Cảnh báo về thủy ngân: Danh sách của FDA về các loại cá cần tránh

FDA khuyến cáo nên tránh các loại hải sản này để giảm thiểu tiếp xúc với thủy ngân.

Hải sản giàu dinh dưỡng và ngon, khiến Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) khuyến nghị nên dùng hải sản như một phần của khẩu phần ăn uống lành mạnh. Tuy nhiên, hải sản cũng tiềm ẩn những rủi ro cho sức khỏe, chủ yếu là do các kim loại nặng như thủy ngân thường vượt quá mức an toàn.

Ngay từ tháng 10/2021, FDA đã hợp tác với Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA), kết hợp với các đề xuất từ ​​Hướng dẫn cách thức ăn uống cho người Mỹ giai đoạn 2020–2025 để đưa ra lời khuyên về việc tiêu thụ cá (nói chung là cá và các loại hải sản khác). FDA khuyên trẻ em (từ 1 đến 11 tuổi), phụ nữ mang thai, những người có thể mang thai hoặc những người đang cho con bú nên tiêu thụ cá có hàm lượng thủy ngân thấp hơn theo khuyến nghị lượng tiêu thụ được cập nhật. FDA đã xác định được 7 loại cá có hàm lượng thủy ngân vượt quá tiêu chuẩn an toàn.

Tại sao FDA lại đặc biệt chú ý đến tác động của hải sản đối với trẻ em và phụ nữ mang thai hoặc cho con bú? Hải sản rất cần thiết cho cả trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Hải sản cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu trong thời kỳ mang thai và cho con bú, trợ giúp cho sự phát triển của não, tủy sống và hệ thống miễn dịch. Tuy nhiên, hải sản cũng là nguồn thủy ngân chính trong khẩu phần ăn uống, có thể gây hại cho hệ thần kinh và gây ra những rủi ro đáng kể cho sức khỏe, đặc biệt là đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Ngoài ra, hải sản có thể khiến người tiêu dùng tiếp xúc với các chất ô nhiễm khác. Do đó, những nhóm dân số này nên chọn hải sản dựa trên hàm lượng thủy ngân và kiểm soát lượng tiêu thụ của mình cho phù hợp.

7 loài cá có hàm lượng thủy ngân cao cần tránh

FDA phân loại cá thành 3 mức khuyến nghị: “Lựa chọn tốt nhất”, “Lựa chọn tốt” và “Lựa chọn cần tránh.”

Khi chọn cá, điều quan trọng cần cân nhắc là tránh những loại có hàm lượng thủy ngân cao. FDA đã xác định 7 loại cá có hàm lượng thủy ngân cao hơn gồm: cá thu vua, cá kiếm, cá mú cam, cá mập, cá marlin cá ngói (Vịnh Mexico) và cá ngừ mắt to. Những loại cá này được liệt kê trong mục “Lựa chọn cần tránh,” đặc biệt là đối với trẻ em và phụ nữ mang thai.

Danh sách “Lựa chọn tốt” bao gồm cá thu xanh, cá trâu, cá chép, cá mú, cá mú Chile, cá bơn, cá ngừ vây trắng và vàng, cá mahi mahi, cá ngói Đại Tây Dương và cá mú Thái Bình Dương.

(“Lựa chọn tốt” và “Lựa chọn cần tránh” theo khuyến nghị của FDA. Nguồn: Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm)

Phụ nữ mang thai, phụ nữ có kế hoạch mang thai và phụ nữ đang cho con bú nên tiêu thụ cá từ danh sách “Lựa chọn tốt nhất”. Những loại cá này có hàm lượng thủy ngân thấp hơn, giúp ngăn ngừa trẻ sơ sinh tiếp xúc với thủy ngân và các kim loại nặng khác thông qua cơ thể mẹ và sữa mẹ.

(“Lựa chọn tốt nhất” để tiêu thụ cá, theo khuyến nghị của FDA. Nguồn: Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm)

Danh sách “Lựa chọn tốt nhất” bao gồm cá cơm, cá mú Đại Tây Dương, cá thu Đại Tây Dương, cá mú đen, cá bướm, cá da trơn, ngao, cá tuyết, cua, tôm càng, cá bơn, cá trích, tôm hùm, hàu, cá trích, cá mòi, sò điệp, tôm, mực, cá trout, cá hồi, v.v., với khoảng 30 loại có sẵn (xem danh sách đầy đủ để biết chi tiết).

Các hướng dẫn khuyến nghị một số trẻ em nên ăn nhiều hải sản hơn. Những trẻ em này chỉ nên ăn cá trong danh sách “Lựa chọn tốt nhất” có hàm lượng thủy ngân thấp hơn.

Ngoài tham khảo danh sách của FDA, vẫn nên ưu tiên tiêu thụ cá đánh bắt tự nhiên từ hoạt động đánh bắt ở vùng biển sâu. Cá nuôi có thể bị nhiễm một số chất gây ô nhiễm do phụ gia thức ăn, điều kiện môi trường và chất lượng đất.

Lợi ích dinh dưỡng của cá

Ngoài tác dụng bổ dưỡng, hầu hết các loại cá đều là nguồn cung cấp protein tuyệt vời. Hầu hết chất béo có trong cá đều là axit béo không bão hòa đa lành mạnh, bao gồm axit béo omega-3 và omega-6. Cùng với sắt, iốt và choline, các chất dinh dưỡng này rất quan trọng cho sự phát triển nhanh chóng của não bộ ở trẻ nhỏ.

Cá cũng là nguồn cung cấp selen, kẽm và các khoáng chất thiết yếu khác. Ngoài ra, đây là nguồn cung cấp tự nhiên nhiều loại vitamin B như vitamin B12. Đặc biệt, loại cá béo cung cấp nhiều vitamin A và D. Sắt và kẽm giúp gia tăng hệ thống miễn dịch của trẻ em, trong khi choline trợ giúp sự phát triển của tủy sống ở trẻ sơ sinh.

Các hướng dẫn cho thấy bằng chứng mạnh mẽ rằng, cá có thể thúc đẩy sức khỏe tim mạch như một phần của khẩu phần ăn uống lành mạnh. Nghiên cứu cũng cho biết rằng khẩu phần ăn nhiều cá và các thực phẩm lành mạnh khác có thể làm giảm nguy cơ thừa cân hoặc béo phì và giảm nguy cơ gãy xương hông, ung thư ruột kết và ung thư trực tràng.

Các chất gây ô nhiễm trong cá: Thủy ngân và Methylmercury

Thủy ngân là một nguyên tố tự nhiên có trong môi trường và cũng được giải phóng thông qua nhiều hoạt động của con người. Thủy ngân có thể tích tụ trong các dòng suối, hồ và đại dương, nơi nó được chuyển đổi thành metyl thủy ngân trong nước hoặc trầm tích. Methyl thủy ngân là một dạng thủy ngân, được tìm thấy trong cá và hoạt động như một chất độc thần kinh.

Tiếp xúc lâu dài với metyl thủy ngân ở mức cao có thể gây tổn thương não và hệ thần kinh. Theo EPA, phụ nữ mang thai tiêu thụ hải sản có chứa metyl thủy ngân cũng làm cho thai nhi tiếp xúc với thủy ngân. Việc tiếp xúc này có thể ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của não và hệ thần kinh, ảnh hưởng đến “tư duy nhận thức, trí nhớ, sự chú ý, ngôn ngữ, kỹ năng vận động tinh và kỹ năng không gian thị giác.”

Hầu như tất cả các loại cá đều chứa ít nhất một lượng nhỏ metyl thủy ngân. Cá càng ở cấp cao hơn trong chuỗi thức ăn thì càng có thể tích tụ nhiều thủy ngân. Những loài săn mồi hàng đầu được chế biến trong chuỗi thức ăn, chẳng hạn như cá mập, có xu hướng có mức thủy ngân cao hơn do chúng ăn các loài cá nhỏ hơn. Ngoài ra, khi những con cá này già đi và lớn hơn, sẽ tích tụ nhiều kim loại nặng hơn trong cơ thể. Do đó, nên chọn những loại cá và tôm nhỏ hơn, những loại chủ yếu ăn tảo, thường có mức thủy ngân thấp hơn.

Nên ăn bao nhiêu cá?

Vậy, để có được lợi ích dinh dưỡng từ cá trong khi tránh hấp thụ quá nhiều thủy ngân thì lượng cá được khuyến nghị nên tiêu thụ là bao nhiêu?

Theo hướng dẫn của FDA, phụ nữ mang thai và cho con bú nên tiêu thụ khoảng 113 gram cá/khẩu phần ăn, từ 2 đến 3 lần/tuần. 113 gram cá có kích thước và độ dày gần bằng 1 lòng bàn tay của người lớn.

Đối với trẻ em, lượng khuyến nghị tiêu thụ thay đổi theo độ tuổi như sau:

• Từ 1 đến 3 tuổi: 28 gram/khẩu phần ăn, 2 lần/tuần
• Từ 4 đến 7 tuổi: 56 gram/khẩu phần ăn, 2 lần/tuần
• Từ 8 đến 10 tuổi: 84 gram/khẩu phần ăn, 2 lần/tuần
• Từ 11 tuổi trở lên: 96 gram/khẩu phần ăn, 2 lần/tuần
• Đối với người lớn, nên tiêu thụ khoảng 226 gram/khẩu phần ăn, 2 lần/tuần.

5 biện pháp phòng ngừa để tiêu thụ cá an toàn

• Chọn nhiều loại cá từ danh sách “Lựa chọn tốt nhất” thay vì chỉ chọn một loài duy nhất.
• Lưu ý rằng thủy ngân có trong toàn bộ mô cá, vì vậy việc rửa hoặc nấu sẽ không làm giảm hàm lượng thủy ngân.
• Phụ nữ mang thai và trẻ em được khuyên không nên ăn cá sống, bao gồm sushi hoặc sashimi, do hệ thống miễn dịch của họ yếu hơn và dễ mắc các bệnh do thực phẩm hơn.
• Cá là một chất gây dị ứng thực phẩm phổ biến. Nếu gia đình bạn có tiền sử dị ứng thực phẩm hoặc con bạn có bất kỳ dấu hiệu nào của phản ứng dị ứng, nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ hoặc y tá của con trước khi ăn.
• Hãy thận trọng khi ăn cá do bạn bè hoặc gia đình đánh bắt. Tránh ăn quá nhiều, đặc biệt là các loại cá lớn như cá chép, cá da trơn, cá hồi trout và cá mú. Nên lưu ý đến chất lượng nước nơi đánh bắt cá và mức độ ô nhiễm thủy ngân tiềm ẩn để đảm bảo an toàn.

Tình trạng tiêu thụ cá

Một nghiên cứu toàn diện có tên là “Vai trò của việc tiêu thụ hải sản đối với sự tăng trưởng và phát triển của trẻ em” đã được hoàn thành và công bố vào tháng 5. FDA đã khởi xướng nghiên cứu này cùng với Viện Hàn lâm Khoa học, Kỹ thuật và Y học Quốc gia. Báo cáo đã tiết lộ những phát hiện đáng ngạc nhiên sau đây:

• Cả trẻ em và phụ nữ mang thai đều tiêu thụ hải sản ở mức thấp hơn đáng kể so với lượng khuyến nghị.
• Người Mỹ thường chỉ ăn một số loại cá nhất định.
• Theo dữ liệu về lượng thức ăn tiêu thụ từ năm 2018 đến năm 2019, 10 loài hải sản được người dân Hoa Kỳ tiêu thụ nhiều nhất (bao gồm cá hồi và cá ngừ) chiếm khoảng 3/4 tổng lượng hải sản tiêu thụ.
• Hải sản là nguồn cung cấp dồi dào vitamin D, canxi, kali, sắt và axit béo không bão hòa đa chuỗi dài omega-3 (n-3 LCPUFA). N-3 LCPUFA rất cần thiết trong thời kỳ mang thai, cho con bú và thời thơ ấu, trong đó hải sản là nguồn cung cấp chính. Ngoài ra, hải sản cung cấp choline, iốt và magiê, rất quan trọng trong suốt thời thơ ấu và thanh thiếu niên. Những người không ăn hải sản có thể bị thiếu hụt lượng n-3 LCPUFA. Trên thực tế, hầu hết người Mỹ và Canada không đáp ứng được lượng n-3 LCPUFA được khuyến nghị từ hải sản.

Tiến sĩ Dương Cảnh Đoan/ The Epoch Times 
Khánh Ngọc biên dịch

Xem thêm: