Vụ ám sát ông Shinzo Abe đặt ra câu hỏi về việc bảo vệ an ninh VIP của Nhật Bản

Vụ bắn chết cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe từ cự ly gần tại một cuộc mít-tinh chính trị hôm thứ Sáu (8/7) đã đặt ra câu hỏi về việc bảo vệ các nhân vật cấp cao ở một quốc gia mà bạo lực chính trị và tội phạm súng cực kỳ hiếm khi xảy ra.

Các chính trị gia ở Nhật Bản thường di chuyển trong tình trạng được bảo vệ an ninh nhẹ nhàng hơn so với các đồng nghiệp của họ ở Hoa Kỳ hay các quốc gia khác có tỷ lệ tội phạm bạo lực cao hơn.

Ông Abe, 67 tuổi, đang vận động tranh cử tại thành phố Nara phía tây cho các ứng cử viên Đảng Dân chủ Tự do (LDP) trước cuộc bầu cử vào Chủ nhật thì bị bắn. Nippon TV cho biết kẻ tấn công ở cách đó chỉ khoảng 3m.

Cảnh sát đã bắt giữ một nam nghi phạm 41 tuổi và cho biết sau đó vụ ám sát được thực hiện bằng súng tự chế và nghi phạm đã thừa nhận hành vi.

Một quan chức của sở cảnh sát tỉnh Nara nói với các phóng viên rằng sở sẽ xem xét liệu an ninh tại sự kiện có đủ hay không và sẽ có hành động thích hợp. Quan chức này cho biết thêm nhiều khẩu súng được tìm thấy tại nhà của nghi phạm.

Truyền hình Nippon dẫn lời cảnh sát Nara cho biết ông Abe đã được bảo vệ tại cuộc biểu tình hôm thứ Sáu bởi một cảnh sát chuyên trách có vũ trang đi từ Tokyo và một số sĩ quan địa phương khác.

Cảnh sát Nara tạm thời từ chối cho biết có bao nhiêu cảnh sát đã bảo vệ an ninh cho ông Abe khi đó.

Cơ quan Cảnh sát Quốc gia (NPA) cho biết sẽ điều tra về những sai sót trong an ninh dẫn tới vụ ám sát.

Cụ thể, NPA sẽ tìm hiểu xem tại sao các sĩ quan cảnh sát và các nhân viên an ninh vũ trang khác bảo vệ ông Abe không thể ngăn chặn vụ xả súng.

Khi bị bắn, ông Abe đang đứng ở một ngã tư bên ngoài một nhà ga xe lửa, nói chuyện với đám đông.

Một số nhà bình luận cho biết an ninh xung quanh cựu Thủ tướng đáng lẽ phải được tăng cường.

Masazumi Nakajima, một cựu thám tử cảnh sát Nhật Bản, nói với đài truyền hình TBS của Nhật Bản: “Bất cứ ai cũng có thể bắn trúng ông ấy từ khoảng cách gần. “Tôi nghĩ rằng an ninh đã hơi quá yếu.”

“Người được bảo vệ cần được che chắn từ mọi hướng”, Koichi Ito, một chuyên gia an ninh VIP, nói với đài truyền hình quốc gia NHK. “Nếu loại việc này không được thực hiện 100% thì không tốt.”

Sau vụ ám sát, tất cả các đảng lớn đều thông báo đình chỉ các hoạt động vận động bầu cử.

Một nguồn tin của đảng cầm quyền nói với hãng tin Reuters với điều kiện giấu tên rằng mặc dù ông Abe vẫn có tầm ảnh hưởng cao, mức độ an ninh mà ông được cung cấp có thể đã giảm xuống kể từ khi ông rời nhiệm sở vào năm 2020.

Nhật Bản có luật kiểm soát súng rất chặt chẽ. Theo Cơ quan Cảnh sát Quốc gia Nhật Bản, chỉ có 10 sự cố liên quan đến súng đạn ở Nhật Bản vào năm ngoái, và chỉ một trong số đó gây tử vong.

Các nhà quan sát cho biết họ mong đợi việc bảo vệ các chính trị gia cấp cao ở Nhật sẽ được tiến hành thận trọng hơn.

Robert Ward, một thành viên cấp cao về Nghiên cứu An ninh Nhật Bản tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế tại London cho biết: “Các câu hỏi sẽ được đặt ra về an ninh. Rõ ràng an ninh sẽ được thắt chặt hơn nhiều đối với (Thủ tướng Fumio) Kishida”.

“Nhưng gần gũi với cử tri là một đặc điểm của chiến dịch vận động tranh cử ở Nhật Bản. Tôi đã tham gia các cuộc vận động tranh cử và công chúng được thực hiện khá gần gũi. Có lẽ điều này sẽ thay đổi. Nếu vậy, sẽ thật đáng tiếc.”