TT Zelensky không đồng ý TTK LHQ Guterres tới thăm Kiev

Bài phát biểu của Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres tại Hội nghị Thượng đỉnh BRICS hôm 24/10 đã được hoan nghênh, đặc biệt là các nước đang phát triển. Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã không đồng ý cho ông Guterres tới Kiev, bất chấp việc ông Guterres đã ngay trước mặt Tổng thống Nga Vladimir Putin mà đề đạt mong muốn “hòa bình công bằng” cho Ukraine. Giới chức Kiev đã tức giận sau khi ông Guterres nhận lời mời tới tham dự hội nghị BRICS tại Nga, mà trước đó ông từ chối tới dự hội nghị vào tháng 6 tại Thụy Sỹ do Kiev khởi xướng.

Sau khi tham dự Hội nghị Thượng đỉnh BRICS tổ chức 3 ngày (22-24/10) tại Kazan, Liên Bang Nga, ông Guterres, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc, có kế hoạch tới Kiev.

Tuy nhiên, các nguồn tin từ quan chức Kiev và từ chính ông Zelensky cho thấy tổng thống Ukraine đã không đồng ý điều này. Không có sự đồng ý của tổng thống nước chủ nhà, ông Guterres có thể sẽ phải hủy chuyến đi tới Kiev.

“Một số quan chức [của LHQ] đã lựa chọn những cám dỗ từ Karan hơn là chất tinh thần của Hiến chương LHQ,” trong thông điệp hàng tối vào tối 25/10 ông Zelensky chỉ trích ông Guterres đã tham dự Hội nghị BRICS, trùng Ngày LHQ 24/10. Trong thông điệp tối này, ông Zelensky tái nhấn mạnh nhiều lần về “kế hoạch chiến thắng” của mình.

“Sau Kazan, ông [Guterres] muốn đến Ukraine, nhưng Tổng thống [Zelensky] không xác nhận chuyến thăm của ông. Vì vậy ông Guterres sẽ không có mặt ở đây,” một quan chức Kiev nói với AFP

“Tổng thống [Zelensky] đã không xác nhận chuyến viếng thăm của ông [Guterres],” một quan chức Kiev nói với BBC. “Sau Kazan và sau khi ông ấy bắt tay với [Putin] … thì sẽ là kỳ lạ nếu tiếp đón ông ấy ở đây.”

Phía Kiev cũng nhấn mạnh rằng, trong tình trạng ông Putin đang bị Tòa án Hình sự Quốc tế ICC truy tố, thì ông Guterres không nên tới Nga theo lời mời của ông Putin, và càng không nên bắt tay với ông Putin. Về vụ ICC, Nga vẫn luôn bác bỏ cáo buộc, và cũng nói rằng ICC không đủ thẩm quyền tư pháp.

Trong bài phát biểu của mình hôm 24/10 tại Hội nghị Thượng đỉnh BRICS, ngay trước mặt tổng thống nước chủ nhà Vladimir Putin, ông Guterres đã kêu gọi có được “hòa bình công bằng” cho Ukraine theo Hiến chương LHQ, theo luật quốc tế, và theo nghị định của Đại hội đồng LHQ.

Nói chung, bài phát biểu của ông Guterres nhấn mạnh vào thông điệp mong muốn hòa bình, sớm chấm dứt các cuộc xung đột ở Gaza, Liban, Sudan, v.v. và cả Ukraine. Ông cũng kêu gọi có những hành động, kể cả cải tổ LHQ, mà có lợi cho các nước đang phát triển. Ông cho rằng chính sách tài chính của các cơ cấu tài chính quốc tế hiện nay chưa tạo điều kiện cho các nước còn nghèo, các công nghệ tối tân như AI (trí tuệ nhân tạo) nên được trở thành các công nghệ mở, mở hơn nữa, tránh tình trạng khiến các nước yếu nhược ngày càng bị phụ thuộc vào các cường quốc. Ông cho rằng, về phương diện này thì BRICS là có tác dụng tích cực với “chủ nghĩa đa phương” của mình.

Bài phát biểu đã nhận được các hoan nghênh, đặc biệt từ các nước đang phát triển. Như có thể thấy trong các phản hồi của cư dân mạng cho video bài phát biểu này. Trong đó có những bình luận ca ngợi ông khi ông nhắc tới mong muốn cải thiện tình hình ở các nước nghèo như Sudan và Cuba. Có bình luận bày tỏ khâm phục lòng dũng cảm của ông khi ông dám nói ra những điều mà có thể khiến các thế lực lớn ghét ông.

Trong khi quân Nga tiến bước chậm nhưng chắc ở chiến tuyến phía Đông Ukraine, Tổng thống Zelensky đẩy mạnh các nỗ lực cổ xúy công thức “hoà bình” 10 điểm, và sau này là “kế hoạch chiến thắng.” Ông Guterres từ chối lời mời tới cuộc họp ở Thụy Sỹ hồi tháng 6 do Kiev khởi xướng trong chuỗi các nỗ lực nói trên, nhưng ông lại tới Hội nghị BRICS tại Nga. Như tin đã đưa, điều đó đã khiến giới chức Kiev tức giận.

Ông Guterres có lời nói tốt cho Ukraine tại BRICS, và thiện chí tới thăm Kiev ngay sau đó. Ngay sau phát biểu tại Karan, ông cũng có thông điệp trên X (Twitter) kêu gọi “Chúng ta cần hòa bình ở Ukraine. Một hòa bình công bằng, tuân thủ theo Hiến chương LHQ, theo luật quốc tế, và nghị quyết của Đại hội đồng LHQ.”

Tuy nhiên, như đã nêu trên, trong phát biểu hàng tối của mình sau đó, tổng thống Zelensky đã gọi ông Guterres là “quan chức [của LHQ]” chứ không gọi đích danh, và chỉ trích rằng ông Guterres đã lựa chọn “cám dỗ từ Karan” chứ không lựa chọn ủng hộ ông Zelensky.

Nhật Tân (t/h)