Cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung: Cisco giải tán chi nhánh Thượng Hải

Công ty Cisco của Mỹ tuyên bố sa thải toàn bộ nhân sự tại chi nhánh Thượng Hải sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố áp thuế 10% lên tổng trị giá hàng 300 tỷ USD (có hiệu lực từ 01/9) của Trung Quốc vì lý do Chủ tịch Tập Cận Bình chậm trễ hành động để đạt được thỏa thuận thương mại giữa hai nước.

Lý do đòn thuế mới trên 300 tỷ USD hàng Trung Quốc

Một lần nữa Chính phủ Mỹ lại đề xuất tăng thuế hàng hóa Trung Quốc, làm cuộc chiến thương mại giữa hai nước tiếp tục leo thang. Hồi cuối tuần trước tại Washington, Tổng thống Trump cho biết trong tháng sau Mỹ sẽ áp thuế 10% đối với hàng nhập khẩu còn lại của Trung Quốc với tổng trị giá 300 tỷ USD. Trong mức thuế mới này, số hàng nhập khẩu của Trung Quốc trị giá 250 tỷ USD đã tăng lên mức 25%. Động thái cho thấy Mỹ sẽ áp thuế đối với hầu hết các sản phẩm xuất khẩu từ Trung Quốc sang Mỹ, như điện thoại Apple, máy tính xách tay và thậm chí cả văn hóa phẩm dành cho thiếu nhi.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã lập tức phản ứng ngay sau hành động của Trump. Vào thứ Sáu tuần trước (02/8), người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh lên án hành động áp thuế 10% đối với 300 tỷ USD hàng Trung Quốc xuất khẩu này là sự vi phạm nghiêm trọng thỏa thuận giữa nguyên thủ hai nước đạt được tại Osaka Nhật Bản, đi lệch khỏi quỹ đạo đúng đắn, không thể giải quyết được vấn đề. Phía Trung Quốc kịch liệt phản đối điều này: “Nếu Mỹ áp dụng các biện pháp áp thuế, Trung Quốc sẽ buộc phải thực hiện các biện pháp đối phó cần thiết, kiên quyết bảo vệ lợi ích cốt lõi của đất nước và lợi ích cơ bản của người dân, do đó mọi hậu quả sẽ hoàn toàn do Mỹ gánh chịu.”

Cùng ngày (02/8), trả lời phỏng vấn Đài Á châu Tự Do (RFA), chuyên gia Ngô Cường (Wu Qiang), cựu giảng viên Khoa Chính trị tại Đại học Thanh Hoa Trung Quốc cho biết, vòng đàm phán thương mại Mỹ – Trung lần thứ 12 mới đây không có tiến triển gì, giới quan sát nghi ngờ đàm phán rơi vào tình trạng cò cưa: “Hôm đó chúng tôi thấy Trump vừa đơn độc trở về Washington đã lập tức chia sẻ một tweet. Từ ngày 01/9 sẽ tăng thuế 10% với tổng cộng 300 tỷ USD. Dường như Trump muốn khởi động lại cuộc chiến thương mại. Động thái nhằm giúp Trump có quyền hành nhiều hơn đối với Trung Quốc, đây là hành vi kiểu tấn công.”

Hồi tháng Sáu, bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G20, sau khi Trump hội đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã cho biết sẽ không áp đặt thêm thuế quan đối với Trung Quốc và khởi động lại đàm phán thương mại. Thế nhưng lần này lại bất ngờ tuyên bố sẽ tiếp tục áp thuế đối với hàng hóa Trung Quốc kể từ ngày 01/9.

Đài RFA cũng chia sẻ quan điểm của học giả tài chính người Trung Quốc Hạ Giang Binh (He Jiangbing), theo đó cho rằng lý do chính của việc Trump tiếp tục áp thuế là do Trung Quốc chưa thực hiện cam kết, tiêu biểu như mua số lượng lớn hàng nông sản của Mỹ: “Thứ nhất là Trump cảm thấy bị Trung Quốc lừa dối, thứ hai là ông ấy cảm thấy rằng Trung Quốc đang trì hoãn cho đến khi Trump thất bại trong cuộc bầu cử tổng thống nhiệm kỳ sau, thứ ba là vấn đề khoảng thời điểm 20/9 năm ngoái Mỹ đã trừng phạt ông Lý Thượng Phúc (Li Shangfu, Trưởng ban Phát triển Thiết bị của Quân ủy Trung ương Trung Quốc) vì buôn bán vũ khí với Nga nhưng ông này lại được phía Trung Quốc thăng hàm từ Trung tướng lên Thượng tướng vào ngày 01/8, động thái như khiêu khích Trump.”

Doanh nghiệp tư nhân Trung Quốc bị ảnh hưởng nặng

Ông Hạ Giang Binh cho rằng đợt thuế quan mới do Mỹ áp đặt lên Trung Quốc sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho chuỗi cung ứng sản xuất công nghiệp của Trung Quốc, giới doanh nghiệp tư nhân cũng bị ảnh hưởng mạnh: “Đây là một đòn nặng đối với nhiều doanh nghiệp tư nhân. Điện thoại thông minh, máy tính xách tay, bị tác động nặng nhất là các công ty công nghệ cao trong chuỗi công nghiệp ở Trung Quốc như Apple.”

Ngay sau vòng đàm phán thương mại Mỹ – Trung lần thứ 12 tại Thượng Hải tan rã trong thất vọng, tập đoàn Cisco của Mỹ tại Trung Quốc tuyên bố giải thể toàn bộ chi nhánh tại Thượng Hải. Cùng ngày, nhiều cơ quan truyền thông Trung Quốc đồng loạt đưa tin rằng bộ phận Thượng Hải của Cisco đã thông báo sa thải toàn bộ nhân sự, nhưng vấn đề gây sốc là khoản bồi thường của Cisco cho nhân viên bị sa thải là N + 7, theo đó mỗi nhân viên, kỹ thuật viên nhận được bồi thường kinh tế đến hơn triệu nhân dân tệ.

Đài RFA cũng dẫn quan điểm của nhà bất đồng chính kiến ​​Trung Quốc Vương Ái Trung (Wang Aizhong) chỉ ra, lý do khiến Cisco sả thải bộ phận Thượng Hải là vì họ không lạc quan về triển vọng tương lai của Trung Quốc: “Do không lạc quan về toàn cảnh môi trường kinh tế và xu hướng kinh tế, đây là lý do chính. Sự bất bình đẳng trong cạnh tranh là vấn đề họ thường xuyên chịu trước doanh nghiệp Trung Quốc, bây giờ cuộc chiến thương mại Trung-Mỹ lại leo thang, có thể khiến xuất khẩu của Cisco bị ảnh hưởng.”

Theo thông tin công khai, tập đoàn Cisco tham gia vào thị trường Trung Quốc từ năm 1994, đã thành lập hơn 20 chi nhánh tại nhiều thành phố ở Trung Quốc với tổng số nhân viên tại Trung Quốc là hơn 5.000 người. Công ty có một Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển tại Thượng Hải. Được biết, công ty có thông báo việc sa thải nhân sự tại Thượng Hải lần này là vì cần loại bỏ các dòng sản phẩm liên quan đến bộ phận Thượng Hải.

Huệ Anh