Xơ vữa động mạch: Nguyên nhân và cách phòng ngừa

Bạn có biết nguyên nhân gây ra chứng xơ vữa động mạch và làm thế nào để ngăn ngừa?

Xơ vữa động mạch liên quan đến ít nhất 8 yếu tố sau:

1. Huyết áp cao

Huyết áp cao kéo dài sẽ tác động vào thành động mạch gây tổn thương nội mạc động mạch, khiến mỡ máu dễ tích tụ bám vào thành động mạch, hình thành lớp mỡ bám làm hẹp và gây xơ vữa động mạch, hệ quả khó kiểm soát huyết áp, tỷ lệ nhồi máu cơ tim tăng cao từ 2 – 3 lần, đột quỵ tăng khoảng 4 lần.

2. Ít vận động

Tập thể dục có thể làm tăng lipoprotein (HDL), giúp cơ thể bài tiết cholesterol dư thừa ra khỏi đường ruột, tránh bị dư thừa cholesterol bám vào thành mạch máu. Ngoài ra vận động có thể thúc đẩy tuần hoàn máu, tăng độ đàn hồi mạch máu, hạ huyết áp, tiêu hao calo dư thừa, giảm tỷ lệ mỡ trong cơ thể, tăng tỷ lệ cơ và thịt, đồng thời giảm trọng lượng cơ thể, do đó người thiếu vận động dễ bị xơ vữa động mạch.

3. Chứng cao mỡ máu

Lượng chất béo trong máu nhiều sẽ tích tụ trong thành mạch máu tạo thành mảng bám, làm hẹp và xơ vữa động mạch.

4. Tiểu đường

Những người bị bệnh tiểu đường thường có vấn đề về chuyển hóa chất béo, protein vận chuyển chất béo trong máu (gọi là lipoprotein) sẽ thay đổi, chất béo trong quá trình vận chuyển dễ dàng bám vào thành mạch máu, tạo thành mảng bớt mỡ.

5. Hút thuốc lá

Trong thuốc lá có nicotine, carbon monoxide, có thể làm tổn thương thành động mạch, từ đó chất béo sẽ bám vào hình thành các mảng mỡ, đồng thời khi hút thuốc lá có thể gây co thắt động mạch vành, làm giảm lưu lượng máu.

6. Béo phì

Những người thừa cân hoặc béo phì thì tim chịu áp lực cao hơn, nguy cơ mỡ máu bất thường cũng cao hơn, do đó làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch. Béo phì dễ gây ra huyết áp cao, tiểu đường, tăng mỡ máu, hội chứng đề kháng insulin.

7. Quá nhiều áp lực

Cuộc sống quá áp lực làm tăng bài tiết adrenaline, gây ra huyết áp cao, nhịp tim nhanh, tổn thương thành động mạch.

8. Lịch sử gia đình

Đây là vấn đề di truyền, một số người bị xơ vữa động mạch vì di truyền, nguyên nhân không hoàn toàn rõ ràng, một số bị cholesterol máu cao mức nghiêm trọng, tích tụ trong máu gây xơ vữa động mạch, một số người khác bị cao huyết áp từ sớm, hoặc bị huyết khối.

Làm thế nào để phòng tránh xơ vữa động mạch

1. Chế độ ăn uống hợp lý

Ăn uống không lành mạnh là yếu tố chính dẫn đến xơ vữa động mạch. Muốn bảo vệ mạch máu, nguyên tắc ăn uống là hạn chế lượng chất béo. Chất có hại cho hệ thống tim mạch nhất là axit béo bão hòa, vì axit béo bão hòa có thể thúc đẩy hấp thụ cholesterol trong thực phẩm, và khiến lipoprotein hình thành dễ bám vào thành mạch máu, thúc đẩy chứng xơ vữa động mạch phát sinh.

Hàm lượng giàu các axit béo bão hòa là chất béo động vật, đặc biệt là thịt mỡ, mỡ heo, bơ…. Ngược lại, hàm lượng các axit béo không bão hòa có thể làm giảm triglyceride huyết tương, và có thể ức chế chức năng tiểu cầu, có hiệu quả trong việc ngăn ngừa xơ vữa động mạch, có nhiều trong các loại cá, dầu thực vật, đậu nành và các chế phẩm từ đậu.

2. Tích cực tập thể dục

Chúng ta thường thấy rằng nhiều bệnh nhân bị xơ vữa động mạch là những người béo phì. Những người béo phì thường có hiện tượng cholesterol cao, đây là một trong những nguyên nhân gây xơ vữa động mạch, ngoài ra mỡ nội tạng cũng dễ gây lão hóa mạch máu, làm tăng nguy cơ bị xơ vữa động mạch. Vì vậy, béo phì là nguyên nhân lớn nhất gây xơ vữa động mạch. Để phòng ngừa, mọi người cần phải thường xuyên hoạt động thể dục. Tập thể dục là cách tốt nhất để tiêu thụ chất béo và giảm cholesterol cho bạn.

3. Bỏ thuốc lá

Hút thuốc lá cũng là một trong những nguyên nhân chính gây xơ vữa động mạch, trong thuốc lá có nicotine và carbon monoxide có thể làm thương tổn thành động mạch, khiến tiểu cầu tích tụ gây ra các mảng béo. Đồng thời, hút thuốc cũng có thể gây co thắt mạch vành và làm giảm lưu lượng máu. Do đó, ngừng hút thuốc là một trong những biện pháp quan trọng để ngăn ngừa xơ vữa động mạch.

4. Phòng ngừa “ba cao”

Đường trong máu cao, cholesterol cao, huyết áp cao, thường được gọi là “ba cao”, do là bệnh phổ biến, tạo thành cái gọi là “nhóm người ba cao”. “Ba cao” còn gây rất nhiều biến chứng, một trong số đó là chứng xơ vữa động mạch, do đó ngăn chặn “ba cao” có thể ngăn ngừa xơ vữa động mạch.

5. Giảm cân

Bản thân béo phì là một loại bệnh, nhưng đồng thời còn kéo theo rất nhiều biến chứng, những người béo phì ngoài trọng lượng cơ thể quá nặng, trái tim tải quá nặng, xác suất mỡ máu bất thường cao hơn, do đó làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch. Béo phì dễ gây ra chứng huyết áp cao, tiểu đường, tăng mỡ máu, hội chứng đề kháng insulin. Vì vậy, cố gắng đừng để cơ thể to phì ra!

6. Uống vừa phải

Một nghiên cứu gần đây cho thấy uống rượu vừa phải dường như có thể ức chế sự xuất hiện và phát triển của chứng xơ vữa động mạch. Trong một số trường hợp, rượu cũng có tác dụng bảo vệ tim.

Uống rượu vang đỏ với một lượng vừa phải giúp cải thiện sức khỏe tim mạch do rượu vang đỏ có khả năng:

– Tăng Cholesterol (loại tốt) (một loại cholesterol có lợi cho tim mạch do làm giảm xơ vữa động mạch).

– Giảm huyết áp.

– Ngăn cản hình thành huyết khối.

– Ngăn ngừa quá trình xơ vữa động mạch gây ra bởi LDL (loại cholesterol xấu).

Vậy, uống rượu bao nhiêu rượu vang đỏ là đủ? Bạn nên uống 1 – 3 ly rượu vang mỗi ngày. Một nghiên cứu tại đại học Bordeaux (Pháp) chứng minh rằng, với một lượng rượu vang như vậy, bạn sẽ giảm được 30% nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân, 35% nguy cơ tử vong do bệnh lý tim mạch, 18 – 24% nguy cơ tử vong do ung thư. Hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo nữ giới và nam giới trên 65 tuôi không nên uống quá 5 – ounce rượu hàng ngày, nam giới dưới 65 tuổi không nên uống quá 5 ounce rượu mỗi ngày. Người ta thấy rằng rượu vang đỏ có các chất chống quá trình ô xy hóa và giúp bảo vệ mạch máu và trái tim.

Thanh Xuân (t/h)

Xem thêm: