Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TP.HCM đề xuất thiết lập vùng phát thải thấp tại trung tâm từ năm 2026, hạn chế đăng ký xe máy xăng mới và ưu tiên phương tiện thân thiện môi trường.

tp hcm de xuat khong cho nguoi dan khu trung tam dang ky xe may xang moi 2
Giao thông đông đúc tại ngã tư gần chợ Bến Thành, TP.HCM. (Ảnh: CravenA/shutterstock)

Ngày 8/8, Trung tâm Quản lý giao thông công cộng (thuộc Sở Xây dựng TP.HCM) công bố đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông, trong đó đề xuất thiết lập vùng phát thải thấp (LEZ – Low Emission Zone) tại khu vực trung tâm TP.HCM từ năm 2026.

Vùng này được giới hạn bởi 13 cây cầu (Điện Biên Phủ – Bùi Hữu Nghĩa, Bông, Hoàng Hoa Thám, Trần Khắc Chân, Kiệu, Công Lý, Lê Văn Sỹ, Nguyễn Văn Cừ, Ông Lãnh, Calmette, Khánh Hội, Nguyễn Hữu Cảnh, Thị Nghè) và 16 tuyến đường (Bà Huyện Thanh Quan, Nguyễn Phúc Nguyên, Cách Mạng Tháng Tám, Cao Thắng, Lê Hồng Phong, 3/2, Lý Thái Tổ, Ngô Gia Tự, Hồ Thị Kỷ, Trần Phú, An Dương Vương, Nguyễn Trãi, Phan Văn Trị, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Cảnh Chân, Trần Đình Xu).

Trong vùng phát thải thấp, cá nhân và gia đình cư trú tại khu vực này sẽ không được đăng ký mới xe mô tô hoặc xe gắn máy sử dụng nhiên liệu xăng.

Đề án cũng đề xuất UBND TP.HCM kiến nghị Bộ Xây dựng ban hành quy định về niên hạn sử dụng xe mô tô và xe gắn máy chạy xăng, tham khảo quy định của Trung Quốc: thanh lý xe sau 13 năm sử dụng, sau 120.000 km, hoặc khi không đạt kiểm định khí thải/an toàn ba lần liên tiếp, tùy điều kiện nào đến trước.

tp hcm de xuat khong cho nguoi dan khu trung tam dang ky xe may xang moi
Vành đai thí điểm vùng phát thải thấp ở trung tâm TP.HCM. (Ảnh: soxaydung.hochiminhcity.gov.vn)

Để hỗ trợ người dân, đề án đưa ra chính sách tài chính: bồi hoàn 70% giá trị còn lại của xe khi thanh lý theo quy định và trợ cấp 10% giá trị xe máy điện mới (tối đa 5 triệu đồng). Trong năm 2025, TP.HCM cần ban hành quy định chính thức về hạn chế đăng ký xe máy xăng mới trong vùng phát thải thấp.

Theo lộ trình, từ năm 2026, ô tô thương mại không đạt chuẩn Euro 4, xe máy kinh doanh dịch vụ dưới chuẩn Euro 2, và xe tải hạng nặng chạy dầu diesel sẽ bị cấm lưu thông trong vùng phát thải thấp. Thành phố ưu tiên phương tiện không phát thải, sử dụng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, hoặc xe được cấp phép đặc biệt.

Hệ thống 58 camera nhận dạng biển số tự động (ANPR) sẽ được lắp đặt tại các lối ra vào vùng LEZ từ năm 2026 đến 2032, đối chiếu biển số với cơ sở dữ liệu đăng kiểm quốc gia và xử phạt tự động các trường hợp vi phạm qua thông báo điện tử.

Từ năm 2027 đến 2032, vùng phát thải thấp sẽ mở rộng, hạn chế tất cả xe mô tô, xe gắn máy dưới chuẩn Euro 2 và ô tô dưới chuẩn Euro 4 lưu thông tại trung tâm.

Sau năm 2032, tiêu chuẩn khí thải sẽ được nâng cao và vùng phát thải thấp mở rộng đến khu vực Vành đai 1, với các tuyến đường như: đoạn từ ngã 4 Linh Đông đến vòng xoay Nguyễn Thái Sơn (8,5 km, trùng đường Phạm Văn Đồng), đoạn từ ngã tư Bảy Hiền đến Hương Lộ 2 (4,7 km, qua các tuyến như Thoại Ngọc Hầu, Hương Lộ 2), và đoạn từ Hương Lộ 2 đến đường Nguyễn Văn Linh (8,4 km). Dự kiến, khoảng 200 camera sẽ được lắp đặt trên toàn thành phố sau năm 2032.

Ngoài ra, Viện Nghiên cứu và Phát triển TP.HCM đề xuất chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang xe điện cho tài xế công nghệ và giao hàng từ năm 2026 đến tháng 12/2029, nhằm giảm khí thải và cải thiện chất lượng không khí.

Kim Long