Quế ban đầu được dùng trong y học – đa dạng lợi ích khi sử dụng

Quế với hương thơm nồng nàn thường được sử dụng trong nấu ăn và làm bánh, có thể đun thành rượu vang nóng hoặc rắc lên cà phê – là một loại gia vị rất được yêu thích. Không chỉ có vậy, trong y học cổ truyền của nhiều quốc gia trên thế giới, các bộ phận của cây quế đã được sử dụng từ hàng nghìn năm trước. Y học hiện đại cũng đã phát hiện ra nhiều lợi ích sức khỏe từ loại gia vị này.

Lịch sử lâu đời của quế – Ban đầu được dùng trong y học

Quế có lịch sử rất lâu đời. Theo các ghi chép, loài người đã bắt đầu sử dụng quế để ăn từ khoảng năm 2000 trước Công nguyên. Người Ai Cập cổ đại nhập khẩu quế Tích Lan để dùng trong nấu ăn và ướp xác. Một thuyết khác cho rằng quế có thể được sử dụng sớm hơn, từ khoảng năm 2700 trước Công nguyên, khi người Trung Quốc dùng quế để điều trị các vấn đề về tiêu hóa và cảm cúm. Quế Trung Quốc và quế Tích Lan tuy thuộc cùng họ thực vật nhưng là hai loài cây khác nhau. Quế Trung Quốc còn được gọi là ngọc quế hay quế bì.

Vào thời La Mã cổ đại, loại gia vị này từng có giá trị cao hơn cả vàng. Các thương nhân Ả Rập thậm chí đã sử dụng quế như một loại tiền tệ. Vào thế kỷ 17, Hà Lan và Bồ Đào Nha từng khai chiến để giành quyền kiểm soát quế. Mãi đến cuối thế kỷ 18, khi cây giống quế được trồng ở nhiều nơi khác, quế mới dần trở nên phổ biến và trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống hằng ngày.

Loại quế mà chúng ta đang sử dụng hiện nay là quế Tích Lan, được gọi là “quế thật (Cinnamomum verum)”, có nguồn gốc từ Sri Lanka, được lấy từ lớp vỏ bên trong của cây quế. Khác với các giống quế khác, ở Đài Loan có một loài thuộc họ quế đặc hữu gọi là “quế đất”, trong đó thành phần tinh dầu chủ yếu – “aldehyde quế” – lại tập trung nhiều ở phần lá cây.

Ăn quế – Lợi ích sức khỏe vô cùng đa dạng

Mùi thơm và vị đặc trưng của quế đến từ các thành phần dầu có trong lớp vỏ cây. Nghiên cứu cho thấy, lợi ích sức khỏe của quế chủ yếu đến từ “Cinnamaldehyde” – một hợp chất hoạt tính sinh học được chiết xuất từ tinh dầu quế. Hợp chất này có khả năng kháng viêm, chống oxy hóa, đồng thời ức chế sự phát triển của các loại vi khuẩn như Listeria, Salmonella và giúp ngăn ngừa nhiễm nấm. Những lợi ích sức khỏe khác bao gồm:

• Bảo vệ tim mạch: Quế có khả năng làm giảm nồng độ triglyceride, cholesterol toàn phần và huyết áp, từ đó giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
• Điều hòa đường huyết: Nghiên cứu cho thấy quế có thể cải thiện quá trình chuyển hóa glucose và tăng độ nhạy insulin, do đó được cho là có khả năng hạ đường huyết và cải thiện tình trạng tiểu đường type 2. Ngoài ra, còn có nghiên cứu phát hiện quế có tác dụng ức chế enzyme tiêu hóa, giúp làm chậm quá trình phân giải và hấp thụ carbohydrate trong hệ tiêu hóa, từ đó ngăn ngừa tình trạng đường huyết tăng nhanh sau ăn.
• Hỗ trợ giảm cân: Nhờ khả năng ức chế hoạt động của enzyme tiêu hóa, quế không chỉ giúp kiểm soát bệnh tiểu đường mà còn có thể góp phần chống béo phì. Một thí nghiệm cho thấy khi cho hai nhóm chuột ăn cùng một loại thức ăn giàu chất béo, nhóm được bổ sung quế có trọng lượng cơ thể thấp hơn và lượng mỡ bụng ít hơn so với nhóm không được bổ sung. Một nghiên cứu khác cũng cho thấy aldehyde quế có thể làm giảm lượng thức ăn chuột tiêu thụ và làm chậm tốc độ làm rỗng dạ dày.
• Điều chỉnh chức năng tiêu hóa: Từ xưa đến nay, quế đã được sử dụng để điều hòa chức năng đường tiêu hóa. Đối với những người bị trào ngược dạ dày thực quản, quế là một lựa chọn tốt.
  

Lời nhắc nhở tận tâm từ chuyên gia dinh dưỡng

Đừng vì nghĩ rằng quế có tiềm năng hỗ trợ giảm cân mà thường xuyên ăn các loại bánh như bánh mì cuộn hương quế, bánh sừng bò vị quế… bởi vì các loại bánh mì và món tráng miệng này thường chứa nhiều đường, nhiều dầu và rất nhiều calo.

Sau đây là 3 cách dùng quế đơn giản nhất:

1. Dùng nước sôi để pha trực tiếp với bột quế hoặc túi trà quế bán sẵn, thay thế một phần nước lọc hằng ngày;
2. Rắc bột quế lên cháo yến mạch ăn sáng, sữa, cà phê hoặc sữa chua;
3. Vào mùa đông, có thể nấu rượu vang nóng bằng cách kết hợp quế với nhục đậu khấu, đinh hương, đại hồi và rượu vang đỏ.
   

Công dụng và lưu ý khi sử dụng tinh dầu quế

Ngoài việc dùng để ăn, quế còn thường được chiết xuất thành tinh dầu phục vụ cho liệu pháp hương thơm. Trường phái tinh dầu mà tôi theo học – IFA của Anh – không khuyến khích sử dụng tinh dầu qua đường uống, dưới đây là một số lợi ích khi dùng ngoài da.

Trong lĩnh vực liệu pháp hương thơm, tinh dầu được xem như những loài hoa mang ý nghĩa nhân hóa. Ví dụ, tinh dầu quế được mô tả bằng cụm từ “mang lại sự tự tin, khích lệ tinh thần và thể lực,” bởi hương thơm ấm áp pha chút cay nồng của nó có khả năng kích thích năng lượng và tinh thần. Ngoài ra, khi được pha loãng với tỷ lệ thích hợp, tinh dầu quế còn có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, chống trầm cảm, thúc đẩy tuần hoàn máu và tăng cường ham muốn tình dục.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng tinh dầu quế nguyên chất tự nhiên có tính kích ứng mạnh đối với da. Những người có làn da nhạy cảm không nên bôi trực tiếp lên da, mà cần pha loãng với dầu nền trước khi sử dụng. Trẻ sơ sinh, phụ nữ mang thai và người có thể trạng yếu cũng nên tránh dùng tinh dầu này.