Từ 1/7/2026, Hà Nội chính thức cấm xe máy xăng vào 9 phường theo khung giờ

Theo nghị quyết mới, Hà Nội sẽ thí điểm vùng phát thải thấp từ 1/7/2026 tại 9 phường trung tâm, cấm xe máy xăng theo khung giờ hoặc khu vực để giảm ô nhiễm không khí.

• Phó Chủ tịch Quốc hội: Cần lộ trình phù hợp để cấm xe máy xăng ở Hà Nội
• TP.HCM: Đề xuất không cho người dân khu trung tâm đăng ký xe máy xăng mới

Chiều 26/11, tại kỳ họp thứ 28, HĐND TP. Hà Nội đã biểu quyết thông qua nghị quyết thay thế Nghị quyết số 47/2024/NQ-HĐND về tiêu chí phát thải thấp để quy định thực hiện vùng phát thải thấp trên thành phố.

Nghị quyết mới quy định phạm vi điều chỉnh bao gồm tiêu chí, điều kiện, trình tự, thủ tục xác định vùng phát thải thấp, cùng phạm vi và các biện pháp áp dụng theo lộ trình phù hợp.

Vùng phát thải thấp là khu vực được xác định để hạn chế phương tiện giao thông gây ô nhiễm môi trường nhằm cải thiện chất lượng không khí, theo khoản 6 Điều 3 Luật Thủ đô số 39/2024/QH15.

Tiêu chí xác định vùng phát thải thấp bao gồm khu vực thuộc vùng bảo vệ nghiêm ngặt và vùng hạn chế phát thải theo Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Khu vực thường xuyên xảy ra ùn tắc giao thông từ mức độ D đến F theo TCVN 13592:2022 về đường đô thị yêu cầu thiết kế cũng được xác định là vùng phát thải thấp. Ngoài ra, khu vực có chỉ số chất lượng không khí AQI trong tối thiểu 1 năm gần nhất dưới mức trung bình theo số liệu từ các trạm quan trắc chuẩn của quốc gia và thành phố sẽ thuộc vùng này.

Lộ trình thực hiện vùng phát thải thấp được chia theo giai đoạn. Từ ngày 1/7/2026, thành phố thực hiện thí điểm tại một số khu vực trong vành đai 1, gồm 9 phường Hai Bà Trưng, Cửa Nam, Hoàn Kiếm, Ô Chợ Dừa, Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Ba Đình, Giảng Võ, Ngọc Hà và Tây Hồ.

Từ ngày 1/1/2028, thành phố thực hiện vùng phát thải thấp tại toàn bộ vành đai 1 và một số khu vực trong vành đai 2 trở vào, gồm 14 phường với 9 phường vành đai 1 cùng các phường Láng, Đống Đa, Kim Liên, Bạch Mai và Vĩnh Tuy.

Từ ngày 1/1/2030, thành phố thực hiện vùng phát thải thấp tại vành đai 3 trở vào, gồm 36 phường xã với 14 phường khu vực vành đai 1 và 2 cùng các phường Phú Thượng, Xuân Đỉnh, Nghĩa Đô, Cầu Giấy, Yên Hòa, Thanh Xuân, Khương Đình, Định Công, Phương Liệt, Tương Mai, Hoàng Mai, Vĩnh Hưng, Long Biên, Phúc Lợi, Việt Hưng, Bồ Đề, Phù Đổng, Đông Anh, Thư Lâm, Phúc Thịnh, Vĩnh Thanh và Nội Bài.

Từ năm 2031 trở đi, các khu vực trên thành phố có một trong các tiêu chí tại Điều 4 nghị quyết phải thực hiện vùng phát thải thấp. Thành phố khuyến khích UBND cấp xã lập vùng phát thải thấp trên khu vực quản lý.

Trong vùng phát thải thấp, thành phố áp dụng các biện pháp như phát triển vận tải hành khách công cộng và khuyến khích sử dụng phương tiện thân thiện với môi trường. Thành phố rà soát xác định các khu vực đủ điều kiện phát triển không gian đi bộ và đi xe đạp. Thành phố xây dựng hệ thống trạm tiếp năng lượng sạch công cộng cùng hạ tầng thu gom và xử lý pin xe điện sau khi thải bỏ. Thành phố xây dựng văn hóa giao thông và ý thức sử dụng phương tiện công cộng, hạn chế phương tiện cá nhân.

Thành phố cấm xe mô tô và xe gắn máy hoạt động kinh doanh trên nền tảng phần mềm ứng dụng hỗ trợ kết nối vận tải lưu thông trong vùng phát thải thấp. Thành phố cấm xe mô tô và xe gắn máy khác lưu thông vào vùng phát thải thấp theo khung giờ, thời điểm hoặc khu vực. Thành phố hạn chế và tiến tới cấm xe ô tô không đáp ứng quy chuẩn khí thải mức 4 lưu thông vào vùng phát thải thấp theo khung giờ, thời điểm hoặc khu vực.

Thành phố không thực hiện đầu tư mới và đăng ký mới có kiểm soát các phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch khi thải bỏ phương tiện giao thông cũ hết hạn lưu thông, đặc biệt đối với phương tiện thuộc sở hữu tổ chức. Thành phố cấm lưu thông các xe tải có khối lượng toàn bộ theo thiết kế xác định trong giấy chứng nhận đăng kiểm trên 3,5 tấn sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Thành phố đưa ra lộ trình chuyển đổi xanh cho phương tiện kinh doanh vận tải dùng nhiên liệu hóa thạch, với xe máy hoàn tất chuyển đổi trước năm 2030 và taxi 100% phương tiện thay thế hoặc đầu tư mới sử dụng năng lượng sạch, năng lượng xanh, thân thiện môi trường từ ngày 1/7/2026. Từ ngày 1/1/2035, UBND thành phố quyết định hạn chế lưu thông loại phương tiện giao thông đường bộ, lộ trình, phạm vi trên một số tuyến đường, phần đường, làn đường, chiều đường, khung giờ theo điều kiện thực tế.

Nghị quyết cho phép các phương tiện không phát sinh khí thải, xe cơ giới thân thiện môi trường, xe cơ giới sử dụng năng lượng sạch, năng lượng xanh, thân thiện môi trường, xe ưu tiên và phương tiện có giấy phép lưu thông của cơ quan có thẩm quyền theo quy định pháp luật.

Trong báo cáo thẩm tra, Ban Đô thị HĐND TP. Hà Nội đề nghị UBND thành phố bổ sung thời gian thực hiện thí điểm và sơ kết, tổng kết để xem xét quyết định việc tiếp tục áp dụng. Ban Đô thị nhận xét nghị quyết có nội dung mới, phức tạp, tác động lớn nhưng thời gian trình chưa đảm bảo, ảnh hưởng đến quá trình thẩm tra. Ban Đô thị đề nghị UBND thành phố chỉ đạo các sở ngành liên quan rút kinh nghiệm trong việc xây dựng nghị quyết để đảm bảo chất lượng và tiến độ.

Sau thảo luận, các đại biểu HĐND TP. Hà Nội thống nhất thông qua nghị quyết. Trước đó, Nghị quyết về vùng phát thải thấp được thông qua cuối năm 2024 dự kiến thí điểm ở hai quận Hoàn Kiếm và Ba Đình giai đoạn 2025-2030 nhưng đến nay chưa áp dụng khu vực nào.

Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia 2016-2020 cho thấy bụi PM2.5 tại Hà Nội cao gần gấp đôi quy chuẩn quốc gia, bụi PM10 vượt 1,3-1,6 lần. Phương tiện giao thông chiếm 58-74% nguồn phát thải tùy thời điểm, trong đó xe máy là tác nhân chính. Toàn thành phố hiện có hơn 8 triệu phương tiện gồm 1,1 triệu ô tô và 6,9 triệu xe máy, cùng khoảng 1,2 triệu phương tiện từ các tỉnh thành khác lưu thông mỗi ngày.

Kim Long