500.000 người nhập cư bất hợp pháp có thể sắp có được quyền công dân Mỹ

Tổng thống Joe Biden đang triển khai một biện pháp nhập cư sâu rộng trong năm bầu cử, có thể cung cấp cứu trợ cho 500.000 người nhập cư không có thân phận hợp pháp ở Mỹ, nhằm cân bằng việc trấn áp tình trạng nhập cư bất hợp pháp ở biên giới phía nam hồi đầu tháng này.

Nhà Trắng hôm thứ Ba (18/6) thông báo rằng trong vài tháng tới, chính quyền Biden sẽ cho phép một số vợ/chồng của công dân Mỹ không có thân phận hợp pháp nộp đơn xin cấp quyền thường trú và cuối cùng có được quyền công dân trong những tháng tới. Nhà Trắng cho biết động thái này sẽ ảnh hưởng tới 500.000 người.

Để đủ điều kiện, người nhập cư phải sống ở Mỹ từ 10 năm trở lên tính đến ngày 17/6/2024 và kết hôn hợp pháp với một công dân Mỹ. Nếu đơn xin nhập cư đủ điều kiện được chấp thuận, người đó sẽ có 3 năm để nộp đơn xin thẻ xanh và xin giấy phép lao động tạm thời, đồng thời được bảo vệ khỏi bị trục xuất trong thời gian đó.

Theo thông báo do Nhà Trắng đưa ra hôm thứ Ba, có khoảng 50.000 trẻ em không phải là công dân Mỹ – những người sau 21 tuổi, đến Mỹ với cha hoặc mẹ, sau đó cha hoặc mẹ kết hôn với một công dân Mỹ- cũng có thể đủ điều kiện hưởng cùng một quy trình cấp phép.

Phương án mới không có yêu cầu về thời gian kết hôn của các cặp vợ chồng nhưng họ cần phải kết hôn trước ngày 17/6/2024. Sau thời hạn này, họ không đủ điều kiện để nộp đơn.

Những người được coi là mối đe dọa an toàn công cộng hoặc có hồ sơ tội phạm sẽ không đủ điều kiện để đăng ký.

Các quan chức cấp cao của chính quyền Biden cho biết trong một cuộc gọi hội nghị với các phóng viên rằng việc thực thi chính sách này sẽ được triển khai trong những tháng tới và hầu hết những người được hưởng lợi có thể sẽ là người Mexico.

Tổng thống Mexico Andres Manuel Lopez Obrador hôm thứ Ba cho biết quyết định hợp thức hóa tình trạng nhập cư của các gia đình Mexico ở Mỹ là “tin rất tốt”. Ông cũng chúc mừng tuyên bố này của ông Biden tại một cuộc họp báo.

Ngoài ra, chương trình mới yêu cầu người nộp đơn chưa rời khỏi Mỹ. Theo tuyên bố của Nhà Trắng, những người nộp đơn đáp ứng yêu cầu này đã sống ở Mỹ trung bình 23 năm.

Các quan chức hành chính cấp cao cho biết họ dự kiến chương trình sẽ mở cửa nhận đơn đăng ký vào cuối mùa hè, tuy nhiên mức phí đăng ký vẫn chưa được xác định.

Ông Biden đã thảo luận về kế hoạch mới tại một sự kiện ở Nhà Trắng vào thứ Ba.

“Tượng Nữ thần Tự do không phải là một di tích lịch sử của Mỹ. Nó vẫn đại diện cho thân phận của chúng ta,” ông Biden nói trong một cuộc họp báo được bao quanh bởi những người ủng hộ, các đảng viên Đảng Dân chủ trong Quốc hội và những người nhập cư đủ điều kiện được hưởng lợi từ chương trình.

“Nhưng tôi cũng không tin rằng để tiếp tục là một nước Mỹ chào đón người nhập cư, chúng ta phải từ bỏ việc bảo vệ biên giới của mình. Đây đều là những lựa chọn sai lầm,” ông  Biden nói thêm.

Thứ Ba cũng đánh dấu kỷ niệm 12 năm thông qua chương trình Trì hoãn hành động dành cho những người đến Mỹ từ nhỏ (DACA). Đây là một sắc lệnh hành pháp từ thời ông Obama nhằm cung cấp sự bảo vệ khỏi bị trục xuất và giấy phép lao động tạm thời cho những người nhập cư trẻ tuổi không có thân phận hợp pháp.

Các quan chức Nhà Trắng đã khuyến khích riêng các đảng viên Đảng Dân chủ Hạ viện, những người đang nghỉ họp trong tuần này, quay trở lại Washington, D.C., để tham dự lễ nghi thức tuyên bố.

Ông Biden cũng công bố một quy định mới giúp một số người nhận được lợi ích từ DACA và những người nhập cư trẻ tuổi khác có được thị thực làm việc dài hạn dễ dàng hơn. Điều này sẽ mang lại cho những người nhập cư đủ điều kiện sự bảo vệ mạnh mẽ hơn so với giấy phép làm việc do DACA cung cấp. DACA hiện đang phải đối mặt với những thách thức pháp lý và không còn chấp nhận đơn đăng ký mới nữa.

Quyền lực tổng thống mà ông Biden viện dẫn trong chính sách người phối ngẫu được công bố hôm thứ Ba không phải là mới. Bà Andrea Flores, hiện là phó chủ tịch nhóm vận động nhập cư FWD.us, nói với hãng tin AP rằng chính sách này sẽ mở rộng chương trình “tạm tha tại chỗ” (Parole in place) được sử dụng dưới thời Tổng thống George W. Bush và Obama để cho phép các thành viên gia đình quân nhân được tạm tha tại chỗ.

Quy trình tạm tha tại chỗ cho phép những người nhập cư đủ điều kiện không cần rời khỏi Mỹ có được quyền thường trú tại Mỹ, loại bỏ trở ngại chung cho những người kết hôn với một người Mỹ không thân phận hợp pháp.

Bà Flores cho biết điều này “hoàn thành lời hứa của Tổng thống Biden vào ngày đầu tiên là bảo vệ những người nhập cư không có giấy tờ và gia đình người Mỹ của họ”. Bà Flores từng là cố vấn chính sách cho chính quyền Biden cũng như chính quyền Obama.

Tờ Wall Street Journal hôm thứ Hai đưa tin, trích dẫn những người quen thuộc với vấn đề này, rằng các cố vấn của ông Biden đã chỉ ra các cuộc thăm dò nội bộ của Đảng Dân chủ cho thấy đa số người Mỹ ủng hộ việc hợp pháp hóa vợ hoặc chồng của công dân Mỹ, ngay cả khi họ nhập cảnh vào nước này bất hợp pháp.

Theo luật hiện hành, một người nhập cư vào Mỹ bất hợp pháp qua biên giới phía Nam và kết hôn với một công dân Mỹ, trước tiên phải vắng mặt ở Mỹ trong 10 năm, sau đó mới đủ điều kiện nhận thẻ xanh.

Chương trình mới giúp việc xin thẻ xanh trở nên dễ dàng hơn nhiều. Ngay cả khi đối thủ của ông Biden, cựu Tổng thống Trump thắng cử, ông cũng không thể dễ dàng thu hồi quy định này. Hơn nữa, chương trình mới cho phép những người này tránh bị trục xuất và xin giấy phép lao động.

Đảng Cộng hòa đã bắt đầu tấn công kế hoạch này, gọi đó là lệnh ân xá quy mô lớn.

Hai tuần trước, ông Biden đã công bố một trong những chính sách nhập cư cứng rắn nhất trong nỗ lực giảm số người vượt biên bất hợp pháp: Lệnh cấm hoàn toàn đối với những người nhập cư vượt biên bất hợp pháp để xin tị nạn.

Các nhóm bảo vệ quyền của người nhập cư đã đệ đơn kiện lệnh cấm biên giới của chính quyền Biden. Một quan chức cấp cao trong chính quyền cho biết hôm thứ Hai rằng chỉ thị này đã giúp giảm bớt xung đột biên giới giữa các cảng nhập cảnh.