hòa không chuẩn thuận được thẩm phán Tối cao Pháp viện trước bầu cử tháng Mười Một.

“Chúng ta không thể để Ngày Bầu cử đến cùng với tòa [Tối cao Pháp viện] chỉ có tỷ lệ 4-4”, ông Cruz nói trong cuộc phỏng vấn trên chương trình Sean Hannity của Fox News. “Tòa án 4-4, với mức cân bằng như vậy, không thể quyết định điều gì. Và tôi cho rằng chúng ta sẽ gặp rủi ro khủng hoảng hiến pháp nếu chúng ta không có Tối cao Pháp viện 9 thẩm phán, đặc biệt khi có rủi ro về một cuộc bầu cử gây tranh cãi như thế này”.

Hai Thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsey Graham và Thom Tillis hôm 19/9 cũng đã ra hiệu ủng hộ Tổng thống Trump và lãnh đạo phe đa số Thượng viện McConnell về việc kêu gọi bỏ phiếu chuẩn thuận thẩm phán Tối cao Pháp viện trước bầu cử.

Ông Graham hôm 19/9 đã chia sẻ một tweet của ông Trump, trong đó Tổng thống nói Đảng Cộng hòa có trách nhiệm phải lấp đầy ghế trống “không trì hoãn”. Thượng nghị sĩ bang Nam Carolina bình luận thêm rằng: “Tôi hoàn toàn hiểu [quan điểm] của Tổng thống Donald Trump xuất phát từ đâu”.

Trước đó, trong cuộc trả lời phỏng vấn The Hill, ông Graham nói rằng Thượng viện trong năm nay sẽ xác nhận đề cử thẩm phán Tối cao Pháp viện nếu có vị trí trống. Ông lập luận rằng hoàn cảnh bây giờ khác với năm 2016 khi Đảng Cộng hòa chặn đề cử viên thẩm phán Tối cao Pháp viện Merrick Garland do Tổng thống Barack Obama khi đó đã gần hết nhiệm kỳ cuối, chỉ định.

Thượng nghị sĩ Cộng hòa Thom Tillis (Bắc Carolina), hôm 19/9 trong tuyên bố bày tỏ ủng hộ tiến trình chỉ định đã nêu chi tiết về sự khác nhau giữa bối cảnh năm 2016 và thời điểm hiện tại.

“Bốn năm trước, vị trí trống tại Tối cao Pháp viện nổi lên khi hệ thống chính quyền chia rẽ, tổng thống sắp mãn nhiệm và người dân Mỹ đang lựa chọn người kế nhiệm ông ta. Tuy nhiên, bây giờ Tổng thống Trump lại đối mặt với cuộc bỏ phiếu và người dân Bắc Carolina cuối cùng sẽ đưa ra đánh giá của họ về nhiệm kỳ tổng thống của ông và cách ông lựa chọn lấp đầy khoảng trống [tại Tối cao Pháp viện] như nào”, ông Tillis cho hay.

Đảng Cộng hòa đang chiếm đa số tại Thượng viện với tỷ lệ 53-47. Một số thành viên khác của Đảng Cộng hòa tại Thượng viện chưa đưa ra quan điểm về việc bỏ phiếu chuẩn thuận thẩm phán Tối cao Pháp viện mới, trong đó có các nghị sĩ khá dao động như Chuck Grassley, Mitt Romney, và Lisa Murkowski.

Trong khi đó, Đảng Dân chủ, gồm cả đề cử viên tổng thống Joe Biden và lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Chuck Schumer đã khẳng định tiến trình chuẩn thuận thẩm phán mới nên hoãn lại đến sau bầu cử tháng Mười Một và việc đề cử này nên được để lại cho người chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử ngày 3/11.

“Cử tri sẽ chọn tổng thống, và vị tổng thống đó sẽ chọn người kế nhiệm Thẩm phán Ginsburg”, ông Biden nói.

Ông Schumer cho biết vị trí trống do bà Ginsburg để lại “nên được lấp đầy sau khi chúng ta có tổng thống mới”.

Cựu Tổng thống Barack Obama chia sẻ quan điểm trên và nhấn mạnh vào việc ông McConnell năm 2016 đã chặn đề cử viên thẩm phán Tối cao Pháp viện Merrick Garland.

Cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton đã kêu gọi Đảng Dân chủ tại Thượng viện sử dụng mọi sự cản trở có thể để ngăn chặn Đảng Cộng hòa chuẩn thuận thẩm phán thay thế bà Ginsburg.

Chủ tịch Hạ viện, Dân biểu Dân chủ Nancy Pelosi đã không nói vị trí thẩm phán bị trống tại Tối cao Pháp viện nên được lấp đầy vào thời điểm nào. Trong một tuyên bố phát đi hôm 19/9, bà Pelosi nói rằng người kế nhiệm bà Ginsberg nên gìn giữ “cam kết của cố thẩm phán về sự công bằng, cơ hội và bình đẳng cho tất cả” để vinh danh di sản của bà Ginsberg.

Theo trang tin NPR, trong lúc hấp hối, Thẩm phán Ginsburg đã đọc di thư cho cháu gái Clara Spera nghe, có đoạn viết: “Mong muốn tha thiết của tôi là tôi sẽ không bị thay thế cho tới khi có tổng thống mới”.

Tổng thống Trump đã ra lệnh treo cờ rủ tại Tòa Bạch Ốc và tất cả các tòa nhà và khu vực công cộng để tưởng niệm cố thẩm phán Ginsburg.

Xuân Thành (T/h)