Mua sắm tài sản công: Đấu thầu hàng Thái Lan, nghiệm thu hàng Trung Quốc

Đấu thầu hàng Thái Lan nhưng nghiệm thu hàng Trung Quốc, đơn vị tư vấn đấu thầu đặt tiêu chí không phù hợp để hạn chế các nhà thầu, mua sắm thiết bị thừa so với nhu cầu thực tế của các điểm trường… là hàng loạt sai phạm xảy ra trong việc mua sắm tài sản công tại Sở GD&ĐT TP. Cần Thơ trong 5 năm, từ 2016-2021, vừa bị chỉ ra. 

Ngày 19/11, Thanh tra TP Cần Thơ công bố kết luận thanh tra “Một số gói thầu mua sắm, sổ sách quản lý, thiết bị dạy và học từ nguồn kinh phí sự nghiệp giáo dục cấp thành phố tại Sở GD&ĐT và UBND quận, huyện của TP Cần Thơ giai đoạn từ năm 2016- 2021”.

Cơ quan thanh tra TP kết luận một số gói thầu có thiết bị được nghiệm thu không đúng nguồn gốc xuất xứ. Trong đó, Gói thầu số 06 năm 2016 “Mua thiết bị máy photocopy, máy in siêu tốc, cassette, tivi các loại và loa cầm tay” có máy in siêu tốc nhãn hiệu Trung Quốc không đúng nguồn gốc, xuất xứ Thái Lan mà đơn vị cung cấp đã ký hợp đồng với sở. Giá trị chênh lệch mỗi thiết bị gần 48 triệu đồng; tổng 12 cái chênh lệch trị giá hơn 378 triệu đồng.

Ngoài ra, Gói thầu số 02 năm 2019 “Mua thiết bị máy vi tính, máy in siêu tốc và máy phối giấy, chia xếp tài liệu (máy xếp trang)”; Gói thầu số 02 năm 2020 “Mua sắm máy vi tính phục vụ kỳ thi tốt nghiệp THPT”; Gói thầu số 01 năm 2021 “Mua sắm máy điều hoà trang thiết bị cho xin ý kiến của Sở để được xem xét chấp thuận cho Trường THPT Trần Đại Nghĩa để phục vụ công tác chấm thi Kỳ thi THPT năm 2021, hoạt động giảng dạy” cũng bị cơ quan thanh tra xác định có sai phạm về nguồn gốc xuất xứ hàng hóa.

Theo Thanh tra TP, do không tổ chức khảo sát, kiểm tra nhu cầu thực tế của các điểm trường; không tổ chức các cuộc họp với các phòng chuyên môn để đưa ra các lựa chọn cấu hình, tính năng, chủng loại thiết bị phù hợp để lập danh mục mua sắm, nên việc mua sắm một số thiết bị bị thừa so với nhu cầu thực tế, một số thiết bị sử dụng chưa hết công năng, thiết bị chưa sử dụng hết số lượng.

Đối với việc lập chứng thư thẩm định giá, Tổ giúp việc đã không kiểm tra nội dung chứng thư thẩm định giá mà sử dụng kết quả của chứng thư thẩm định giá để thực hiện việc lập dự toán, kế hoạch lựa chọn nhà thầu, trình Sở Tài chính thẩm định và UBND TP phê duyệt dự toán và kế hoạch lựa chọn nhà thầu.

Việc thuê đơn vị tư vấn thẩm định giá thực hiện thẩm định đối với các gói thầu Sở GD&ĐT TP đã nêu chi tiết tên, nhãn hiệu, xuất xứ của thiết bị là chưa đảm bảo khách quan và tính tối ưu về giá trị dự toán…

Đáng lưu ý, Thanh tra TP còn phát hiện đơn vị tư vấn đấu thầu đã đặt ra các tiêu chí không phù hợp để hạn chế sự tham gia của các nhà thầu, như yêu cầu về hợp đồng tương tự, yêu cầu về nhân sự tham gia gói thầu, yêu cầu về việc phải có đại lý tại TP.HCM hoặc tại ĐBSCL, nêu xuất xứ hàng hóa.

Khi đánh giá hồ sơ dự thầu hầu hết các đơn vị tư vấn ngoài việc đánh giá kỹ thuật, đơn vị tư vấn chỉ xem đơn vị dự thầu có giá thấp hơn các đơn vị dự thầu khác và không vượt giá gói thầu đã được phê duyệt để chọn thầu, không đánh giá được giá trị, xuất xứ của từng thiết bị, hàng hóa của gói thầu có phù hợp hay không phù hợp thực tế, dẫn đến các đơn vị trúng thầu có giá cao chưa phù hợp.

Trách nhiệm chính thuộc về nguyên Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo TP Cần Thơ – ông Trần Hồng Thắm, nguyên Tổ trưởng Tổ giúp việc mua sắm, nguyên Phó trưởng Phòng Kế hoạch – Tài chính và các đơn vị, cá nhân có liên quan trong giai đoạn 2016 – 2021.

Chánh Thanh tra thành phố đã kiến nghị Chủ tịch UBND TP chuyển hồ sơ sang Cơ quan cảnh sát điều tra để làm rõ hành vi thiếu trách nhiệm trong việc quản lý mua sắm tài sản công dẫn đến việc cung cấp lắp đặt thiết bị và giám sát lắp đặt thiết bị của gói thầu số 06 không đúng nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa Thái Lan theo hợp đồng đã ký với Sở để xử lý.