Huawei tái cấu trúc mảng đám mây, ưu tiên AI giữa lằn ranh công nghệ với Mỹ

Huawei Technologies, ‘gã khổng lồ’ công nghệ Trung Quốc, đang tiến hành tái cấu trúc lớn đối với mảng kinh doanh điện toán đám mây, tập trung nguồn lực vào trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm đối phó với cuộc cạnh tranh công nghệ ngày càng gay gắt với Hoa Kỳ. 

Ngày 22/8, Giám đốc điều hành Huawei Cloud Trương Bình An (Zhang Pingan) công bố kế hoạch tái tổ chức nhiều bộ phận, hướng tới việc đẩy mạnh phát triển AI. 

Theo truyền thông Trung Quốc Đại lục, Huawei Cloud đã chịu lỗ trong năm 2024 và đặt mục tiêu đạt lợi nhuận trong năm nay thông qua AI. Hàng chục phòng ban, bao gồm các bộ phận sản phẩm, dịch vụ đám mây công cộng và nghiên cứu phát triển, sẽ bị cắt giảm hoặc sáp nhập. Quá trình tái cấu trúc có thể dẫn đến việc cắt giảm hàng nghìn nhân sự.

Huawei Cloud xác nhận vào ngày 25/8 rằng họ sẽ đầu tư mạnh mẽ hơn vào AI và năng lực tính toán. 

Động thái này diễn ra ngay sau thông báo chính thức từ Hội đồng Nhà nước Trung Quốc vào ngày 26/8, kêu gọi triển khai sâu rộng sáng kiến “AI+ Action”, nhằm thúc đẩy sự tích hợp sâu rộng của trí tuệ nhân tạo vào mọi ngành công nghiệp và lĩnh vực kinh tế – xã hội. Thông báo yêu cầu các chính quyền địa phương và cơ quan đảm bảo hiệu quả của sáng kiến này.

Ông Thẩm Minh Thị (Shen Ming-shi), Giám đốc bộ phận nghiên cứu an ninh quốc gia tại Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Đài Loan, chia sẻ với The Epoch Times rằng các ngành công nghiệp tại Trung Quốc có khả năng sẽ ưu tiên phát triển AI như một định hướng và mục tiêu chính, phù hợp với yêu cầu của chính quyền. 

“Dù là vận hành hệ thống vũ khí, nghiên cứu phát triển vũ khí hay thử nghiệm năng lượng hạt nhân, ứng dụng AI chắc chắn sẽ trở thành trọng tâm lớn trong 10 đến 20 năm tới tại Trung Quốc,” ông Thẩm nhận định. 

Ông cũng lưu ý rằng thông báo của Hội đồng Nhà nước nhấn mạnh việc “nâng cao khả năng ứng dụng AI để duy trì và định hình an ninh quốc gia.”

Nhà kinh tế học Davy J. Wong, tại Mỹ, cho biết thông báo này tập trung vào “chiến tranh thông minh” và “khả năng chiến đấu chất lượng mới”. 

Ông Wong nhấn mạnh rằng với vai trò là nhà thầu cốt lõi trong hệ thống công nghệ quân sự của chính quyền Trung Quốc, “chiến lược chuyển hướng sang AI của Huawei không chỉ là lựa chọn thị trường mà còn là sự kết hợp giữa động lực kinh tế và đáp ứng chiến lược quốc gia.”

Huawei không đơn thuần là một doanh nghiệp thương mại, mà là một thành phần then chốt trong hệ thống tình báo quân sự của Trung Quốc, ông nói.

“Theo đó, các dịch vụ đám mây AI và mô hình của Huawei sẽ phục vụ các kịch bản tích hợp dân-quân trong tương lai, bao gồm thông tin vệ tinh, nhận diện hình ảnh chiến trường và tích hợp dữ liệu chiến tranh điện tử,” ông Wong giải thích.

“Việc Huawei loại bỏ các mảng kinh doanh không cốt lõi để tập trung vào năng lực tính toán AI và các mô hình AI là một yêu cầu chiến lược quốc gia.”

Chiến lược AI lớn hơn của chính quyền

Hiện tại, Alibaba Cloud chiếm 33% thị phần dịch vụ đám mây tại Trung Quốc, Huawei Cloud chiếm 18%, và Tencent Cloud chiếm 10%, theo truyền thông Trung Quốc. 

Với tốc độ tăng trưởng của thị trường đám mây Trung Quốc đang chậm lại và cạnh tranh giá khốc liệt trong thị trường IaaS/PaaS (cơ sở hạ tầng như một dịch vụ/nền tảng như một dịch vụ), Huawei Cloud buộc phải tập trung nguồn lực vào đám mây AI gốc và các mô hình ngành, vốn mang lại biên lợi nhuận cao hơn và tiềm năng tăng trưởng lớn hơn, ông Wong phân tích. 

“Việc cắt giảm hoặc sáp nhập các phòng ban giúp Huawei Cloud tập trung nguồn vốn và nhân lực vào các cụm tính toán Ascend,” ông nói.

Trên bề mặt, đây là cuộc cạnh tranh về giá và thị phần giữa các ‘gã khổng lồ’ công nghệ Trung Quốc với trọng tâm kinh doanh khác nhau.

“Alibaba tập trung vào thương mại điện tử và đám mây công cộng, Tencent vào mạng xã hội và nội dung, còn Huawei vào chính phủ, doanh nghiệp và đám mây AI gốc,” ông cho biết. 

Đây là sự phân công chiến lược của chính quyền Trung Quốc.

“Alibaba Cloud phụ trách mảng thương mại/tài chính, Huawei Cloud đảm nhiệm các vấn đề chính phủ, năng lượng và công nghiệp quân sự, Tencent Cloud tập trung vào dữ liệu dân sự và an ninh nội dung, còn DeepSeek cung cấp công cụ để giảm chi phí và phổ biến quy mô lớn.”

Các hạn chế công nghệ

Tuy nhiên, các hạn chế công nghệ từ Mỹ đã gây khó khăn cho Huawei. Mỹ áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu công nghệ cao cấp sang Trung Quốc, bao gồm cả Huawei, do công ty này hỗ trợ chính quyền phát triển quân sự thông qua các chương trình “dân-quân lưỡng dụng”. Huawei cũng bị nhiều quốc gia khác trừng phạt, khiến việc tiếp cận công nghệ tiên tiến từ phương Tây trở nên khó khăn. 

Ông Wong lưu ý rằng Mỹ đã hạn chế xuất khẩu các bộ xử lý đồ họa cao cấp, như dòng Nvidia A100/H100, nhằm ngăn chặn năng lực tính toán được sử dụng cho tình báo quân sự và mô phỏng vũ khí của Trung Quốc.

“Các hạn chế của Mỹ về cơ bản nhằm ngăn chặn năng lực tính toán được sử dụng cho tình báo quân sự và mô phỏng vũ khí của chính quyền Trung Quốc,” ông nói.

Dù vậy, “Huawei, với chip Ascend 910B/910C và khung MindSpore tự phát triển, vẫn có thể cung cấp một mức độ khả năng huấn luyện và suy luận nhất định,” ông Wong nói. 

Mặc dù quy trình sản xuất và hiệu suất năng lượng của Huawei còn tụt hậu, và sức mạnh tính toán không sánh bằng Nvidia cao cấp, “bao bì đa lõi và tối ưu hóa hệ thống của Huawei vẫn là một giải pháp thay thế khả thi trong một số trường hợp, đủ để hỗ trợ các ứng dụng như mô hình khí động lực học tên lửa, thuật toán điều khiển đàn drone và khai thác dữ liệu lớn tình báo.”

Về khả năng cạnh tranh của AI Huawei trên thị trường quốc tế, ông Wong cho rằng các công ty công nghệ Trung Quốc gặp khó khăn khi cạnh tranh với các thương hiệu như AWS, Azure và GCP tại các thị trường cao cấp ở châu Âu và Mỹ do các biện pháp kiểm soát xuất khẩu. 

Tuy nhiên, “tại Trung Đông, châu Phi và Đông Nam Á, Huawei có thể thâm nhập thị trường với gói ‘AI + An ninh + Hợp tác Quân sự’,” tạo ra thách thức cho các công ty quốc tế.

Về vấn đề an ninh

Luật Tình báo Quốc gia của Trung Quốc năm 2017 yêu cầu mọi tổ chức, công ty và công dân Trung Quốc phải hỗ trợ và hợp tác với công tác tình báo nhà nước. 

Theo Luật Bảo vệ Thông tin Cá nhân và quy định an ninh mạng của Trung Quốc, việc chuyển dữ liệu qua biên giới phải trải qua đánh giá an ninh nghiêm ngặt, bao gồm cả dữ liệu của người dùng nước ngoài. 

Điều này có nghĩa là dữ liệu thương mại trên các đám mây Trung Quốc có thể bị quân đội và hệ thống tình báo của chính quyền Trung Quốc truy cập, ông Wong cảnh báo.

Bộ An ninh Nội địa Mỹ cũng cảnh báo trong một thông báo tư vấn an ninh dữ liệu rằng các hành động thu thập dữ liệu của Trung Quốc dẫn đến nhiều rủi ro cho các doanh nghiệp và khách hàng Mỹ, bao gồm “việc đánh cắp bí mật thương mại, tài sản trí tuệ và thông tin kinh doanh bí mật.”

Về mặt công nghệ, hệ sinh thái Ascend/CloudMatrix của Huawei vẫn chưa ổn định, ông Wong nhận định. 

“Nếu bị trừng phạt hoặc ngừng cập nhật, người dùng nước ngoài cần chuẩn bị các giải pháp sao lưu đa đám mây và chuyển giao năng lực tính toán.” 

Ông cũng khuyên người dùng nước ngoài “giữ dữ liệu nhạy cảm ngoài các đám mây thuộc sở hữu Trung Quốc, bổ sung các điều khoản hợp đồng cấm sử dụng lại dữ liệu cho mục đích quân sự/tình báo, và sử dụng BYOK [Bring Your Own Key – tự mang khóa mã hóa] cùng kiểm toán bên thứ ba” nếu quyết định sử dụng dịch vụ AI và đám mây của các công ty Trung Quốc.