Việt Nam: Hỗ trợ tín dụng dành cho nhà ở xã hội nhưng chưa có người vay

Sau hơn 1 tháng Chính phủ Việt Nam triển khai, lãnh đạo thuộc Ngân hàng Nhà nước cho biết chương trình hỗ trợ tín dụng của gói 120.000 tỷ đồng dành cho nhà ở xã hội (NOXH) vẫn chưa có người vay. Chuyên gia cho rằng lãi suất còn quá cao và “ma trận” thủ tục pháp lý làm nản lòng người có nhu cầu.

• Môi giới bán suất ‘ngoại giao’ nhà ở xã hội chênh lệch 350 triệu đồng với giá niêm yết

Sáng 19/5, tại buổi hội thảo về NOXH do Bộ Xây dựng tổ chức, ông Nguyễn Xuân Bắc – Phó vụ trưởng Vụ Tín dụng (thuộc Ngân hàng Nhà nước) cho biết dù đã thông báo triển khai gói vay 120.000 tỷ đồng để hỗ trợ cho người mua NOXH từ ngày 1/4, nhưng đến nay vẫn chưa có người vay (gồm chủ đầu tư và người mua).

Ông Bắc cho hay lãi suất cho vay của gói này thấp hơn từ 1,5% – 2% so với lãi suất cho bình quân của 4 ngân hàng nhà nước (gồm ngân hàng Agribank, BIDV, Vietcombank và Vietinbank) trong từng thời kỳ.

“Lãi suất cho vay không cố định. Cụ thể, từ nay đến ngày 30/6/2023, lãi suất cho vay trong thời gian hỗ trợ đối với chủ đầu tư 8,7%/năm và người mua nhà 8,2%/năm. Kể từ ngày 1/7/2023, định kỳ 6 tháng, NHNN thông báo lãi suất cho vay trong thời gian hỗ trợ”, ông Bắc nói – báo Tiền Phong dẫn lời.

Theo ông Bắc, gói tín dụng này giải ngân khi hết số tiền nhưng không quá ngày 31/12/2030. Chủ đầu tư được vay ưu đãi 3 năm còn người mua nhà được 5 năm.

Tuy nhiên, một số chuyên gia kinh tế lại cho rằng lãi vay từ 8,2% – 8,7%/năm với các dự án NOXH từ gói tín dụng 120.000 tỷ đồng vẫn quá cao. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn tới gói tín dụng ưu đãi này chưa thể giải ngân, theo báo Tin Tức.

Trên thực tế, phía người cần vay, đa số là người thu nhập thấp, do vậy mức lãi suất dù thấp hơn thị trường, nhưng 8,2%/năm vẫn là cao với những người này.

Thêm vào đó, mức lãi suất cố định 8,2% chỉ kéo dài đến ngày 30/6/2023, sau đó mức lãi suất mới sẽ thay đổi theo chu kỳ 6 tháng 1 lần.

Nếu trong 5 năm vừa trả lãi và gốc, đối với người vay là một gánh khá nặng. Còn sau 5 năm, chưa trả hết nợ, người vay phải thương lượng với ngân hàng về lãi suất – điều này quá rủi ro.

Bên cạnh đó, là những quy định về thủ tục, thẩm định… khiến khá nhiều cá nhân nản lòng, từ đó từ bỏ đăng ký mua nhà, và đương nhiên không mua nhà thì không vay vốn.

Về phía doanh nghiệp, có thực tế là không nhiều nhà đầu tư mặn mà với khoản vay này, dù lãi suất thấp hơn mặt bằng chung.

Bên cạnh lý do gói lãi suất có thời hạn, thì nguyên nhân chính là việc thực hiện các dự án NOXH bị “vướng” ở nhiều quy định.

Muốn làm NOXH thì chủ đầu tư phải có quỹ đất, quy hoạch hạ tầng đầy đủ, trong khi rất nhiều dự án nghẽn do vấp phải thủ tục pháp lý rắc rối.

Dự án NOXH được miễn tiền sử dụng đất, nhưng chủ đầu tư dù có được giao đất vẫn phải xác định tiền sử dụng đất rồi mới làm thủ tục miễn, mà thời gian có khi mất tới 1 – 2 năm cho thủ tục này.