Hà Nội muốn được áp dụng cơ chế đặc thù, tự chọn nhà đầu tư 3 dự án BOT

UBND TP Hà Nội vừa đề xuất được áp dụng cơ chế đặc thù cho 3 dự án dự kiến triển khai theo hình thức hợp đồng xây dựng – kinh doanh – chuyển giao (BOT) trên địa bàn.

Đề nghị do chính quyền TP đưa ra tại buổi làm việc với đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về thực hiện chính sách pháp luật đầu tư và khai thác công trình giao thông theo hình thức BOT, ngày 21/7.

Ba dự án bao gồm: dự án cầu Thượng Cát với tổng mức đầu tư khoảng 16.000 tỷ đồng; dự án đường vành đai 4 (từ quốc lộ 32 đến cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ) có mức đầu tư trên 9.700 tỷ đồng; dự án cầu sông Đuống 2 và đường nối đến địa phận Bắc Ninh với tổng mức đầu tư 6.000 tỷ đồng.

Lý do xin áp dụng cơ chế đặc thù  là để cấp bách giải quyết ùn tắc giao thông trên địa bàn. Chính quyền Hà Nội cho rằng, nếu thực hiện đúng quy trình thủ tục (nghiên cứu, lập, trình phê duyệt dự án, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư và đàm phán ký kết hợp đồng) sẽ mất nhiều thời gian, do đó, kiến nghị Quốc hội, Chính phủ cho phép được áp dụng cơ chế đặc thù với các dự án BOT.

14/15 dự án BT giao thông tại Hà Nội là chỉ định thầu, sai phạm nghìn tỷ đồng

Trước đó chưa đầy một tuần, 18/7, Thanh tra Chính phủ công bố Kết luận thanh tra việc chấp hành quy định pháp luật trong quá trình thực hiện một số dự án theo hình thức hợp đồng BT, BOT trong lĩnh vực giao thông, môi trường trên địa bàn Hà Nội.

Trong gian đoạn 2008-2012, Hà Nội có nhiều vi phạm trong việc lập, phê duyệt công bố danh mục dự án đầu tư, làm hạn chế số lượng các nhà đầu tư. Tính đến thời điểm thanh tra, trong 15 dự án theo hình thức hợp đồng BT ở Hà Nội, chỉ có 1 dự án lựa chọn nhà đầu tư thông qua hình thức đấu thầu, còn lại 14 dự án là chỉ định thầu.

Đối với việc chỉ định thầu, chính quyền thành phố tiếp tục không thực hiện đúng quy trình lựa chọn nhà đầu tư, thẩm định, đánh giá năng lực đối với một số nhà đầu tư không chính xác, thiếu chặt chẽ, thậm chí ký hợp đồng để thực hiện dự án đối với một số nhà đầu tư không đảm bảo năng lực, như: Công ty Cổ phần Tasco có năng lực tài chính hạn chế nhưng vẫn được lựa chọn để thực hiện dự án đường Lê Đức Thọ – Xuân Phương, hay Cty Bitexco được chỉ định thầu đối với dự án đường bao quanh khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An.

Thanh tra Chính phủ nhận định ngay từ khâu lập, phê duyệt dự án, thẩm định năng lực nhà đầu tư đã có vi phạm và không khách quan nên hầu hết dự án đều chậm tiến độ do năng lực tài chính hoặc bố trí vốn chủ sở hữu cho dự án không đảm bảo tiến độ giải ngân như cam kết.

Chưa hết, các cơ quan chức năng của TP còn thẩm định, phê duyệt ‘sai’ làm tăng tổng mức đầu tư. Kết luận thanh tra chỉ ra một số dự án như:

Dự án đường Lê Đức Thọ – Xuân Phương: Lập, thẩm định, phê duyệt tổng mức đầu tư của dự án này không chính xác làm tăng giá trị hợp đồng lên 19,5 tỷ đồng. Vẫn sai phạm trên, dự án đường bao quanh khu tưởng niệm Chu Văn An bị làm tăng tổng mức đầu tư lên hơn 12 tỷ đồng; chưa kể công tác lập, phê duyệt dự toán thiết kế bản vẽ thi công của dự án sai khiến dự án tăng thêm 15,9 tỷ đồng.

Dự án đường liên tỉnh Hà Nội-Hưng Yên: tính sai khối lượng tại một số hạng mục, áp dụng đơn giá và định mức không đúng trong dự toán điều chỉnh bằng tổng mức đầu tư để điều chỉnh giá trị hợp đồng BT, dẫn đến giá trị tổng mức đầu tư điều chỉnh tăng thêm hơn 14 tỷ đồng.

Dự án nút giao thông Long Biên bị làm tăng giá trị hơn 60 tỷ đồng. Trong đó, việc lập, thẩm định, phê duyệt tổng mức đầu tư làm tăng “khống” trên 34 tỷ đồng; việc lập, phê duyệt dự toán thiết kế bản vẽ thi công của dự án này chưa chính xác làm tăng thêm hơn 4,5 tỷ đồng; vi phạm về giải phóng mặt bằng, di dời, tính toán khối lượng dự toán giải phóng mặt bằng khiến cho dự án đội thêm trên 12 tỷ đồng.

Đặc biệt đáng chú ý, dự án đường trục phía Nam, tỉnh Hà Tây cũ, Thanh tra Chính phủ nhận định việc các cơ quan thẩm định, phê duyệt và tính chi phí lãi vay lên tới 920 tỷ đồng trong tổng vốn đầu tư của dự án BT là chưa có cơ sở, “nâng” tổng mức đầu tư của để ký hợp đồng dự án tăng thêm 920 tỷ đồng, gây ảnh hưởng lớn đến việc giao đất đối ứng dự án BT.

Nguyễn Quân

Xem thêm: