170 triệu người Trung Quốc mắc chứng ngưng thở khi ngủ

(Ảnh minh họa: Shutterstock)

Theo các báo cáo gần đây từ truyền thông Trung Quốc đại lục, hiện có tới 170 – 176 triệu người mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ (OSA), trong đó hơn 60 triệu người bị ở mức độ trung bình đến nặng. Đây không chỉ là một tình trạng y tế phổ biến mà còn là nguyên nhân tiềm ẩn dẫn đến đột tử, đặc biệt là vào ban đêm. Tình trạng ngày càng trở nên nghiêm trọng, khi không ít người nổi tiếng công khai việc phải sử dụng máy thở khi ngủ, khiến cộng đồng mạng Trung Quốc lo lắng.

(Ảnh minh họa: Shutterstock)

OSA là gì? Nguy hiểm đến mức nào?

Bác sĩ Mao Tuyết Phong từ Bệnh viện Quốc tế Khang Đại Phủ giải thích rằng, hội chứng ngưng thở khi ngủ là tình trạng đường hô hấp trên bị xẹp nhiều lần trong lúc ngủ, gây gián đoạn hô hấp, dẫn đến tình trạng giảm oxy máu và chất lượng giấc ngủ kém.

Trong y học, nếu ngưng thở 30 lần trong 7 giờ ngủ, mỗi lần kéo dài ít nhất 10 giây, người bệnh đã mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ.
Hệ quả ngắn hạn bao gồm: buồn ngủ ban ngày, mất tập trung, suy giảm trí nhớ.
Về lâu dài, hội chứng này có thể gây tăng huyết áp, bệnh tim mạch, đột quỵ, loạn nhịp tim, tiểu đường và đột tử trong khi ngủ.

Ngưng thở khi ngủ còn được đánh giá là một bệnh lý toàn thân, và là yếu tố nguy cơ độc lập của tăng huyết áp. Ngoài ra, OSA cũng là nguyên nhân của nhiều tai nạn giao thông do buồn ngủ khi lái xe, ảnh hưởng tới an toàn cộng đồng.

Người nổi tiếng mắc OSA: Cảnh báo công khai từ làng giải trí và thể thao

Một loạt người nổi tiếng đã công khai trải nghiệm với OSA:

1. Diễn viên, đạo diễn Hoàng Lỗi (54 tuổi)

Trong một chương trình tạp kỹ gần đây, hình ảnh ông đeo máy thở khi ngủ đã gây chấn động mạng xã hội Trung Quốc. Hoàng Lỗi cho biết ông bị ngáy ngủ nặng kéo dài, kết hợp với OSA ở mức trung bình đến nặng. Ông phải dùng máy thở áp lực dương liên tục (CPAP) để duy trì hơi thở suốt đêm, ngăn chặn tình trạng thiếu oxy não và quá tải tim mạch.

2. Nhà vô địch Olympic Dương Vĩ (44 tuổi)

Anh tiết lộ rằng mình bắt đầu ngáy gần đây, có khi ngưng thở tới 6 phút khi ngủ, buộc phải đeo máy thở suốt đời. Bác sĩ cho biết đây là tình trạng nguy hiểm đe dọa tính mạng, đặc biệt nếu ngưng thở kéo dài hơn nữa.

3. Nữ diễn viên Trần Kiều Ân (46 tuổi)

Cô cho biết mình ngưng thở 25 lần/giờ khi ngủ sâu, mỗi lần kéo dài hơn 50 giây. Tình trạng nghiêm trọng đến mức phải phẫu thuật để điều trị.

4. Các nghệ sĩ khác

Ca sĩ Hồ Hải Tuyền, Vương Dược Tân và nhiều người khác cũng từng chia sẻ việc phải sử dụng máy thở vào ban đêm do OSA.

Ngáy ngủ không phải là dấu hiệu “ngủ ngon”

Một quan niệm sai lầm phổ biến là: ngáy to thì ngủ sâu, ngủ ngon. Tuy nhiên, các bác sĩ cảnh báo rằng ngáy ngủ nặng chính là dấu hiệu của OSA. Nếu không điều trị, ngáy ngủ có thể tiến triển thành OSA nặng, tăng nguy cơ suy tim, đột quỵ, tử vong.

Một số triệu chứng cảnh báo: Ngưng thở kéo dài >10 giây khi ngủ; khô miệng, đau đầu buổi sáng; buồn ngủ bất thường vào ban ngày; cảm giác “đột nhiên tỉnh giấc vì nghẹt thở”.

Tình trạng đột tử ngày càng phổ biến – nhất là ở người trẻ tuổi

Theo một bài đăng ngày 29/11/2024 trên Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV), hội chứng ngưng thở khi ngủ đang trở thành một bệnh mãn tính phổ biến. Tạp chí Lancet Respiratory Medicine thống kê rằng có tới 176 triệu người Trung Quốc từ 30–69 tuổi bị ngáy và OSA ở mức độ nào đó.

Đáng lo ngại hơn, 43% số ca đột tử hàng năm tại Trung Quốc xảy ra ở người trẻ tuổi. Các chuyên gia cho rằng nguyên nhân chủ yếu đến từ các bệnh tim mạch và mạch máu não có liên quan tới OSA.

Phản ứng cộng đồng mạng Trung Quốc

Thông tin trên đã gây ra làn sóng bình luận mạnh mẽ trên các nền tảng mạng xã hội:

“Tôi từng nghĩ ngáy là chuyện bình thường, nhưng giờ thì sợ rồi.”

“Chồng tôi bị OSA, phải đeo máy thở mỗi đêm vì tim phì đại.”

“Tôi mới 35 tuổi, đã phải dùng máy thở được 1 năm rồi.”

“Bố tôi qua đời vì ngưng thở khi ngủ. Đáng lẽ ra ông có thể sống thêm nhiều năm nữa.”

Một số cư dân mạng lại liên hệ tình trạng này với vắc-xin COVID-19, cho rằng tỷ lệ tử vong khi ngủ tăng sau tiêm chủng. Tuy nhiên, không có bằng chứng khoa học rõ ràng nào cho thấy mối liên hệ giữa tiêm vắc-xin và ngưng thở khi ngủ dẫn đến tử vong.

Đột tử ở người trẻ tuổi: Một xu hướng đáng báo động

Một số blogger nổi tiếng trên Douyin đã đưa ra cảnh báo nghiêm trọng:

Tài khoảng mạng có tên “Lão Lưu nghĩa trang mai táng ở Tử Bác” chia sẻ: “Ca trực đêm ở nhà tang lễ đầy người sinh những năm 80, 90 chết vì đột tử. Họ chết vì làm việc quá sức, thức khuya, và bệnh nền không kiểm soát”.

Tài khoảng “Lý Kiến Quân” nhận xét: “Tôi chứng kiến nhiều ca đột tử ở người 20–60 tuổi. Nạn nhân thường đang đi bộ, tập thể dục, rồi ngã quỵ. Bệnh tim mạch và đột quỵ không chừa ai.”

Ngưng thở khi ngủ không thể xem nhẹ

Hội chứng ngưng thở khi ngủ đã không còn là bệnh lý hiếm gặp mà trở thành vấn đề y tế và xã hội cấp bách. Đặc biệt với người trẻ thường xuyên thức khuya, căng thẳng, sinh hoạt thiếu điều độ, OSA càng có nguy cơ phát triển sớm và gây hậu quả nghiêm trọng.

Người dân cần: