Người dân nhiều quốc gia “ngán ngẩm” khi giá xăng tăng mạnh

Ở Manila (Philippines), anh Ronald Sibeyee từng chi 900 PESO (gần 17 USD) tiền dầu mỗi ngày cho chiếc xe jeepney sặc sỡ, loại phương tiện giao thông công cộng phổ biến ở Philippines. Anh hiện phải chi 2.200 PESO (41,4 USD) cho chừng đó dầu diesel.

“Đó đáng ra đã là thu nhập của chúng tôi. Giờ thì không còn gì nữa”, Sibeyee than thở. Thu nhập của anh đã giảm khoảng 40% do giá nhiên liệu tăng cao.

Giá xăng và dầu diesel là một phương trình phức tạp gồm chi phí dầu thô, thuế, sức mua và sự giàu có của từng quốc gia, trợ cấp của chính phủ và mức chi phí của những bên trung gian như nhà máy lọc dầu. Dầu được định giá bằng USD, vậy nên nếu một quốc gia là nhà nhập khẩu năng lượng, thì tỷ giá hối đoái đóng một vai trò nhất định. Đồng EUR yếu hơn gần đây được cho là một phần đẩy giá xăng dầu ở châu Âu lên cao.

Nguy hiểm nhất được xem là các yếu tố về địa chính trị, chẳng hạn như cuộc tấn công của Nga vào Ukraine. Kế hoạch cấm vận dầu của phương Tây đã làm chao đảo các thị trường năng lượng vốn đang phải đối mặt với nguồn cung khan hiếm do cuộc phục hồi kinh tế sau đại dịch COVID-19.

Giá dầu thô trên toàn cầu là khoảng 110 USD/thùng, nhưng không có mức giá chung nào ở các trạm xăng toàn cầu do chính sách thuế và các yếu tố khác. Ở Hồng Kông và Na Uy, người dân có thể phải trả hơn 10 USD cho mỗi gallon (1 gallon = 3,78 lít). Tại Đức, mức giá có thể vào khoảng 7,5 USD/gallon, và ở Pháp, con số này rơi vào khoảng 8 USD. Ở Mỹ, dù thuế nhiên liệu thấp hơn khiến giá xăng rẻ hơn, ở mức 5 USD/gallon, nhưng đây vẫn là mức giá kỷ lục ở “xứ cờ hoa”.

Người dân ở các nước nghèo chắc chắn là những người nhạy cảm nhất với giá năng lượng tăng cao, nhưng giờ đây người dân châu Âu và Mỹ cũng đang cảm thấy bất an không kém.

Charles Dupont, quản lý một cửa hàng quần áo ở vùng Essonne, phía nam Paris, buộc phải đi làm bằng ô tô riêng. “Tôi tập kiểu ‘lái xe sinh thái’, tức là lái xe chậm hơn và tránh phanh gấp”, anh bộc bạch.

Những người khác thì cố gắng vận dụng tất cả những gì có thể để giảm tốc độ vơi xăng. Cô Letizia Cecinelli, đang đổ xăng tại một trạm ở Rome, cho hay rằng cô phải chuyển sang xe đạp và cố gắng giảm các chuyến xe ô tô không thực sự cần thiết.

Trên thực tế, người dân vẫn đang đổ xăng nhiều không kém trước khi xảy ra đại dịch, theo Hiệp hội các trạm xăng của Đức. “Mọi người đang đổ xăng nhiều như trước, họ phàn nàn nhưng vẫn đang chấp nhận điều đó”, phát ngôn viên của hội, ông Herbert Rabl cho biết.

Triển vọng hạ giá xăng phụ thuộc rất nhiều vào việc cuộc chiến ở Ukraine ảnh hưởng như thế nào đến thị trường dầu mỏ toàn cầu. Các nhà phân tích nhận định rằng một lượng dầu của Nga gần như chắc chắn sẽ bị mất khỏi thị trường bởi Liên minh châu Âu (EU), khách hàng thân thiết và lớn nhất của Nga, đã tuyên bố sẽ chấm dứt hầu hết các giao dịch mua từ Moscow trong vòng 6 tháng.

Lúc này, với nhiều người, chi tiêu cho những chuyến đi chơi, hay những kỳ nghỉ hè kéo dài ở châu Âu, đang được đặt lên bàn cân. Isabelle Bruno, một giáo viên ở ngoại ô Paris, hiện phải bắt xe buýt đến ga tàu thay vì lái xe mất 10 phút. “Tôi và chồng thực sự lo lắng về những ngày nghỉ lễ bởi chúng tôi thường lái ô tô về thăm gia đình ở miền nam Pháp”, cô chia sẻ. “Giờ thì chúng tôi sẽ quan tâm đến vé tàu và chỉ sử dụng ô tô cho những chuyến đi ngắn mà thôi”.

Phan Anh