Tập đoàn của ông Lý Gia Thành bán cảng chính tại Kênh đào Panama

Tập đoàn CK Hutchison thuộc sở hữu của người giàu nhất Hồng Kông Lý Gia Thành đã bán quyền quản lý và vận hành cảng tại Kênh đào Panama, thu về khoản lợi nhuận hơn 19 tỷ USD – một thương vụ được cho là gây kinh động trên thị trường.

Tối thứ Ba (4/3), CK Hutchison đã công bố trên Sàn giao dịch chứng khoán Hồng Kông rằng công ty đã đạt được thỏa thuận nguyên tắc với một tập đoàn do công ty Mỹ BlackRock (một trong những công ty quản lý tài sản lớn nhất thế giới) đứng đầu để bán một số nguồn tài sản cốt lõi trong lĩnh vực kinh doanh cảng toàn cầu, bao gồm 90% cổ phần của Panama Port Corporation.

Thỏa thuận này sẽ trao cho liên doanh Mỹ quyền kiểm soát một cảng chính của Kênh đào Panama, như đã biết Nhà Trắng đang thúc đẩy không để các cảng này bị Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) chi phối.

Trong giao dịch này, CK Hutchison cuối cùng kỳ vọng sẽ nhận được hơn 19 tỷ USD, cao hơn nhiều so với định giá của các nhà phân tích là 13 tỷ USD. Tin tức này đã gây sốc trên thị trường và đẩy giá cổ phiếu của CK Hutchison tăng vọt trong hai ngày qua.

Tờ Australian Financial Review (AFR) đưa tin hôm thứ Năm (6/3) rằng thỏa thuận này đã được lên kế hoạch tại Hồng Kông kể từ khi ông Trump nhắc lại mong muốn kiểm soát lại Kênh đào Panama trong bài phát biểu nhậm chức vào ngày 20/1. CK Hutchison tin rằng việc bán cảng tại Kênh đào Panama chỉ vì lý do nhạy cảm chính trị là không khôn ngoan, nhưng động thái này là cơ hội tốt để công ty đảo ngược đà giảm giá cổ phiếu của họ trong vài năm qua.

Thông tin cho biết, người sáng lập CK Hutchison đã nghỉ hưu Lý Gia Thành cùng con trai cả của ông là Chủ tịch CK Hutchison Lý Trạch Cự, và một số nhân vật nổi bật khác như CEO Larry Fink của BlackRock… đã tham gia đàm phán, chủ yếu được thực hiện trực tuyến. Các cuộc đàm phán giao dịch đã hoàn tất trong vòng vài tuần.

Mặc dù đồng giám đốc điều hành của CK Hutchison là Frank Sixt cho biết trong một tuyên bố rằng giao dịch này “hoàn toàn mang tính thương mại và không liên quan gì đến tin tức chính trị gần đây về cảng Panama”, nhưng nhìn chung giới quan sát tin rằng CK Hutchison đang bán cảng này dưới áp lực địa chính trị.

Một học giả tài chính Hồng Kông giấu tên đã nói với Hãng thông tấn Trung ương Đài Loan (CNA) vào thứ năm rằng nếu CK Hutchison tiếp tục điều hành cảng Kênh đào Panama thì họ sẽ phải đối mặt với nhiều bất ổn hơn trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng, bao gồm khả năng xảy ra các vụ kiện tụng hoặc nhiều áp lực và đe dọa hơn từ Mỹ. Tập đoàn CK Hutchison của Hồng Kông sở hữu nhiều cảng ở nhiều nơi trên thế giới, nếu cảng tại Kênh đào Panama của họ không được giải quyết có thể ảnh hưởng đến hoạt động của các cảng khác mà họ đang vận hành.

Một nhà bình luận thời sự giấu tên của Hồng Kông cho biết, thế giới bên ngoài tin rằng Lý Gia Thành đã bán cảng này dưới sức ép của Mỹ và ông không thể thoát khỏi trò chơi địa chính trị này; nhưng xét theo góc độ khác, đây là một tính toán chính xác về hành vi kinh doanh. Ông chỉ ra rằng với tư cách là người sáng lập một công ty đa quốc gia hàng đầu với các đế chế kinh doanh trên toàn cầu, ông Lý Gia Thành có tầm nhìn và bố cục quốc tế riêng, cần biết cách thoát vòng ảnh hưởng đấu đá chính trị. Có lẽ lần này ông ấy đang lùi lại để tiến lên, như vậy sẽ mang lại lợi ích lớn hơn cho ông ấy.

Nhà đầu tư hàng đầu khác của Hồng Kông là Thiệu Chí Nghiêu (Kenny Siu) cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Zaobao (Singapore) vào ngày 5/3 rằng quyết định bán cảng tại Panama của ông Lý Gia Thành chắc chắn là quyết định chính trị: “Sau khi ông Trump đe dọa sẽ lấy lại Kênh đào Panama, Chính phủ Panama đã mềm mỏng hơn, bao gồm cả việc rút khỏi Sáng kiến ​​​​Vành đai và Con đường do Trung Quốc (ĐCSTQ) đề xuất. Lần này CK Hutchison đã bán doanh nghiệp liên quan vì không muốn trở thành tâm điểm của xung đột Trung-Mỹ và tránh các xung đột địa chính trị quốc tế”.

Ông Thiệu Chí Nghiêu cho rằng kinh tế toàn cầu những năm gần đây bị suy yếu khiến “tiền mặt là vua”, trong khi mức giá giao dịch lý tưởng là điều tốt cho CK Hutchison, vì vậy giá cổ phiếu của công ty đã tăng vọt vào thứ Tư.

Tổng thống Jose Raul Mulino của Panama cho biết sau cuộc hội đàm với Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio vào tháng Hai rằng chính quyền Panama sẽ xem xét một số công ty Trung Quốc tại Panama, bao gồm một hợp đồng đặc biệt lớn đối với CK Hutchison của Hồng Kông – có thời hạn 25 năm được gia hạn vào năm 2021, trao cho CK Hutchison của Hồng Kông quyền vận hành các cảng tại hai lối vào kênh đào.

Bloomberg dẫn lời những người hiểu biết vấn đề này cho biết, ông Mulino đang cân nhắc khả năng hủy hợp đồng với CK Hutchison.

Tổng thống Mỹ Trump trước đây đã nhiều lần tuyên bố rằng ông muốn lấy lại Kênh đào Panama. “Trong quá trình xây dựng Kênh đào Panama, Mỹ đã chi nhiều tiền hơn bao giờ hết và mất 38.000 sinh mạng”, ông Trump phát biểu trong bài diễn văn nhậm chức ngày 20/1, “Chúng ta đã bị đối xử rất tệ vì món quà này mà lẽ ra không bao giờ được trao tặng, còn Panama đã phản lại cam kết với chúng ta”.

Ông Trump nhấn mạnh: “Điều quan trọng nhất là Trung Quốc (ĐCSTQ) đang điều hành Kênh đào Panama, trước đây chúng tôi không trao nó cho Trung Quốc (ĐCSTQ) mà là cho Panama, bây giờ chúng tôi muốn lấy lại nó”.

Trước đó, ông Trump đã cảnh báo rằng nếu Panama không thay đổi cách tính phí không công bằng đối với Kênh đào Panama, Mỹ sẽ yêu cầu trả lại Mỹ quyền kiểm soát kênh đào này, vì tuyến đường vận chuyển toàn cầu tại quốc gia Trung Mỹ này là do Mỹ xây dựng và tặng cho. Trong vai trò Tổng thống Mỹ, Trump cho biết ông không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực quân sự cho mục đích này.