Từ 2035, bang California cấm bán xe chạy bằng xăng, dầu

Hôm 25/8, bang California (Mỹ) đã đưa ra quy định mới nhằm chấm dứt kỷ nguyên ô tô chạy bằng xăng, dầu.

Cụ thể, Ủy ban Tài nguyên Không khí California ra quy định tất cả ô tô, xe bán tải và SUV mới phải chạy bằng điện hoặc hydro vào năm 2035. Động thái này có khả năng sẽ định hình lại thị trường ô tô Hoa Kỳ, nơi California chiếm 10% doanh số bán xe.

Theo tính toán, sự chuyển đổi sâu rộng như vậy sẽ đòi hỏi phải có gấp 15 lần số lượng xạc xe trên toàn tiểu bang, một mạng lưới điện mạnh mẽ hơn cũng như một mức giá mà mọi người ở mọi mức thu nhập có thể mua được.

Daniel Sperling, thành viên hội đồng quản trị kiêm giám đốc sáng lập của Viện Nghiên cứu Giao thông tại Đại học California, Davis cho biết: “Sẽ rất khó để đạt được 100%. “Bạn không thể chỉ vẫy đũa phép của mình, bạn không thể chỉ áp dụng một quy định – mọi người thực sự phải mua chúng và sử dụng chúng.”

Thống đốc đảng Dân chủ Gavin Newsom đã nói với các nhà quản lý tiểu bang hai năm trước để thông qua lệnh cấm ô tô chạy bằng xăng, dầu vào năm 2035. Nếu chính sách này hoạt động như kế hoạch, California sẽ có thể cắt giảm một nửa lượng khí thải từ các phương tiện giao thông vào năm 2040.

Các bang khác dự kiến ​​sẽ làm theo, đẩy nhanh hơn nữa việc sản xuất các phương tiện không phát thải.

Tiểu bang Washington và Massachusetts đã cho biết họ sẽ làm theo California. Nhiều bang khác, bao gồm New York và Pennsylvania, đã áp dụng một số hoặc tất cả các tiêu chuẩn khí thải của California, vốn nghiêm ngặt hơn các quy tắc liên bang. 

Nghị viện châu Âu vào tháng 6 đã ủng hộ kế hoạch cấm bán ô tô chạy bằng xăng dầu ở 27 quốc gia thuộc Liên minh châu Âu vào năm 2035 và Canada đã bắt buộc bán ô tô không phát thải vào cùng năm.

Tuy vậy, chính sách của California không cấm ô tô chạy bằng xăng. Sau năm 2035, mọi người vẫn có thể giữ ô tô hiện có của họ hoặc mua những chiếc đã qua sử dụng và 20% doanh số có thể là xe hybrid chạy bằng pin và khí đốt. Mặc dù hydro là một lựa chọn nhiên liệu theo quy định mới, nhưng ô tô chạy bằng pin nhiên liệu chỉ chiếm chưa đến 1% doanh số bán ô tô trong những năm gần đây.

California dự kiến ​​cung cấp năng lượng cho hầu hết nền kinh tế của tiểu bang bằng điện chứ không phải nhiên liệu hóa thạch vào năm 2045. Một kế hoạch do ban không khí công bố vào đầu năm nay dự đoán nhu cầu điện sẽ tăng 68%. Ngày nay, bang có khoảng 80.000 bộ sạc công cộng. Ủy ban Năng lượng California dự đoán rằng cần phải tăng lên 1,2 triệu vào năm 2030.

Ủy ban cho biết sạc ô tô sẽ chiếm khoảng 4% năng lượng vào năm 2030 khi mức sử dụng cao nhất, thường là vào các buổi tối mùa hè nóng nực. California cũng đôi khi gặp khó khăn trong việc cung cấp đủ năng lượng vì lượng điện mặt trời giảm dần khi mặt trời lặn. Vào tháng 8 năm 2020, hàng trăm nghìn người đã bị mất điện trong một thời gian ngắn do nhu cầu cao vượt xa nguồn cung.

Để đảm bảo điều này không tiếp diễn, thống đốc Newsom đang thúc đẩy để tiếp tục mở nhà máy hạt nhân cuối cùng của bang sau khi nó kế hoạch đóng cửa vào năm 2025 và bang có thể chuyển sang sử dụng máy phát điện diesel hoặc nhà máy khí đốt tự nhiên để dự phòng khi lưới điện bị quá tải.

Ram Rajagopal, phó giáo sư về kỹ thuật dân dụng và môi trường tại Đại học Stanford, cho biết hơn 1 triệu người đang lái ô tô điện ở California ngày nay và thói quen sạc pin của họ rất khác nhau, nhưng hầu hết mọi người sạc ô tô vào buổi tối hoặc qua đêm. 

Nếu thói quen sạc pin của mọi người vẫn như cũ, khi 30% đến 40% ô tô là xe điện, nhà nước sẽ cần phải bổ sung thêm công suất năng lượng qua đêm để đáp ứng nhu cầu, ông nói. Các quy định được thông qua hôm thứ Năm yêu cầu 35% doanh số bán xe phải chạy bằng điện vào năm 2026, tăng từ 16% hiện nay.

Cả chính phủ tiểu bang và liên bang đang chi hàng tỷ USD để xây dựng nhiều trạm sạc hơn dọc theo các tuyến đường công cộng, tại các khu chung cư và những nơi khác để cung cấp cho mọi người nhiều lựa chọn.

Tuy vậy, ngành công nghiệp dầu mỏ cho rằng California đang đi quá xa. Tanya DeRivi, phó chủ tịch phụ trách chính sách khí hậu của Hiệp hội Dầu mỏ Tây Hoa Kỳ, một tập đoàn công nghiệp, cho biết đây là bang sản xuất dầu lớn thứ bảy và không nên gói toàn bộ chiến lược vận tải của mình quanh thị trường xe chạy bằng điện.

Bà nói: “Người dân California có thể lựa chọn công nghệ xe cộ, bao gồm cả xe điện, phù hợp nhất với nhu cầu của họ dựa trên tính sẵn có, khả năng chi trả và nhu cầu cá nhân.”

Nhiều hãng xe như Kia, Ford và General Motors đang cố gắng cung cấp nhiều xe điện hơn, nhưng một số đã cảnh báo rằng các yếu tố nằm ngoài tầm kiểm soát của họ như các vấn đề về chuỗi cung ứng và nguyên vật liệu khiến mục tiêu đối với California trở nên thách thức.

Khi các yêu cầu tăng lên theo thời gian, các nhà sản xuất ô tô có thể bị phạt tới 20.000 đô la cho mỗi chiếc xe bán ra không đạt mục tiêu, mặc dù họ sẽ có thời gian để tuân thủ nếu không đạt mục tiêu trong một năm nhất định.

Các quy định mới nói rằng các phương tiện cần phải có thể đi được quãng đường 150 dặm (241 km) trong một lần sạc. Các khoản giảm giá của liên bang và tiểu bang cũng được áp dụng cho những người mua ô tô điện, và các quy định mới có các biện pháp khuyến khích các công ty ô tô bán ô tô điện với giá chiết khấu cho những người mua có thu nhập thấp.

Nhưng một số đại diện của các nhóm doanh nghiệp và khu vực nông thôn cho biết họ lo ngại xe điện sẽ quá đắt hoặc bất tiện.

Lê Vy (theo Breitbart, AP)