Ngày càng có nhiều bác sĩ phẫu thuật tìm lời khuyên trên… Youtube

YouTube là nền tảng rất hữu ích bởi nó cung cấp nhiều thông tin có giá trị như: mẹo nấu ăn, video âm nhạc, cách sửa chữa các bộ phận gia dụng. Tuy nhiên, bạn có biết rằng những bác sĩ mới bước chân vào nghề đang sử dụng công cụ này để tìm hiểu cách thực hiện các ca phẫu thuật?

Khi còn là một bác sĩ nội trú, anh Justin Barad thường gặp phải các vấn đề mà bản thân mình không thể xoay xở, như khi bị yêu cầu sử dụng một thiết bị mà anh chưa được đào tạo bài bản trước đó. Vậy nên, anh Barad đã phải nhờ cậy đến YouTube.

Anh Barad đã hoàn thành khóa đào tạo giải phẫu tại Đại học California ở Los Angeles (UCLA), Mỹ vào năm 2015. Anh cho biết YouTube đã trở thành một kênh thông tin phổ biến được dùng trong giáo dục y tế. Bản thân anh cũng thường xem video hướng dẫn trước khi tiến hành phẫu thuật. Đôi lúc, Barad thậm chí còn mở video YouTube ngay trong phòng mổ khi phải đối mặt với một ca phẫu thuật rất khó, nếu không cẩn thận có thể dẫn đến những biến chứng bất ngờ.

“Tôi không thấy bác sỹ phẫu thuật nào chưa từng làm điều này,” anh Barad, người hiện đã thành lập công ty chuyên về đào tạo phẫu thuật, chia sẻ.

Video phẫu thuật triệu lượt xem

Tờ CNBC (Mỹ) đã phát hiện ra hàng chục ngàn video cho thấy có rất nhiều thủ thuật y khoa được đăng tải trên nền tảng Youtube (thuộc sở hữu của Google), một số video có khoảng một triệu lượt xem. Có người còn livestream (phát sóng và tương tác trực tiếp trên mạng xã hội) việc sinh con hay ca phẫu thuật căng da mặt của mình. Một video quay lại cảnh loại bỏ lớp thủy tinh thể dày màu trắng đục, đã được lan truyền và hiện có hơn 1,7 triệu lượt xem.

Các bác sĩ đăng tải những đoạn video (với số lượng ngày một nhiều) này để tiếp thị bản thân hoặc giúp đỡ những người đồng nghiệp khác. Vào tháng 1/2019, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy hơn 20.000 video liên quan đến phẫu thuật tuyến tiền liệt, trong khi con số này chỉ là 500 tại thời điểm năm 2009.

Những đoạn video được xem là một công cụ hữu ích cho các bác sĩ trong quá trình đào tạo. Khi Đại học Iowa (Mỹ) tiến hành khảo sát các bác sĩ phẫu thuật của mình, bao gồm cả sinh viên y khoa đang học năm thứ 4 và bác sĩ nội trú, họ nhận thấy rằng YouTube là nguồn video được sử dụng trước các cuộc phẫu thuật nhiều nhất từ trước đến nay.

Nhưng các bác sĩ nội trú và sinh viên y khoa không phải là những người duy nhất làm điều này. Ngay cả các bác sĩ giàu kinh nghiệm, như bác sĩ phẫu thuật mạch máu Oliver Aalami của Bệnh viện Stanford (Mỹ) cho biết ông đã phải dùng đến YouTube trước khi tiếp xúc với một trường hợp bị phơi nhiễm rất khó xử lý.

“Nó thật hữu ích, nhưng tôi luôn nghĩ rằng một số video trong đó cần phải được xác minh,” ông cho biết, “Kể cả những video được đăng tải trên Twitter cũng vậy.”

Câu hỏi hóc búa cho các bác sĩ phẫu thuật

Có một vấn đề nổi cộm với bất kỳ ai thường xuyên tìm kiếm những giải pháp thông qua các video trên YouTube. Đó là làm thế nào bác sĩ có thể biết được video đáng tin cậy hay không? Sẽ ra sao nếu video đăng thông tin sai sự thật?

Chẳng hạn, một nghiên cứu gần đây đã tìm thấy hơn 68.000 video liên quan đến thủ thuật điều trị gãy đầu dưới xương quay. Sau khi đánh giá dựa trên các yếu tố chuyên môn, các nhà nghiên cứu cho biết chỉ có 16 video đáp ứng các tiêu chí cơ bản, bao gồm cả việc chúng được thực hiện bởi một chuyên gia chăm sóc sức khỏe hay tổ chức y tế. Trong một số trường hợp, thông tin về người thực hiện các thủ thuật hoàn toàn không thể xác định được.

>> Kênh Youtube kiếm tiền nhiều nhất 2018 thuộc về… một cậu bé 7 tuổi

Điều đáng lo ngại hơn là, các nghiên cứu cho thấy thuật toán của YouTube xếp các video phương pháp điều trị kém hiệu quả ở thứ hạng cao. Một nhóm các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng trong một phương pháp tên là phẫu thuật cắt túi mật nội soi, có khoảng một nửa các video trong đó thao tác được thực hiện một cách không an toàn.

Video phẫu thuật phình mạch não:

Các chuyên gia y tế cho biết nội dung này không được quản lý nghiêm ngặt, một phần là vì việc này tương đối tốn kém. Các nền tảng internet quy mô lớn như YouTube giới hạn chi phí bằng cách nhấn mạnh rằng nó là một nền tảng với một số quy tắc cơ bản, trong đó không hiệu đính hay thêm phần ghi chú vào nội dung. Phía YouTube không tuyên bố rằng những nội dung đăng tải trên nền tảng này được công nhận và có thể được dùng trong lĩnh vực giáo dục y tế, vậy nên, nó có thể hiển thị nội dung dựa trên mức độ phổ biến, không phải dựa trên chất lượng của video.

YouTube không có phản hồi khi được yêu cầu bình luận về các nội dung có liên quan đến phẫu thuật được đăng tải trên nền tảng. Google Health cũng từ chối đưa ra bình luận.

>> Hướng dẫn tự tử được lồng vào hoạt hình trên Youtube và Youtube Kids

Một giải pháp có thể tính đến là trả tiền cho một nhóm bác sĩ để thực hiện việc hiệu đính các video liên quan đến phẫu thuật, theo ý kiến của bác sĩ Joshua Landy đến từ Canada.

Đối với những bệnh nhân theo dõi các video phẫu thuật để hình dung về những gì có thể xảy ra với mình khi bước lên bàn mổ, điều này được xem là không cần thiết. Nhưng đó sẽ là một nhu cầu cấp thiết đối với các bác sĩ còn non kinh nghiệm, những người phải dựa vào các video để lấp đầy khoảng trống trong giáo dục y tế trước khi thực hiện các ca phẫu thuật.

“Việc tham khảo những ca phẫu thuật [trong các video] sẽ giúp bạn điều trị tốt hơn, bởi luôn có những tình huống bất thường mà bạn cần phải xử lý,” ông Landy cho biết. “Vì vậy, có nhiều bác sĩ sẽ xem các video này nhiều lần trong hàng ngàn giờ.”

Google dường như nhận thức ra được vấn đề. Nhưng cho đến nay, công ty chỉ thực hiện một vài bước nhỏ để cung cấp một số quy tắc xung quanh các video minh họa trong lĩnh vực y tế. Những người tải video lên phải chia sẻ các tiêu đề mô tả để người dùng biết mục đích video hướng đến. Nó phải có tính giáo dục chứ không phải để xúc phạm hay gây bất ngờ cho người xem. Chẳng hạn, cảnh quay từ một ca phẫu thuật có vết thương hở trong đó không có lời giải thích rõ ràng cho người xem sẽ không được đăng tải.

Nhưng công ty có thể sẽ can thiệp sâu hơn. Phó chủ tịch y tế của Google, David Feinberg, lưu ý trong một hội nghị y tế gần đây rằng có rất nhiều bác sĩ phẫu thuật đang đổ xô lên YouTube. Ông ám chỉ (không chia sẻ cụ thể) rằng nhóm của ông sẽ tìm cách quản lý nội dung tốt hơn nhằm xóa tan những thông tin sai lệch liên quan đến sức khỏe trên Google.

Các chuyên gia y tế cho biết họ rất sẵn lòng hợp tác với YouTube trong việc quản lý nội dung về y tế.

Theo bác sĩ Stephen Klasko, giám đốc điều hành của Jefferson Health, nhiều trung tâm y khoa học thuật vẫn đang sử dụng các phương pháp lỗi thời để đào tạo bác sĩ và không phù hợp với thời đại kỹ thuật số như ngày nay.

“Chúng tôi nhận ra rằng công nghệ sẽ thay đổi việc chăm sóc sức khỏe, nhưng liệu có giảng viên y khoa nào hiểu được những thứ như mã hóa hay phương tiện truyền thông xã hội bằng sinh viên của mình?” ông đặt câu hỏi.

Bác sĩ Klasko nhìn thấy tiềm năng của YouTube trong việc đào tạo y tế. Hơn nữa, ông lưu ý, các bác sĩ phẫu thuật đang ngày càng được yêu cầu sử dụng những thiết bị phức tạp, trong đó đòi hỏi phải tiến hành đào tạo bổ sung. Một nội dung phổ biến trên YouTube là hướng dẫn sử dụng robot phẫu thuật Da Vinci, có thể mất nhiều tháng luyện tập để có thể dùng thành thạo.

Video Robot Da Vinci khâu quả nho:

Trước tiên, một số bác sĩ như Austin Chiang, người làm việc cho Klasko, khuyên các đồng nghiệp nên kiểm tra xem video có liên quan đến lĩnh vực y tế được đánh giá cao hay không trước khi xem hoặc giới thiệu cho người khác.

Về lâu dài, ông cho biết, YouTube nên quảng bá nội dung này cho những người khác. “Một điều mà Google có thể làm ngay là hợp tác với xã hội.”

>> Bàn tay robot Origami có thể nắm vật nặng hơn nó 100 lần