Trung Quốc im lặng khi gia tăng nghi vấn về nguồn gốc virus corona

Chính phủ Trung Quốc cho tới thứ Hai (27/1) vẫn chưa lên tiếng trong bối cảnh họ đang phải đối mặt với ngày càng nhiều các báo cáo về nguồn gốc bùng phát virus corona mới, trong đó bác bỏ việc virus chết người này chỉ khởi phát duy nhất từ một chợ hải sản tại thành phố Vũ Hán.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp phải nhiều chỉ trích trên mạng xã hội do không trực tiếp tới tỉnh Hồ Bắc để chỉ đạo đối phó bệnh dịch. Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường hôm thứ Hai (27/1) đã tới Vũ Hán để điều phối công tác đối phó dịch virus corona.

Thị trưởng và Bí thư đảng ủy thành phố Vũ Hán đã gửi đơn xin từ chức do bị chỉ trích về cách xử lý bệnh dịch chết người khởi phát từ thành phố miền trung này.

Cho tới nay, những nghi ngờ về rò rỉ vũ khí sinh học tại Vũ Hán đang ngày càng gia tăng vì Phòng thí nghiệm an toàn sinh học quốc gia đặt tại Vũ Hán. Đây là đơn vị chịu trách nhiệm xử lý các loại virus chết người và đan xen các hoạt động nghiên cứu dân sự và quân sự.

>>Vì sao xuất hiện nghi vấn virus viêm phổi Vũ Hán là nhân tạo?

Tuần trước, Washington Times dẫn lời một cựu chuyên gia phân tích thông tin tình báo quân sự Israel nói rằng virus corona mới có thể bắt nguồn từ một trong hai cơ sở nghiên cứu của Trung Quốc liên quan tới chương trình vũ khí sinh học bí mật của nước này.

Ngoài Phòng thí nghiệm an toàn sinh học quốc gia, tại Vũ Hán còn có cơ sở thí nghiệm an toàn sinh học thứ hai ở Viện Sản phẩm Sinh học Vũ Hán. Cơ sở này được cho là nơi nghiên cứu vũ khí sinh học theo Công ước Vũ khí Sinh học Liên Hiệp Quốc mà Trung Quốc là thành viên tham gia.

Bộ Ngoại giao Mỹ trong báo cáo năm ngoái nói rằng họ nghi ngờ Trung Quốc đang bí mật phát triển các loại vũ khí sinh học tấn công vi phạm công ước của Liên Hiệp Quốc.

Một nhóm 29 nhà nghiên cứu người Trung Quốc, trong bài viết trên tạp chí y khoa Anh Quốc, The Lancet, hôm Chủ Nhật (26/1) cho biết người đầu tiên nhiễm virus Vũ Hán được xác nhận vào ngày 1/12/2019 và người này không tiếp xúc với chợ hải sản Huanan, nơi đang được cho là nguồn phát sinh virus corona mới.

“Không tìm thấy mối liên hệ dịch tễ nào giữa bệnh nhân đầu tiên và các trường hợp sau đó,” nghiên cứu trên The Lancet nói. Ít nhất 13 nạn nhân của dịch virus corona rõ ràng không tiếp xúc với chợ hải sản Huanan. Khu chợ này bán động vật hoang dã như cầy hương và đã bị đóng cửa từ ngày 1/1/2020.

Tiến sĩ Daniel Lucey, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Georgetown, nói với trang tin khoa học trực tuyến Science Speaks rằng: “13 người không có liên quan tới [chợ hải sản], đó là một con số lớn”.

Tiến sĩ Lucey cho biết giới chức Trung Quốc cho tới nay vẫn chưa đưa ra bất kỳ giải thích nào về việc tại sao một số bệnh nhân nhiễm virus corona mới không liên quan gì tới chợ hải sản Huanan ở Vũ Hán.

“Bệnh nhân sớm nhất bị phát hiện các triệu chứng [nhiễm virus corona mới] vào ngày 1/12/2019, thì việc truyền nhiễm chắc chắn phải xảy ra từ tháng 11/2019”, ông Lucey nói.

“Cho dù bệnh nhân này bị nhiễm bệnh từ động vật hay người khác vào tháng 11, trực tiếp hoặc bởi [đồ vật hoặc vật liệu có khả năng bị nhiễm bệnh như quần áo, dụng cụ và đồ nội thất], thì việc anh ta bị truyền nhiễm đã xảy ra tại một địa điểm không phải là chợ hải sản Huanan.”

Người dân tức giận về cách xử lý bệnh dịch của chính quyền

Theo truyền thông quốc tế và thông tin trên mạng xã hội, công chúng Trung Quốc đang ngày càng tức giận trước cách thức chính quyền xử lý virus corona mới lây lan nhanh chóng.

Tính tới 27/1, giới chức Trung Quốc xác nhận có gần 3.000 người nhiễm virus corona mới, hầu hết đều tại tỉnh Hồ Bắc, trong đó 82 người đã chết, một trường hợp ở thủ đô Bắc Kinh. Con số tử vong và tỷ lệ truyền nhiễm có thể cao hơn số thông báo chính thức vì chính quyền Trung Quốc từ lâu đã nổi tiếng với việc kiểm duyệt tin tức và thông tin chính thức.

>>Đức, Campuchia phát hiện bệnh nhân đầu tiên nhiễm virus corona

Ngoài Trung Quốc, đã có hơn 10 nước khác thông báo đã phát hiện bệnh nhân nhiễm virus corona mới. Các nước mới nhất có người nhiễm loại virus chết người này là Sri Lanka, Campuchia và Đức.

Nhiều người dùng trên mạng xã hội Weibo Trung Quốc (tương tự Twitter) đã đặt câu hỏi tại sao Chủ tịch Tập Cận Bình không tới Vũ Hán. Nhiều chỉ trích sử dụng ngôn từ mã hóa không nêu đích danh ông Tập để có thể chỉ trích người đứng đầu nhà nước và Đảng Cộng sản Trung Quốc mà không sợ bị kiểm duyệt hoặc bị an ninh triệu tập.

Truyền thông xã hội Trung Quốc cũng lên án cách thức giới chức tỉnh Hồ Bắc và thành phố Vũ Hán xử lý bệnh dịch.

Việc thiếu thông tin về bệnh dịch từ chính quyền Trung Quốc đang làm dấy lên lo lắng về một thảm họa ôn dịch toàn cầu tương tự như đại dịch cúm năm 1918 khiến hàng chục triệu người thiệt mạng.

Tiếp tục theo dõi chặt chẽ virus corona mới

Các nhà khoa học quốc tế nói rằng họ tin virus corona mới xuất hiện từ tháng 11 hoặc đầu tháng 12/2019, sớm hơn nhiều tuần so với tuyên bố ban đầu của các quan chức y tế Trung Quốc về trường hợp đầu tiên bị nhiễm loại virus chết người này vào giữa tháng 12/2019.

Một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ tuần trước nói với báo giới rằng việc Trung Quốc bí mật thông tin về virus mới là tương tự cách họ xử lý sai dịch SARS năm 2003.

Tiến sĩ Lucey của Đại học Georgetown không khẳng định virus corona mới có liên quan tới phòng thí nghiệm vũ khí sinh học Vũ Hán, nhưng giả thuyết của ông là trường hợp bệnh nhân đầu tiên nhiễm virus corona mới không phải từ việc tiếp xúc với chợ hải sản Huanan mà người này có thể bị nhiễm virus từ nơi khác trong tháng 10 hoặc tháng 11/2019.

“Virus đã âm thầm lây lan ở Vũ Hán ẩn giấu giữa nhiều bệnh nhân khác bị viêm phổi vào thời điểm này trong năm,” Tiến sĩ Lucey nhận định.

Chuyên gia của Đại học Georgetown cho rằng virus corona mới có thể đã lây lan từ các động vật nhiễm bệnh tại các khu chợ khác bên trong hoặc bên ngoài Vũ Hán hoặc theo chuỗi cung ứng động vật nhiễm bệnh.

Ông Bin Cao, một trong 29 nhà nghiên cứu viết báo cáo phát hành trên The Lancet, bày tỏ đồng tình với quan điểm của Tiến sĩ Lucey.

“Hiện nay, chợ hải sản [Huanan] rõ ràng không phải là nguồn gốc duy nhất khởi phát virus corona mới. Nhưng thành thực mà nói, chúng tôi vẫn không biết virus này xuất phát từ đâu,” ông Bin Cao nói.

Chính phủ Trung Quốc đưa khá ít thông tin về virus corona mới. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh hôm 26/1 đã bảo vệ cách xử lý bệnh dịch của chính quyền khi được phóng viên hỏi về việc Mỹ đang có kế hoạch sơ tán nhân viên ngoại giao tại Lãnh sự quán Mỹ ở Vũ Hán.

Bà Hoa nói: “Sau khi bùng phát bệnh viêm phổi tại Vũ Hán do virus corona mới gây ra, Trung Quốc đã thông báo tới Tổ chức Y tế Thế giới và các nước liên quan về bệnh dịch này một cách kịp thời và vẫn tiếp tục liên lạc chặt chẽ với họ.”

Truyền thông nhà nước Trung Quốc cũng đưa thông tin một cách giới hạn về virus corona và ảnh hưởng của nó tới công chúng.

Tờ Hoàn cầu Thời báo, cơ quan của Đảng Cộng sản Trung Quốc, tuyên bố rằng cần có “lý trí và đoàn kết” để đương đầu với virus corona.

Như Ngọc