Melanie Hempe: 5 lý do để tắt điện thoại thông minh của thanh thiếu niên

Con gái vừa thức dậy còn ngái ngủ, bước vào bếp hỏi tôi: “Mẹ ơi, hôm nay ngày bao nhiêu nhỉ?”. Tình huống này đã trở thành bình thường trong cuộc sống (dưới thời kỳ dịch bệnh), ranh giới giữa các ngày đang ngày càng mờ nhạt.

Tụi trẻ thức quá khuya và còn lười biếng thay đồ ngủ cho đến trước bữa trưa. Chúng ta thường ăn quá nhiều, tập thể dục quá ít. Cuộc sống dưới thời kỳ cách ly đã làm mất đi cấu trúc, lịch trình và thậm chí cả cái gọi là thói quen sống. Tuy nhiên, có một thứ mà thanh thiếu niên của chúng ta nên vứt bỏ nhiều nhất, đó chính là điện thoại thông minh.

Có thể con bạn sẽ tranh luận rằng chúng không thể sống thiếu điện thoại thông minh, học từ xa, giữ liên lạc với bạn bè và lấp đầy thời gian rảnh rỗi vì chúng quá buồn chán. Họ cũng muốnăn bánh mì kem cả ngày và ăn bỏng ngô cho bữa tối. Những lý do không thể rời khỏi điện thoại này cũng “nhạt” như lượng calo của tụi trẻ trong thời gian bị cách ly ở nhà. Bộ não tuổi teen của chúng liên tục bị cuốn hút vào các trang Instagram vô tận, do vậy mà ý tưởng học hỏi các kỹ năng mới và tìm kiếm sở thích mới không còn chỗ đứng. Họ không biết món quà thời gian này thực sự ít ỏi và có giá trị như thế nào, nhưng bạn thì biết. Là cha mẹ, đã đến lúc suy nghĩ về điều này: Bắt đầu từ hôm nay, hãy dành cho điện thoại thông minh của chúng một kỳ nghỉ dài!

Nếu bạn nghĩ rằng con bạn đã lãng phí quá nhiều thời gian trên điện thoại của mình trước khi bị phong tỏa vì đại dịch, thì bây giờ chúng thậm chí sẽ còn lãng phí nhiều thời gian hơn cho việc đó. (Lưu ý: Tôi đã nghĩ đến một cô bé khi tôi viết bài này, nhưng điều đó không có nghĩa là con trai không gặp vấn đề tương tự.)

Trong thời gian bình thường, thời gian biểu hàng ngày của những thanh thiếu niên này dày đặc bài vở, thể thao và các hoạt động ngoại khóa khiến họ khó mà dành quá nhiều thời gian cho điện thoại thông minh. Còn giờ đây, cuộc sống đã trở nên mất quy luật, với hàng trăm giờ rảnh rỗi tùy ý. Tại thời điểm này, chúng ta vẫn đang yêu cầu trẻ tự kỷ luật và tự quản lý bản thân, điều này là quá sức đối với bộ não còn chưa mở mang của chúng.

Dưới đây là 5 lý do để ngăn thanh thiếu niên sử dụng điện thoại thông minh, đặc biệt là trong thời gian cách ly:

1. Các lớp học trực tuyến dễ bị phân tâm

Nếu con bạn cố gắng nói rằng điện thoại thông minh là cần thiết cho việc học tập, hãy suy nghĩ lại! Trong tình huống bình thường chúng không cần điện thoại thông minh để học tập và chắc chắn bây giờ cũng không cần. Nhắn tin và chơi game trong quá trình học từ xa nghiêm trọng hơn nhiều (so với dạy trực tiếp). Chúng ta đã biết rằng thanh thiếu niên không thể sử dụng điện thoại của mình trong ngày học bình thường. Tuy nhiên, giờ đây, cha mẹ và giáo viên đang phải vật lộn với cách thiết lập trách nhiệm giải trình để giúp trẻ tập trung hơn. Thật khó để tập trung vào bài học khi họ chơi Fortnite (một trò chơi điện tử trực tuyến) trên điện thoại, say sưa nhắn tin với bạn bè hoặc mua sắm giày trên Amazon.

2. Thời gian nhàn rỗi quá nhiều

Cùng với việc phải ở nhà (shelter-in-place), lịch trình của chúng ta bị trôi tuột mất, một chút tự giác của tụi nhỏ cũng theo đó mà bay đi. Bộ não của thanh thiếu niên “ghiền” sự hưng phấn do giải phóng dopamine trong não đặc trưng trong các hoạt động trên điện thoại thông minh ít nỗ lực/phần thưởng cao (low-effort/high-reward). Mặc dù các hoạt động trên điện thoại không phải là xấu, nhưng con bạn càng dành nhiều thời gian cho việc lướt điện thoại thì càng ít hứng thú tham gia vào các hoạt động khác. Khi thời gian nhàn rỗi tăng lên, sức cám dỗ của các hành vi trực tuyến đầy rủi ro cũng tăng theo.

3. Tâm trạng lo lắng hơn

Người lớn chúng ta có thể không thấy cấp bách nếu không trả lời tin nhắn hoặc bài đăng của bạn bè trong vài giây, nhưng con bạn sẽ bị tê liệt vì sợ bị bạn bè, những người luôn mong đợi được phản hồi tức thì, sẽ bỏ rơi mình. Con gái của bạn có thể cảm thấy căng thẳng và bị đánh giá thấp do không nhắn tin hoặc trả lời đủ nhanh. Sự lo lắng khiến cô bé cảm thấy như đồng hồ bắt đầu tích tắc mỗi khi nhận được một tin nhắn. Việc phải luôn ở nhà sẽ phóng đại cảm giác này lên gấp nhiều lần so với bình thường. Mọi người dường như đều ngầm hiểu rằng, không có lịch trình làm việc và nghỉ ngơi, thì việc trả lời phải kịp thời, bởi vì còn làm được gì khác nữa đâu? Áp lực quá lớn này nói chung là không thể chịu đựng được đối với thanh thiếu niên, đó là lý do tại sao rất nhiều em bị trầm cảm.

4. Tiếp xúc với nội dung web nguy hiểm

An toàn thể chất là lý do ban đầu phổ biến nhất mà cha mẹ cho phép con cái của họ sử dụng điện thoại. Cha mẹ luôn muốn giữ liên lạc với con của họ và biết chúng đang ở đâu. Tuy nhiên, bây giờ, con đang ở ngay cạnh chúng ta mỗi ngày. Chúng ta nên lo lắng về an toàn trực tuyến hơn là an toàn thể chất. Điện thoại thông minh là nơi ít an toàn nhất đối với thanh thiếu niên.

Với việc nhiều thanh thiếu niên hiện phải ở nhà với điện thoại của chúng, những kẻ săn mồi trực tuyến và các trang web khiêu dâm miễn phí đang xuất hiện. Tính bí mật của màn hình nhỏ khiến việc truy cập nội dung nguy hiểm càng trở nên hấp dẫn hơn. Vì vậy, hãy chuyển thời gian sử dụng màn hình nhỏ sang màn hình lớn hơn. Ai cũng sẽ khó mà cảm thấy thoải mái khi lướt nội dung không đứng đắn trên TV trong phòng khách hoặc trên máy tính xách tay trong bếp trước mặt mọi người.

5. Phần mềm kiểm soát của phụ huynh là không đáng tin cậy

Để cha mẹ giám sát điện thoại di động nhét trong túi của con cái họ không phải là điều dễ dàng. Sự kiểm soát của cha mẹ là cần thiết, nhưng chúng không hiệu quả như cha mẹ nghĩ. Trong khi cách ly ở nhà, con bạn sẽ tụ tập với bạn bè để thảo luận về các biện pháp đối phó và cách vượt qua phần mềm giám sát điện thoại di động. Nếu các con bạn ở các độ tuổi khác nhau, bạn không thể kiểm soát những gì trẻ nhỏ nhìn thấy trên điện thoại của trẻ lớn hơn. Nếu có nhiều con ở nhà, bạn không thể cùng lúc  giám sát nhiều điện thoại.

Ngoài ra, hầu hết các trò chơi điện tử có thể chạy trên nhiều nền tảng di động. Ngay cả khi cha mẹ đặt ra những hạn chế đối với máy chơi game, các “game thủ” vẫn có thể lén sử dụng điện thoại thông minh để chơi. Trong thời kỳ cách ly, trò chơi điện tử có doanh thu cao thứ hai trong tất cả các ngành (chỉ sau ngành thực phẩm) và phần lớn các trò chơi đều chạy trên điện thoại thông minh.

Các câu hỏi thường gặp

1. Làm thế nào để con giữ liên lạc với bạn bè (nếu không có điện thoại)?

Con bạn không cần điện thoại thông minh để giữ liên lạc với bạn bè. Trên thực tế, điện thoại thông minh là công cụ kém hiệu quả nhất để xây dựng tình bạn. Nhắn tin rất tốt để lên lịch gặp gỡ và trả lời nhanh các câu hỏi, nhưng không tốt để duy trì một tình bạn chân thành.

Con bạn có thể trò chuyện video, gọi thoại và nhắn tin trên máy tính của mình. Hãy nhớ rằng, màn hình lớn hơn sẽ giúp bạn quản lý dễ dàng hơn. Nếu muốn nhắn tin, cô bé có thể cài đặt phần mềm của nhà cung cấp dịch vụ di động trên máy tính xách tay của mình hoặc bạn có thể mua cho cô bé một chiếc điện thoại không có gói dữ liệu để gọi và nhắn tin.

Xin lưu ý rằng là phần lớn các phương tiện truyền thông xã hội vẫn có sẵn trên máy tính. Cô bé thực sự không cần điện thoại riêng trong túi để làm gì. Bây giờ là thời điểm hoàn hảo để chuyển sang một chiếc điện thoại đời cũ chỉ có thể nói chuyện hoặc nhắn tin.

2. Không dùng điện thoại thông minh, khoảng thời gian dư ra sẽ dùng để làm gì?

Đối với thanh thiếu niên, điện thoại thông minh là một thứ cực kỳ lãng phí thời gian. Khi con bạn trốn trong phòng và dành hàng giờ cho điện thoại, con bạn sẽ mất động lực để làm những việc khác, chẳng hạn như đọc sách, làm việc nhà, đi chơi với gia đình, hoặc thậm chí đi tắm. Khu vực “trung tâm khen thưởng” trong não của trẻ thường xuyên tỉnh táo, trong khi các khu vực khác trở nên bị đờ đẫn, trẻ sẽ tỏ ra lười biếng. Là cha mẹ, bạn có trách nhiệm lên kế hoạch cho cuộc sống của con và lên lịch cho các hoạt động hiệu quả. Dành nhiều thời gian hơn cho cô bé trong những ngày đầu là rất quan trọng. Ban đầu sẽ rất khó để cô bé lấy lại nhiệt huyết với cuộc sống. Cuộn trang đa dạng sắc màu của Instagram dường như không có hồi kết, nhưng đừng vội nản lòng, danh sách những sở thích và kỹ năng sống cũng dài vô tận không kém.

3. Làm cách nào để lấy điện thoại thông minh ra khỏi tay con tôi?

Bạn có thể thử một cách là bắt đầu để con nghỉ dùng điện thoại di động trong vòng 1 tuần. Chúng tôi đã thiết kế Thử thách ScreenStrong của mình, một chương trình miễn phí kéo dài 7 ngày, để giúp bạn thiết lập lại thói quen sử dụng màn hình tại nhà mình. Kinh nghiệm của chúng tôi cho thấy rằng dù chỉ là áp dụng 1 tuần không sử dụng màn hình di động cũng rất có lợi cho con bạn. Họ sẽ bớt căng thẳng, lo lắng hơn và có nhiều thời gian hơn để tận hưởng những điều khác.

Dưới đây là một số phản hồi tích cực từ những thanh thiếu niên đã không sử dụng điện thoại thông minh trong 1 tuần:

• Nhiều thời gian hơn để trò chuện với cha mẹ
• Cần Ít thời gian hơn để hoàn thành bài tập về nhà
• Thêm thời gian cho giấc ngủ
• Ít bị phân tâm hơn
• Nhiều thời gian hơn để đọc sách
• Ít cãi vã với anh chị em hơn

Khi cách ly kết thúc, con bạn sẽ làm thế nào để chứng tỏ rằng chúng đã không lãng phí thời gian? Đừng để khoảng thời gian này trôi đi! Cho dù đó là dành hàng trăm giờ truy cập Instagram hay học chơi một bản nhạc piano mới, đọc một cuốn tiểu thuyết mới hay học một kỹ năng sống mới, chẳng hạn như thay nhớt trong ô tô hay trồng hoa trong sân? Câu trả lời cho câu hỏi này nằm trong tay bạn.

Về tác giả

Bà Melanie Hempe, Cử nhân Khoa học về Điều dưỡng (BSN), là người sáng lập ScreenStrong, một tổ chức giúp các bậc cha mẹ giúp con cái của họ được hưởng lợi từ các phương tiện màn hình mà mà không phải chịu hậu quả độc hại của việc lạm dụng đe dọa sự phát triển tinh thần và thể chất của trẻ. ScreenStrong quảng bá một chương trình nuôi dạy con mạnh mẽ, chủ động thay thế việc sử dụng màn hình có hại bằng các hoạt động lành mạnh, kỹ năng sống và kết nối gia đình.