Thu ngân sách từ đất tăng đột biến, sắp cán đích cả năm

Công ty Phúc Sơn chưa thực hiện 3 dự án BT được giao hoàn thành từ năm 2017 nhưng đã nhận đất dự án và phân lô, bán nền. (Ảnh: baokhanhhoa.vn)

Tính riêng 6 tháng đầu năm 2025, khoản thu từ đất đạt 243.644 tỷ đồng – tương đương 96% dự toán cả năm và tăng hơn 2,6 lần so với cùng kỳ năm 2024. Chưa năm nào NSNN bội thu từ địa tô như năm nay.

Hình minh họa. (Ảnh: dẫn qua xaydungchinhsach.chinhphu.vn)

Lũy kế 7 tháng đầu năm 2025, tổng thu Ngân sách Nhà nước ước đạt 1.577,5 nghìn tỷ đồng, bằng 80,2% dự toán cả năm, tăng 27,8% so với cùng kỳ năm 2024, mức tăng cao nhất trong vòng 4 năm.

Trong đó, nguồn thu từ đất đóng góp tỷ trọng đáng kể trong nguồn thu ngân sách. Tính riêng 6 tháng đầu năm 2025, khoản thu từ đất đạt 243.644 tỷ đồng – tương đương 96% dự toán cả năm và tăng hơn 2,6 lần so với cùng kỳ năm 2024.

Khoản thu này không chỉ đổ về Trung ương mà còn lan tới nhiều tỉnh, thành. Nghệ An thu 10.270 tỷ đồng từ đất, chiếm tới 66% tổng thu ngân sách địa phương là 15.553 tỷ đồng. Đà Nẵng cũng vượt kế hoạch, thu 4.000 tỷ đồng từ đất, góp phần đưa tổng thu 7 tháng của địa phương này lên hơn 31.599 tỷ đồng – vượt xa mục tiêu 30.000 tỷ đồng cho cả năm.

Hà Nội và TP.HCM – hai đầu tàu kinh tế – cũng “dẫn điểm” trong khai thác địa tô. Hà Nội thu về 86.751 tỷ đồng từ nhà, đất trong nửa đầu năm, tăng tới 539% so với cùng kỳ năm trước; riêng tiền sử dụng đất đạt khoảng 74.000 tỷ đồng – tăng hơn 600%. TP.HCM cũng thu hơn 65.000 tỷ đồng từ đất, đạt 90,7% kế hoạch cả năm chỉ trong 6 tháng.

Thu ngân sách từ đất tăng mạnh chủ yếu từ giá đất tăng cao, hoạt động đấu giá đấu thầu cũng rất sôi động từ nửa cuối năm trước. Rất tiếc giá đất tăng cao không xuất phát từ cung cầu thị trường, mà là kết quả của làn sóng “thổi ảo” của giới đầu tư bất động sản.

Tại Diễn đàn giám sát chuyên đề phát triển kinh tế – xã hội của Quốc hội ngày 6/8, TS Trần Du Lịch đã đưa ra hình ảnh ví von rất đáng suy nghĩ về thị trường bất động sản Việt Nam: “Hiện thị trường giống như chiếc máy bay chỉ có hạng thương gia, hạng nhất mà không có hạng phổ thông. Một nền kinh tế mà người thu nhập trung bình và thấp không thể mơ tới việc sở hữu nhà ở – liệu có thể phát triển bền vững?”

“Giá đất đang tăng quá nhanh, vượt xa khả năng chi trả của phần lớn người dân. Bong bóng bất động sản tiếp tục phình to – lần này không chỉ do đầu cơ, mà còn bởi chính sách thu ngân sách dựa nhiều vào đất đai.” – Ông Lịch nói thêm.