Trò chơi “có giỏi thì bắt tôi đi” của Washington và Nvidia — Báo chí Trung Quốc

Lại một lần nữa hãng chip AI khổng lồ Nvidia tìm cách lách luật cấm vận của Mỹ với 3 model chip mới được thửa riêng (làm riêng) cho Trung Quốc.

Không đầy một tháng sau Chính phủ Mỹ ban hành các điều khoản cấm vận mới nhất, thì dự kiến vào ngày 16/11 tới, hãng chip Nvidia sẽ công bố 3 model chip mới để “lách luật”, theo Hoàn Cầu Thời Báo (Trung Quốc) đưa tin hôm Thứ Bảy, và bài báo đó được Reuters, The Business Times, cùng một số kênh thông tin khác bình luận.

Nvidia —với vốn hóa thị trường là 1.200 tỷ USD, là 1 trong 6 hãng trên thế giới vượt ngưỡng 1.000 tỷ đô la— đã từ chối bình luận khi được hỏi.

Nvidia của Mỹ hiện nay là hãng đứng đầu trong thị trường chip dành cho ngành trí tuệ nhân tạo AI bằng các hệ thống GPU (card đồ họa) của mình. Và những con chip mạnh nhất của họ, một cách tự nhiên, đều rơi vào phạm vi bị cấm xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc và các công ty của Trung Quốc.

Chính sách cấm vận công nghệ, đặc biệt là các công nghệ mũi nhọn, và các công nghệ lưỡng dụng (không chỉ có thể dùng cho dân sự mà còn có thể dùng cho quân sự), là điều Mỹ vẫn triển khai từ lâu. Tuy nhiên, hoạt động này mới được siết chặt hơn trong thời gian qua, đặc biệt là khi ngành AI được coi là ngành mũi nhọn đặc thù công nghệ cao, mà Trung Quốc đông dân rất có thể có cơ hội vượt qua Mỹ.

Có một vấn đề, như tờ báo Trung Quốc viết, là hết lần này lần khác, cứ mỗi khi luật của Chính phủ Mỹ tìm cách “bóp cổ” Trung Quốc, thì Nvidia lại tung ra model mới để “lách luật”. Tức là, Nvidia tung ra sản phẩm mới cũng đồng dạng là hiện đại và mạnh mẽ (có thể chỉ hơi kém con chip mạnh nhất một chút), nhưng lại không bị rơi vào tầm bị cấm vận.

Cũng theo bình luận của báo chí Trung Quốc, Nvidia làm như vậy một phần là bởi vì lợi nhuận khổng lồ từ thị trường Trung Quốc, nhất là vào giai đoạn AI đang bùng nổ này; một phần nữa là vì lo lắng những cạnh tranh đang diễn ra có thể khiến Nvidia gặp nguy hiểm về lâu dài.

Ví dụ, bản thân Microsoft/OpenAI gần đây đã rục rịch tự làm ra con chip riêng của mình, mở ra kỷ nguyên chip chuyên dụng cho AI (chứ không phải như Nvidia, là chip đồ họa chuyển sang làm cho ngành AI). Nghĩa là, đối với Nvidia, việc mất đi thị trường Trung Quốc vào thời điểm này sẽ dẫn tới rủi ro mà hãng không chấp nhận được.

• OpenAI, chủ sở hữu ChatGPT, đang cân nhắc việc tạo ra chip AI của riêng mình

Ngoài ra, việc gián đoạn cung ứng sản phẩm cho Trung Quốc có thể sẽ gây khó khăn cho Trung Quốc trong một thời gian nhất định, nhưng về lâu dài, sẽ là động lực thúc đẩy chính Trung Quốc phát triển công nghệ này cho riêng mình. Đây là vấn đề không tránh khỏi của các biện pháp cấm vận công nghệ.

Theo tờ báo phân tích, không phải chỉ có Nvidia bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm vận của Mỹ, tuy rằng nó bị ảnh hưởng lớn nhất về phân khúc thị trường này. Nhưng chính  tình huống được tạo ra bởi vì lệnh cấm vận như vậy, đã mở ra một cánh cửa khác cho Nvidia.

Chỉ cần Nvidia chế tác ra được sản phẩm mà có thể lách luật nhanh hơn đối thủ, thì tương đương với việc Nvidia chiếm đoạt được thị phần của đối thủ một cách “hợp pháp” nhờ lệnh cấm.

Trên thực tế, khi lệnh cấm vận ban hành, như tờ báo chỉ ra, thì chỉ số chứng khoán của Nvidia giảm xuống. Nhưng khi hãng có được sản phẩm lách luật, thì giá trị cổ phiếu của hãng tăng hơn trước. Việc Nvidia có thể chỉ trong không đầy một tháng đã có thể tuyên bố sản phẩm mới, cho thấy hãng Nvidia đã có chú trọng trong việc duy trì năng lực cạnh tranh của mình ở thị trường này.

Hiện nay, thị trường Trung Quốc chiếm 1/5 doanh thu của Nvidia.

Theo Reuters chỉ ra, lệnh cấm vận mới nhất được Chính phủ Mỹ đưa ra vào tháng trước, đã khiến 2 sản phẩm cao cấp của Nvidia là A800 và H800 không thể được bán vào Trung Quốc.

Kỳ thực, nói một cách chặt chẽ, thì không phải là hoàn toàn cấm, mà là mỗi hợp đồng bán các sản phẩm đó vào Trung Quốc thì đều phải được cơ quan chức năng thẩm duyệt, phải nhận được licence (cấp phép). Reuters dẫn lời chuyên gia, gọi đó là “vùng mờ”, tức là không hoàn toàn cấm hẳn.

Đáp trả, Nvidia sẽ tung ra 3 model khác —HGX H20, L20 PCIe và L2 PCIe— dự kiến vào ngày 16/11 tới đây, theo nguồn của Reuters tìm hiểu. Các tính năng của 3 model này về căn bản là cũng như các model bị cấm, nhưng năng lực được ghi trên bản thiết kế công bố là kém hơn, sao cho không bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm vận mà Chính phủ Mỹ đưa ra vào tháng trước. Nvidia đã không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.

Tờ Hoàn Cầu Thời Báo dẫn lời của giới trong ngành, nói đây là trò đuổi bắt kiểu “có giỏi thì bắt tôi đi” (catch me if you can) giữa Washington và Nvidia. Theo ngôn từ của tờ báo, khe hở về luật pháp mà Washington sơ sót là dường như không sao bịt kín được. Vì thế, dù Mỹ tiếp tục “bóp cổ” Trung Quốc, cũng sẽ không thành công được.

Nhật Tân