ĐBQH đề xuất xây dựng luật cứu trợ từ thiện để ngăn trục lợi

Đại biểu Nguyễn Văn Huy cho rằng việc trục lợi từ thiện, cứu trợ bão lũ không chỉ vi phạm đạo đức, pháp luật mà còn làm tổn thương nghiêm trọng đến niềm tin của cộng đồng, cần có chế tài pháp lý để ngăn chặn.

Sáng 4/11, Quốc hội thảo luận về Đánh kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội năm 2024; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội năm 2025.

Liên quan đến bão Yagi, đại biểu Nguyễn Văn Huy (đoàn Thái Bình) cho biết trong quá trình phòng, chống và khắc phục hậu quả do bão Yagi gây ra, tinh thần đoàn kết, tương trợ và giúp đỡ đồng bào đã thể hiện rõ.

“Những câu chuyện ấm tình người xuất hiện khắp nơi trên mọi miền Tổ quốc, tình dân tộc, nghĩa đồng bào được khơi dậy mạnh mẽ trong lúc khó khăn”, ông Huy chia sẻ.

Song, theo ông Huy, việc cứu trợ sao cho hiệu quả, an toàn và làm thế nào để hàng hóa cứu trợ đến được đúng người, đúng địa chỉ lại là vấn đề còn nhiều trăn trở;

Việc bảo quản thực phẩm vận chuyển để giúp bà con vùng lũ vượt qua giai đoạn khó khăn vẫn khiến nhiều người băn khoăn…;

Việc lợi dụng tình trạng khẩn cấp, hoạt động thiện nguyện để trục lợi vẫn xảy ra;

Một số người sử dụng hình ảnh, thông tin địa điểm bị thiệt hại do bão lũ để giả mạo nạn nhân, chiếm đoạt tiền, quà quyên góp;

Việc làm từ thiện của các nghệ sĩ bị dư luận nghi ngờ, việc tổ chức quyên góp từ cộng đồng một cách nghiệp dư, thiếu chuyên nghiệp dẫn đến hệ quả là báo cáo thu chi sơ sài, không có hóa đơn, chứng từ gây tranh cãi vướng vào nghi án ăn chặn tiền từ thiện, đánh mất lòng tin nơi khán giả.

Cũng theo ông Huy, sau khi Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam công bố sao kê số tiền ủng hộ từ ngày 1 đến ngày 10/9, nhiều cá nhân đã bị phát hiện lợi dụng sự kiện để chỉnh sửa hình ảnh, “thổi phồng” số tiền đã ủng hộ nhằm đánh bóng tên tuổi.

Từ khóa “phông bạt” những ngày qua như một làn sóng lan truyền mạnh mẽ trong cộng đồng mạng để ám chỉ về lối sống làm màu, khoe mẽ. Hệ lụy là có không ít cá nhân đã trở thành nạn nhân của bạo lực ngôn từ trên mạng xã hội.

“Những hành vi như vậy không chỉ vi phạm đạo đức, pháp luật mà còn làm tổn thương nghiêm trọng đến niềm tin của cộng đồng”, ông Huy nói.

Qua việc khắc phục hậu quả bão Yagi, đại biểu Huy cho rằng cần đánh giá lại cách thức bảo quản thực phẩm khi ủng hộ. Hình ảnh người dân gói bánh chưng, bánh tét để ủng hộ là rất đẹp, song do quá trình vận chuyển xa xôi, thời tiết oi bức nên rất dễ thiu hỏng, phải vứt bỏ dọc đường gây lãng phí.

Đại biểu này cũng lo ngại đoàn cứu trợ tự phát thường thiếu tính chuyên nghiệp, rất dễ gặp nguy hiểm và có thể làm phức tạp thêm quá trình cứu hộ của lực lượng chức năng…

Về lâu dài, hoạt động từ thiện, cứu trợ, quyên góp phải được thực hiện chuyên nghiệp hơn dưới sự điều chỉnh của một văn bản pháp lý. “Kiến nghị Quốc hội sớm xây dựng và ban hành Luật về tổ chức và hoạt động từ thiện để phát huy tinh thần đoàn kết, lan tỏa giá trị tốt đẹp về lòng nhân ái”, đại biểu Huy nói.

Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học y Hà Nội, đồng tình việc cứu trợ, ủng hộ đồng bào vùng lũ còn nhiều vấn đề cần rút kinh nghiệm. Việc phân phối hàng cứu trợ cần tránh tình trạng “chỗ cần không có, chỗ lại thừa”.

Ông đề nghị Chính phủ, bộ ngành ứng dụng công nghệ thông tin trong việc xác định nhu cầu cứu trợ, số lượng, thời gian, cách thức vận chuyển đến người dân và địa phương. Từng địa phương cần sớm có kế hoạch áp dụng khoa học kỹ thuật hiện đại trong cứu hộ, cứu nạn.

Từ khi phát động ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng bởi bão Yagi đến ngày 10/10, Ban Cứu trợ Trung ương đã nhận được 2.091 tỷ đồng. Trong đó, 1.035 tỷ đồng đã được phân bổ về 26 tỉnh thành để hỗ trợ người dân xây, sửa nhà; trợ giúp gia đình người bị chết, bị thương, mất tích; cung cấp lương thực, thực phẩm đảm bảo không ai bị đói, thiếu đồ ăn, nước uống; giúp học sinh quay lại trường học.

Bão Yagi đổ bộ Quảng Ninh ngày 7/9, sau đó gây mưa lũ cho toàn miền Bắc, làm thiệt hại kinh tế 81.500 tỷ đồng. Tỉnh Quảng Ninh tổn thất nặng nhất với 24.800 tỷ đồng; Hải Phòng 12.200 tỷ; Hải Dương 7.400 tỷ; Lào Cai 6.600 tỷ; Yên Bái 5.730 tỷ; Bắc Giang 5.000 tỷ; Hưng Yên 3.600 tỷ đồng… Riêng thiệt hại nông nghiệp hơn 30.800 tỷ đồng, chiếm 38% tổng thiệt hại kinh tế.

Đề xuất tổ chức Quốc tang tưởng niệm nạn nhân sau bão nghiêm trọng

Góp ý tại nghị trường, đại biểu Nguyễn Minh Tâm, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình, thay mặt cử tri, người dân tỉnh Quảng Bình cảm ơn các tấm lòng hảo tâm đã giúp đỡ bà con gặp khó khăn trong cơn bão số 6 vừa qua.

Bên cạnh đó, qua hàng loạt cơn bão lớn đặc biệt là siêu bão Yagi vừa qua, đại biểu Tâm đề nghị nghiên cứu quy định việc tổ chức hình thức Quốc tang.

Ông Tâm cho rằng cần tổ chức Quốc tang trong trường hợp thiên tai dịch bệnh có số người chết nhiều như cơn bão số 3 vừa qua. Nhiều quốc gia trên thế giới đã làm như Tây Ban Nha đã tổ chức Quốc tang 3 ngày tưởng niệm 158 nạn nhân thiệt mạng vì lũ quét.