Ukraine thay tư lệnh quân đội vào thời điểm khó khăn trong cuộc chiến với Nga

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã thay thế tư lệnh quân đội nổi tiếng của Ukraine bằng tư lệnh lực lượng mặt đất vào thứ Năm (8/2), đây được xem là một canh bạc lớn vào thời điểm lực lượng Nga đang chiếm thế thượng phong sau gần hai năm tham chiến.

Cuộc cải tổ nhằm mở ra một ban lãnh đạo quân sự mới sau nhiều tháng suy đoán về sự rạn nứt giữa Zelenskiy và tướng quân đội Valeriy Zaluzhnyi, người được nhiều người Ukraine xem là anh hùng dân tộc.

“Kể từ hôm nay, một đội ngũ quản lý mới sẽ tiếp quản quyền lãnh đạo Lực lượng Vũ trang Ukraine”, ông Zelenskiy nói trong một tuyên bố.

Ông thăng chức cho Tư lệnh lực lượng mặt đất, Đại tướng Oleksandr Syrskyi, 58 tuổi, làm chỉ huy mới của Lực lượng Vũ trang, do vai trò của ông trong việc giám sát phòng thủ Kyiv vào năm 2022 và cuộc phản công chớp nhoáng ở Kharkiv vào cuối năm đó.

Ông Syrskyi, người được mệnh danh là “báo tuyết”, nắm quyền lãnh đạo trong bối cảnh bất ổn sâu sắc khi Kyiv chờ đợi viện trợ quân sự quan trọng từ Hoa Kỳ vốn bị Đảng Cộng hòa tại Quốc hội Hoa Kỳ trì hoãn trong nhiều tháng.

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết động thái thay thế tướng Zaluzhnyi là một “quyết định tối cao”.

Bộ Quốc phòng cho biết Washington “sẽ hợp tác hiệu quả với Tướng Syrskyi, chúng tôi đã làm như vậy”.

Với việc Ukraine đang nỗ lực cải tổ cách thức huy động dân thường vào quân đội, việc sa thải ông Zaluzhnyi có thể giáng một đòn mạnh vào tinh thần quân đội trên mặt trận dài 1.000 km (621 dặm). Nó cũng có thể gây phản tác dụng về mặt chính trị.

Ông Zelenskiy cho biết ông rất biết ơn tướng Zaluzhnyi vì thời gian ông làm tư lệnh quân đội và đăng một bức ảnh chụp hai người bắt tay và mỉm cười, trong hình ông Zaluzhnyi giơ tay biểu tượng hòa bình.

Người dân Ukraine tri ân tướng Zaluzhnyi

Những thông điệp tri ân tướng Zaluzhnyi (người có biệt danh “Tướng sắt”), tràn ngập mạng xã hội sau thông báo này. Một số người Ukraine đăng hình ảnh của vị tướng bên cạnh hình ảnh trái tim.

Người đi đường ở trung tâm Kiev đã công khai đặt câu hỏi về động thái này.

Svitlana Kalinina, một nhà tư vấn cho biết: “Đây là một quyết định rất kỳ quặc. Chúng tôi biết kẻ thù của mình và đó không phải là ông Zaluzhnyi”.

“Tôi rất khó chịu. Không biết người khác thế nào nhưng tôi rất khó chịu. Đây là tín hiệu khiến tôi lo lắng”, bác sĩ Olena nói.

Cuối năm ngoái, một cuộc thăm dò cho thấy niềm tin của công chúng đối với tướng Zaluzhnyi là hơn 90%, cao hơn đáng kể so với Tổng thống Zelenskiy với 77%.

Dưới sự chỉ huy của tướng Zaluzhnyi, các lực lượng Ukraine đã đẩy lùi cuộc tấn công ban đầu của Nga vào Kyiv và giành lại các vùng lãnh thổ vào năm 2022. Nhưng thế trận đã quay lưng lại với Ukraine vào năm ngoái khi một cuộc phản công được ca ngợi không thể xuyên thủng được phòng thủ dày đặc của Nga.

Kể từ đó, Nga tăng cường áp lực tấn công ở mặt trận phía đông, cố gắng cắt đứt và bao vây thị trấn Avdiivka.

Ông Zelenskiy cho biết chính thất bại năm ngoái đã củng cố quyết định thay thế tướng Zaluzhnyi.

“Trong năm thứ hai của cuộc chiến này, chúng tôi đã giành được Biển Đen. Chúng tôi đã chứng minh rằng mình có thể giành lại quyền kiểm soát bầu trời Ukraine. Nhưng thật không may, chúng tôi không thể đạt được các mục tiêu của nhà nước trên thực địa.”

Cuộc cải tổ quân sự diễn ra sau một loạt tuyên bố, ông Zelenskiy cho biết ông đã gặp ông Zaluzhnyi để thảo luận về những thay đổi trong ban lãnh đạo quân sự, đồng thời cho biết ông đã yêu cầu vị tướng này ở lại “trong đội của mình”.

Trong một tuyên bố riêng, ông Zaluzhnyi cho biết ông đã gặp tổng thống Zelenskyi để có một “cuộc trò chuyện quan trọng và nghiêm túc” và quyết định thay đổi chiến thuật và chiến lược trên chiến trường đã được đưa ra.

“Nhiệm vụ năm 2022 khác với nhiệm vụ năm 2024. Vì vậy, mỗi người cũng phải thay đổi, thích ứng với thực tế mới. Để cùng nhau giành chiến thắng”, ông Zaluzhnyi nói.

Hai tuyên bố này được công bố cách nhau không lâu, cho thấy cả hai đã phối hợp chặt chẽ để thể hiện sự đoàn kết.

Với tư cách là tân tư lệnh quân đội, ông Syrskyi có liên quan chặt chẽ với những thành công cũng như thất bại gần đây của Ukraine. 

Trong một cuộc phỏng vấn với Reuters vào tháng trước, ông đã báo hiệu tầm quan trọng của việc luân chuyển những đội quân kiệt sức đang phải hứng chịu hỏa lực pháo binh gần như liên tục.

“Nhiệm vụ và sự chú ý của chúng tôi là bổ sung kịp thời cho các đơn vị đang chuẩn bị thay thế”.