Tỷ phú Jack Ma về nước khi Chính phủ Trung Quốc cố gắng xoa dịu khối doanh nghiệp tư nhân

Tỷ phú Jack Ma, nhà sáng lập tập đoàn Alibaba đã quay về Trung Quốc, kết thúc thời gian lưu trú hơn 1 năm tại nước ngoài. Sự trở lại của vị doanh nhân nổi tiếng này có thể giúp dập tắt những lo ngại từ phía khu vực tư nhân, sau những vụ đàn áp doanh nghiệp ‘thẳng tay’ từ chính quyền Trung Quốc.

(Tỷ phú Jack Ma/Ảnh: Getty Images)

Chính quyền Trung Quốc đã thực hiện các chính sách mềm mỏng hơn đối với khu vực tư nhân, nhằm vực dậy nền kinh tế bị vùi dập sau 3 năm ‘hứng chịu’ các quy định hà khắc trong đại dịch COVID-19. Sự tái xuất của tỷ phú Jack Ma trước công chúng đã góp phần ủng hộ cho các chính sách mới này.

Cuộc trò chuyện trực tuyến về sự trở lại của ông Jack Ma bắt đầu xuất hiện trên mạng xã hội Trung Quốc vào đầu ngày 27/3. Sau đó một trường học mà ông đã đến thăm và tờ báo South China Morning Post (thuộc sở hữu của Alibaba) đã xác minh sự thật này.

Theo thông tin từ tài khoản WeChat của trường Vân Cốc (Yungu School), cựu giáo viên tiếng Anh Jack Ma đã ghé thăm ngôi trường này và thảo luận về các chủ đề như chatbot trí tuệ nhân tạo ChatGPT . Ông cũng hy vọng mình sẽ quay trở lại giảng dạy vào một ngày nào đó.

Trường Vân Cốc được thành lập bởi ông Jack Ma và những nhà sáng lập khác của Alibaba tại thành phố Hàng Châu, vào năm 2017.

Theo tờ Reuters, một số nguồn tin cho biết tỷ phú Jack Ma đã trở lại Trung Quốc vào tuần trước, tuy nhiên không xác định được ông ấy sẽ ở trong bao lâu.

Ông Lý Cường, Thủ tướng mới của Trung Quốc, cũng là một đồng minh thân cận của Chủ tịch Tập Cận Bình, nhận thấy việc tỷ phú Jack Ma trở lại có thể giúp củng cố tinh thần giữa các doanh nhân. Cũng theo nguồn tin của Reuters, từ cuối năm ngoái, chính quyền Trung Quốc đã tìm cách liên hệ với những người thân cận ông Jack Ma, chẳng hạn như các đối tác kinh doanh, trực tiếp thuyết phục nhà sáng lập Alibaba trở về khi ông còn sống tại Nhật Bản.

Tờ Reuters cho biết không thể xác minh liệu việc ông Jack Ma trở lại có phải là do nỗ lực của ông Lý Cường hay không.

• Ông Tập yêu cầu công ty tư nhân “giàu” mà phải “yêu nước”, gây lo ngại tăng thuế

Tỷ phú Jack Ma “đã bị đánh bại”

Vào năm 2020, tỷ phú Jack Ma đã có một bài phát biểu chỉ trích hệ thống quản lý của Trung Quốc, và đây được xem là nguyên nhân khiến Bắc Kinh nhắm mục tiêu vào đế chế Alibaba và ép ông Jack Ma rút lui khỏi các hoạt động công khai. Khoảng thời gian ông Jack Ma ở nước ngoài cũng là lúc vận may của khu vực tư nhân Trung Quốc bị đảo ngược.

Vào cuối năm 2021, vị tỷ phú này rời Trung Quốc Đại lục và có mặt trong các bức ảnh tại Nhật Bản, Tây Ban Nha, Úc và Thái Lan.

Ông Zhang Zihua, Giám đốc đầu tư của tập đoàn Quản lý Tài sản Beijing Yunyi, nhận định sự trở lại của ông Jack Ma “truyền cảm hứng cho ngành công nghiệp Internet và các nền tảng [thương mại] lớn hơn”.

“Bởi vì điều đó cho thấy các lãnh đạo cao nhất đang thực sự xem xét lại vị trí và tầm quan trọng của các công ty phát triển nền tảng trong sự tăng trưởng của kinh tế của Trung Quốc”.

Ông Zhang cho biết thêm: “Các chính sách hạn chế trước đây đối với lĩnh vực phát triển nền tảng và Internet dự kiến sẽ được điều chỉnh”.

Cổ phiếu Alibaba đã tăng hơn 4% sau tin tức quay trở về của tỷ phú Jack Ma.

Ông Lý Cường đã đi đầu trong nỗ lực thúc đẩy khu vực tư nhân của Chính phủ Trung Quốc. Trong tháng này, ông Lý khẳng định môi trường của Trung Quốc dành cho các doanh nghiệp sẽ được cải thiện và Bắc Kinh sẽ đối xử bình đẳng với tất cả các công ty.

Tuy nhiên, nhà phân tích châu Á nhiều kinh nghiệm Fraser Howie, người đã viết một số sách về hệ thống tài chính Trung Quốc, chia sẻ rằng các doanh nghiệp vẫn đang do dự về việc thiếu các chính sách hỗ trợ và khung pháp lý mới sau các đợt hạn chế.

• Jack Ma từ bỏ quyền kiểm soát Ant Group: Kết cục của các doanh nghiệp tư nhân TQ

Ông Howie nói: “Tôi có thể thấy điều này báo hiệu sự nới lỏng nhưng không có luật lệ và thể chế nào được thiết lập để kiểm soát khu vực tư nhân vốn đã thay đổi”.

“Việc này chẳng có chút ý nghĩa vào với khối kinh doanh tư nhân vì ông ấy đã bị đánh bại. Chính quyền đã thắng, ông Jack [Ma] đã mất quyền kiểm soát, sức mạnh, của cải và những thứ đó sẽ không quay trở lại”.