Ứng cử viên tổng thống đối lập Đài Loan thề rút ngắn thời gian nghĩa vụ quân sự

Ông Hầu Hữu Nghi (Hou Yu-ih), Thị trưởng Tân Đài Bắc, ứng viên tổng thống đảng đối lập (Quốc Dân Đảng), tuyên bố nếu ông đắc cử tổng thống vào tháng 1/2024 tới đây, thì ông sẽ đảo ngược quyết định gia tăng thời gian nghĩa vụ quân sự do chính quyền bà Thái Anh Văn (Đảng Dân Tiến) định ra, Reuters đưa tin hôm 4/7.

Quan hệ giữa Trung Quốc Đại Lục và Đài Loan là một trong những vấn đề quan trọng trước thềm bầu cử tổng thống ngày 13/1/2024 ở quốc đảo này.

Đương kim tổng thống Đài Loan, bà Thái Anh Văn, cho rằng để đạt được an ninh cho quốc đảo này khi phải đối mặt với nguy cơ bị Trung Quốc Đại Lục thôn tính, thì Đài Loan cần gia tăng năng lực phòng thủ dựa trên hỗ trợ của Mỹ. Theo một quyết định của bà tuyên bố hồi tháng 12/2022, thời gian nghĩa vụ quân sự bắt buộc đối với nam giới Đài Loan sẽ tăng từ 4 tháng lên tới 1 năm. Quyết định này có hiệu lực từ tháng 1.

Trái lại, ông Hầu Hữu Nghi đổ lỗi nguy cơ chiến tranh cũng như tình trạng căng thẳng ở eo biển với Trung Quốc Đại Lục như hiện nay là do chính quyền của Đảng Dân Tiến làm ra, và nếu ông đắc cử tổng thống Đài Loan, thì ông sẽ làm hết sức để đảm bảo hòa bình.

“Sau khi được bầu làm tổng thống, tôi sẽ làm việc chăm chỉ để đảm bảo ổn định và hòa bình trên eo biển. Sau đó, tôi sẽ tiếp tục thực hiện [chế độ] nghĩa vụ [quân sự] 4 tháng,” ông Hầu Hữu Nghi nói trong một cuộc phỏng vấn với TVBS phát sóng vào cuối ngày Thứ Hai 3/7.

Bà Thái Anh Văn nhậm chức tổng thống Đài Loan năm 2016, và sẽ không thể tham gia vào bầu cử tổng thống đợt tới vì đã hết giới hạn. Đợt bầu cử chính quyền địa phương các cấp năm 2022, Quốc Dân Đảng đã thắng lớn. Ngay sau đó, tháng 11/2022, bà Thái Anh Văn đã từ chức chủ tịch Đảng Dân Tiến do thất bại của đảng này.

Nội chiến Quốc-Cộng 1949 kết thúc với kết quả Đảng Cộng sản thắng lợi, lập ra Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa ngày nay, với thể chế cộng sản đơn đảng. Quốc Dân Đảng thua trận tháo chạy sang Đài Loan (Trung Hoa Dân Quốc) tuyên bố là quốc gia với thể chế dân chủ.

Trung Quốc Đại Lục kiên trì chính sách “1 Trung Quốc” mà trong đó Đài Loan được coi là 1 phần của Trung Quốc Đại Lục, mặc dù trên thực tế Bắc Kinh không có bất kỳ quyền kiểm soát nào đối với quốc đảo này. Mỹ thừa nhận chính sách “1 Trung Quốc” theo nghĩa không chính thức coi Đài Loan là quốc gia độc lập, tuy nhiên Mỹ có thể can thiệp để bảo vệ chính phủ dân chủ ở Đài Loan, nếu Trung Quốc Đại Lục tấn công hòn đảo này.

Quan hệ eo biển giữa Đài Loan và Đại Lục trở nên đặc biệt căng thẳng sau chuyến viếng thăm tháng 8/2022 tới Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ bấy giờ, bà Nancy Pelosi. Trung Quốc coi đó là hành vi khiêu khích và đã tăng cường áp lực quân sự và ngoại giao trong suốt thời gian qua.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói rằng hơn tỷ người Trung Quốc sẽ quyết định quan hệ với Đài Loan, một tỉnh của Trung Quốc. Chính phủ Đảng Dân Tiến của bà Thái Anh Văn theo đuổi đường lối cứng rắn, tuyên bố rằng 24 triệu nhân dân Đài Loan mới là người có thể quyết định tương lai của mình, và vì Bắc Kinh chưa từng bao giờ có quyền kiểm soát Đài Loan cho nên Đài Loan phủ nhận tính hợp pháp của tuyên bố của Bắc Kinh.

Quốc Dân Đảng nhiều năm gần đây ủng hộ quan hệ chặt chẽ với Trung Quốc Đại Lục, cho rằng quan hệ ôn hòa và phát triển kinh tế với Đại Lục là lựa chọn tốt hơn cho sự phát triển của Đài Loan và cho nhân dân Đài Loan.

Ông Hầu Hữu Nghi cổ xúy chủ trương của đảng phái của mình, Quốc Dân Đảng. Nghĩa là ủng hộ quan điểm cả Đài Loan và Trung Quốc đều là một phần của một Trung Quốc duy nhất. Lưu ý rằng mỗi bên —Đảng Cộng sản và Quốc Dân Đảng— có thể có cách giải thích khác nhau về khái niệm này.

Những thăm dò gần đây cho thấy ông Hầu Hữu Nghi đứng đầu trong danh sách những ứng viên tổng thống trong bầu cử 1/2024 sắp tới.