Vì sao Thống đốc Florida muốn chấm dứt quyền tự trị của Disney?

Đã từng có thời gian dài việc không đấu tranh công khai với Disney được coi là quy tắc cơ bản của nền chính trị ở Florida.

Disney, thương hiệu mang tính biểu tượng của Mỹ, từ lâu đã trở thành biểu tượng của sức khỏe và niềm vui tuổi thơ, cũng như Florida được xem là biểu tượng của mặt trời và những bãi biển.

Nhưng Thống đốc Đảng Cộng hòa Ron DeSantis và cơ quan lập pháp tiểu bang Florida trong những ngày gần đây, đã nhanh chóng thúc đẩy loại bỏ “quyền tự trị” mà Disney đã được hưởng ở Florida trong nửa thế kỷ.

Hôm thứ Ba (ngày 19/4), Thống đốc DeSantis đã đề xuất với cơ quan lập pháp tiểu bang triệu tập một phiên họp đặc biệt để thảo luận về việc thông qua dự luật chấm dứt địa vị khu vực tự trị của Disney ở Florida. Hôm thứ Tư, Thượng viện Florida do đảng Cộng hòa lãnh đạo đã thông qua dự luật này với tỷ lệ phiếu từ 23:16; vào thứ Năm, Hạ viện bang do đảng Cộng hòa chiếm đa số thông qua với tỷ lệ 70:38.

Khi được hỏi tại sao dự luật lại được đưa ra phiên họp đặc biệt, phó thư ký báo chí của ông DeSantis, là ông Bryan Griffin, trả lời rằng nó để giúp tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng cho các doanh nghiệp ở Florida.

Các đặc quyền của Disney ở Florida: “Khu cải thiện Reed Creek”

Vào tháng 5/1967, sau một nỗ lực vận động hành lang của Disney, Thống đốc lúc bấy giờ là ông Claude Kirk đã ký Đạo luật Cải tiến Reedy Creek (Reedy Creek Improvement Act). Vào thời điểm đó, tập đoàn giải trí khổng lồ Disney đã đề xuất một dự án phát triển theo định hướng giải trí trên 25.000 mẫu Anh ở các vùng hẻo lánh Orange và Osceola tại Florida, trong đó bao gồm khu vực rộng lớn 38,5 dặm vuông, hầu hết là đồng cỏ và đầm lầy không có người ở.

Các quận Orange và Osceola không có các dịch vụ hoặc nguồn lực cần thiết để thực hiện dự án này, vì vậy cơ quan lập pháp của tiểu bang đã hợp tác với Disney để thành lập Khu cải tiến Reedy Creek. Đây là một khu vực thuế đặc biệt, cho phép Công ty Disney được phép có cùng quyền lực và trách nhiệm giống như chính quyền quận.

Trong nhiều thập kỷ kể từ khi dự luật được ký, Disney đã có thể xây dựng các tòa nhà của riêng mình, thu thuế và phát hành trái phiếu mà không cần sự chấp thuận của các hội đồng quy hoạch địa phương.

Ông Chris Lyon, một luật sư phụ trách xử lý các vấn đề của đặc khu cho biết, một lợi ích to lớn đối với đặc khu là được miễn thuế mua các dịch vụ mà nó cung cấp và phát hành trái phiếu địa phương với lãi suất thấp hơn nhiều cho các dự án cơ sở hạ tầng lớn.

“Tòa thánh Vatican mọc đôi tai chuột”

Động thái này có thể gây ra các khoản phân chia thuế rất lớn đối với Disney, công ty có chuỗi công viên giải trí đã biến Orlando thành một trong những điểm du lịch nổi tiếng nhất thế giới, làm rạn nứt thêm mối quan hệ giữa chính quyền do Đảng Cộng hòa lãnh đạo và doanh nghiệp lớn của tiểu bang.

Cùng với việc xảy ra sự thay đổi này, các nhà lãnh đạo doanh nghiệp từng được coi là đồng minh tự nhiên đang bắt đầu giống một phần của tầng lớp ưu tú mà những người bảo thủ không tin tưởng.

Đồng thời, cùng với vấn đề văn hóa ngày càng nổi cộm, các doanh nghiệp lớn của Mỹ cũng như các tín điều và người ủng hộ của Đảng Cộng hòa xuất hiện sự chia rẽ. Các doanh nghiệp lớn và công nghệ lớn tin rằng việc phục vụ những người tiêu dùng trẻ tuổi, những người có xu hướng đón nhận chủ nghĩa tự do xã hội (và những nhân viên trẻ của chính họ) là tốt cho thương hiệu và doanh nghiệp của họ; trong khi Đảng Cộng hòa đại diện cho những cử tri bảo thủ về văn hóa muốn chống lại làn sóng chủ nghĩa thức tỉnh mà những năm gần đây đã quét qua hầu hết các tổ chức của Mỹ.

• Newt Gingrich: Văn hóa thức tỉnh của cánh tả bị đại đa số người Mỹ từ chối

Quyền lợi của Khu tự trị Disney lớn đến mức một nhà phân tích đã gọi Cải tiến Reed Creek là “Vatican có đôi tai chuột”.

Như tác giả Carl Hiaasen tại Florida đã chỉ ra trong cuốn sách “Đội gặm nhấm” (Team Rodent) của mình: “Trước đây và hoặc về sau này, chưa bao giờ có sự thống trị kỳ lạ như vậy lại được trao cho một công ty tư nhân.” “Disney sở hữu công ty riêng, tự quản lý quy hoạch và phân vùng. Công ty tự chế định quy phạm kiến trúc của mình và sử dụng các kiểm tra viên riêng mình. Nó có cơ quan cứu hỏa riêng. Nó thậm chí có quyền thu thuế.”

• Netflix bị “bốc hơi” hơn 40 tỷ USD, Elon Musk nói Netflix dính “virus tư duy thức tỉnh”

Cuộc chiến dư luận gần đây giữa ông DeSantis và Disney

Gần đây, Disney đã “gây chiến” với dự luật “Quyền giáo dục của cha mẹ” ở Florida do ông DeSantis ký. Dự luật này được các đối thủ mệnh danh là dự luật “Không nói về đồng tính“. Dự luật cấm giảng dạy trong lớp về bản dạng giới và khuynh hướng tình dục từ mẫu giáo đến lớp ba.

Trong khi Disney giữ im lặng trong cuộc tranh luận tại cơ quan lập pháp tiểu bang, nhưng sau khi tiểu bang Florida phê chuẩn dự luật vào tháng Ba, hãng này đã bày tỏ sự phản đối mạnh mẽ.

Ngay sau khi dự luật được ký, công ty Disney đã đưa ra một tuyên bố lên án, đồng thời gây tiếng vang trên các phương tiện truyền thông, gắn nhãn đó là dự luật “Không nói về đồng tính” (Don’t Say Gay).

Công ty Disney cho biết: “HB1557 của Florida, còn được gọi là luật ‘Không nói về đồng tính’, không nên được thông qua cũng như không được ký thành luật. Với tư cách là một công ty, mục tiêu của chúng tôi là luật này sẽ bị cơ quan lập pháp bãi bỏ hoặc lật lại trước tòa, chúng tôi nỗ lực hỗ trợ các tổ chức làm việc để đạt được mục tiêu này”.

Disney đã thúc giục bãi bỏ dự luật và thậm chí ngừng tất cả các khoản quyên góp chính trị cho các quan chức được bầu ở Florida.

Ông DeSantis chấm dứt địa vị đặc thù của Disney

Vào thứ Năm (ngày 21/4), khi khi Hạ viện Florida nhóm họp để thảo luận về việc thông qua dự luật, có thể nghe thấy các nhà lập pháp Dân chủ đang cố gắng phản đối và la hét.

Hiện giờ, dự luật này sẽ được chuyển cho Thống đốc DeSantis để chờ ông ký.

Tại cuộc họp báo hồi tháng trước, ông DeSantis cho biết: “Theo nguyên tắc đầu tiên, tôi sẽ nói rằng tôi không ủng hộ công ty có đặc quyền về mặt pháp lý chỉ vì công ty đó lớn mạnh và nắm giữ nhiều quyền lực.”

“Tôi cho rằng nhiều đặc quyền này là không hợp lý, nhưng vì Disney có rất nhiều ảnh hưởng nên họ đã có thể duy trì rất nhiều đặc quyền trong những năm qua”, ông nói thêm.

Ông DeSantis cũng đưa ra một thông báo liệt kê nhiều lý do tại sao nên thu hồi địa vị đặc thù của Disney.

Ông đã nhiều lần phản đối cái gọi là “chủ nghĩa thức tỉnh” mà Disney đang quảng bá.

“Nhưng khi bạn muốn áp đặt một ‘hệ tư tưởng thức tỉnh’ lên tiểu bang của chúng tôi, chúng tôi cho rằng đây là một mối đe dọa đáng kể”, ông DeSantis cho biết vào đầu tháng này.

Ông nói thêm: “Nếu chúng ta để nó phát triển, chủ nghĩa thức tỉnh này sẽ phá hủy đất nước này”, “Vì vậy, ở Florida, chúng tôi đang có lập trường rất mạnh mẽ chống lại nó.”