Tổng cục Hải quan: 229 lô hàng khai “lận” luồng xanh, luồng vàng, truy thu thuế 80,73 tỷ

Với 229 lô hàng bị phát hiện khai ‘gian’ luồng xanh, luồng vàng, số tiền xử phạt, truy thu thuế lên tới hơn 100 tỷ đồng, chỉ trong 9 tháng đầu năm 2023. 

• 5.025 tỷ giá trị hàng hóa vi phạm bị phát hiện qua đường hải quan
• Bắt 4 cán bộ hải quan ‘bảo kê’ đường dây buôn lậu 150 tỷ đồng từ Trung Quốc

Cục Quản lý rủi ro (Tổng cục Hải quan) cho biết trong 9 tháng đầu năm 2023 đã phát hiện 229 lô hàng tờ khai luồng xanh, vàng vi phạm, gồm 217 tờ khai nhập khẩu và 12 tờ khai xuất khẩu.

Chủ các lô hàng đã khai sai chủng loại, số lượng; nhập hàng không khai báo; nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng điều kiện tiêu chuẩn; nhập khẩu hàng hóa không có giấy phép nhập khẩu; xuất nhập khẩu hàng cấm, hàng Cites,…

Tổng số tiền xử phạt là 21,4 tỷ đồng, số tiền truy thu thuế 80,73 tỷ đồng (chỉ bao gồm số tiền xử phạt vi phạm trên 10 triệu đồng và xử phạt qua kiểm tra sau thông quan trên 20 triệu đồng).

Trong năm 2022, theo công bố, số lô hàng khai luồng xanh và luồng vàng vi phạm bị phát hiện là 295 lô. Số lô hàng trên được vận chuyển qua các cảng biển thuộc TP.HCM và Hải Phòng với các sai phạm như nhập hàng không khai báo, khai sai chủng loại, số lượng, nhập hàng không đủ điều kiện.

Theo Tổng cục Hải quan, trung bình một năm số lượng tờ khai luồng xanh từ khoảng 7-8 triệu tờ, chiếm tỷ trọng lớn trên 66%, và được phân luồng trên Hệ thống thông quan điện tử, do vậy thời gian thông quan cho tờ khai luồng xanh rất nhanh.

Năm 2022, số lượng tờ khai luồng xanh là 9,48 triệu tờ, chiếm tỷ lệ 65,14% giảm 1% so với cùng kỳ 2021; luồng vàng là 4,45 triệu tờ khai, chiếm tỷ lệ 30,58%, tăng nhẹ 0,79% so với cùng kỳ năm 2021; luồng đỏ là 623,6 nghìn tờ khai, chiếm tỷ lệ 4,28%, tăng 0,21% so với cùng kỳ 2021.

Trong 9 tháng đầu năm 2023, số lượng tờ khai luồng xanh đạt trên 6,8 triệu tờ khai, chiếm tỷ lệ 66,6%, tăng thêm 0,78% so với cùng kỳ năm trước. Số lượng tờ khai luồng vàng đạt 3,03 triệu tờ khai, chiếm tỷ lệ 29,6%, giảm 0,07%; số lượng tờ khai luồng đỏ đạt 351,6 nghìn tờ, chiếm tỷ lệ 3,43%, giảm 0,09% so với cùng kỳ năm trước.

Phía hải quan cho rằng có một số doanh nghiệp lợi dụng việc phân luồng này để buôn lậu, gian lận thương mại. Các phương thức, thủ đoạn thường thấy như: Lợi dụng hệ thống phân luồng tự động, khi biết trước kết quả phân luồng xanh, doanh nghiệp có thể xếp thêm hoặc dỡ bớt hàng nhằm gian lận, hợp thức hóa gian lận hoặc trà trộn hàng lậu vào.

Doanh nghiệp cũng thường lợi dụng việc được miễn kiểm tra hồ sơ, kiểm tra thực tế để làm giả hồ sơ, chứng từ; khai báo sai về tên hàng, chủng loại, xuất xứ, loại hình; không khai hoặc khai thiếu mã văn bản pháp quy đối với hàng hóa phải quản lý chuyên ngành; khai báo vào nhóm mặt hàng đơn giản, nằm ngoài danh mục quản lý chuyên ngành của các Bộ, ngành…

Lý giải về số lô hàng vi phạm luồng xanh, luồng vàng lớn tiếp tục tăng (trung bình 24,5 lô hàng vi phạm/tháng trong năm 2022, tăng lên trung bình 25,4 lô hàng vi phạm/tháng trong 9 tháng đầu năm 2023), Tổng cục Hải quan giải thích do số lượng tờ khai được Hệ thống thông quan điện tử phân luồng xanh chiếm tỷ trọng lớn (trên 66%), còn nguồn lực, phương tiện, trang thiết bị để kiểm soát của cơ quan hải quan còn hạn chế, trong khi các nhóm buôn lậu thường xuyên thay đổi phương thức, thủ đoạn.

Minh Sơn