Zelensky đã định thay Kuleba từ tháng 4 — The Economics

Ngoại trưởng Kuleba đã được người Mỹ xuất thủ cứu cho khỏi bị Tổng thống Zelensky cách chức hồi tháng 4. Nhưng ông rốt cuộc không thoát được số phận bị đào thải vào lần đại cải tổ nội các tuần này, theo The Ecomonist đưa tin và phânt tích ngày 4/9.

Tạp chí Economist (Anh) có bài với tiêu đề “Khi danh tiếng bị phai mờ, Volodymyr Zelensky bèn cải tổ nội các của mình” vào hôm Thứ Tư 4/9/2024, với câu tóm tắt rằng “Ông ta cải tổ đội ngũ của mình và tập trung quyền lực.”

Trong bài ấy, vụ việc Dmytro Kuleba, người đệ đơn từ chức Ngoại trưởng vào cùng ngày 4/9, đã được đưa ra phân tích chi tiết.

Theo Economist, Kuleba được Zelensky lôi kéo vào nội các của mình khi ông ta lên nắm quyền vào năm 2019. Kuleba —được miêu tả là phong cách giao tiếp sắc bén, cặp kính gọng tròn kiểu Harry Potter nhưng pha trộn một chút kiểu John Lennon, kèm cà-vạt thời trang Vivienne Westwood— đã nhanh chóng nhận được tán thành của giới ngoại giao và chính khách cả ở Kiev và phương Tây. Ông được Zelensky trọng dụng, ban đầu là chức phó thủ tướng, và sau đó là chức ngoại trưởng.

Nhưng mà, tính cách ngoại giao tinh tế của Kuleba không hợp với phong cách xốc nổi giàu cảm xúc của Zelensky, và những hành xử của ông nhiều lúc không ăn khớp với lãnh đạo của chính ông.

Những người trong văn phòng tổng thống phàn nàn rằng Kuleba thường né tránh các việc không sạch sẽ.

“Họ cảm thấy ông ta tới đó chỉ là để nhặt nhạnh thành quả,” một đại biểu quốc hội đã nói. “Ông ta là [người] không hiểu chuyện.”

Nguồn tin trong cuộc tiết lộ rằng kỳ thực Zelensky đã định thay Kuleba bằng Andriy Sybiha vào tháng 4. Sybiha được điều chuyển từ văn phòng tổng thống sang làm Thứ trưởng Ngoại giao chính là để chuẩn bị cho việc thay đổi này.

Tuy nhiên, cũng theo các nguồn tin khác nhau tiết lộ cho Economist, Bộ Ngoại giao Mỹ đã xuất thủ ngăn cản, cứu được số phận Kuleba một lần. Lập luận rằng hiện nay bầu cử tổng thống Mỹ đang giai đoạn rất căng, nên muốn tập trung vào các giao tranh ở Mỹ, chứ không muốn phân tán những nỗ lực ngoại giao sang chỗ khác.

Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy Kuleba sau đó đã không thành công chữa trị mối quan hệ với lãnh đạo của mình.

Trong một lần nói trên kênh truyền hình Suspilne nội địa, Zelensky đã phàn nàn rằng Kuleba “không đủ sức mạnh để đẩy nhanh tiến trình cung ứng vũ khí” từ các đồng minh phương Tây.

Việc một đối tác phương Tây không chuyển cho Kiev hệ thống phòng không Patriot như kỳ vọng, và việc mãi vẫn chưa thành công thuyết phục đồng minh phương Tây cho phép dùng vũ khí tầm xa bắn vào Nga, là những việc mà ông Kuleba được coi là chưa hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình.

Cuối cùng, khi tới đợt đại cải tổ diễn nội các ra vào tuần này, Kuleba bị buộc phải từ chức. Ngày 4/9, ông nộp đơn từ chức ngay trước khi Zelensky chính thức công bố ra danh sách thay đổi nhân sự.

Còn nói về lần đại cải tổ nội các này, nhân dịp này Zelensky muốn lập ra một bộ mới trong bộ máy nhà nước. Bộ mới này sẽ chuyên trách về việc lôi kéo những người Ukraine hải ngoại trở về nước, theo một báo cáo, do hiện nay vấn đề tuyển quân ra chiến trường đang có nhiều khó khăn và trở nên cấp thiết.

Bình luận về động cơ của Zelensky khi tiến hành thanh trừng nội bộ, Ecomonist cho rằng đó là Zelensky muốn tập trung quyền lực thêm lên một bước nữa.

Kỳ thực, với đủ loại lý do khác nhau, chủ yếu là lý do rằng Ukraine đang trong thời chiến, Zelensky đã không ngừng có các động tác khác nhau trong những năm qua để tập trung quyền lực rồi, theo Economist phân tích, cho nên đợt đại cải tổ này sẽ không đem lại sự khác biệt to lớn trên thực tế.

Sẽ không vì đại cải tổ mà ảnh hưởng tới kết quả ở chiến trường, cả ở chiến tuyến phía Đông (Donbass) cũng như phía Bắc (Kursk), và cũng không ảnh hưởng tới tình hình chính trường Kiev.

“Họ vốn đã [tập trung] những ai trung thành ở quanh họ rồi,” theo nhận định của một đại biểu quốc hội phe đối lập, ông Yaroslav Zhelezhnyk. “Bây giờ là họ muốn trung thành ở cấp độ cao hơn nữa.”

Nhật Tân (theo Economist)