Bàn tay đen của chánh văn phòng của Zelensky đang thao túng chính phủ — Economist

Chiến tranh Ukraine vẫn dai dẳng với nhiều nghìn người chết đi hàng tuần, nhưng mà, theo Economist đưa tin hôm Chủ Nhật, thì đấu đá chính trị nội bộ ở Kiev sau thời gian dài đã ngày càng trở nên gay gắt. Tờ báo của Anh quốc này bình luận rằng nó có thể “gây tác hại còn lớn hơn nhiều” so với chiến tranh bạo lực. Truyền thông Ukraine đã trích đăng báo cáo ấy, và chỉ rõ ngay trong tiêu đề rằng đó chính là “bàn tay đen của Yermak,” người giữ chức Chánh văn phòng Tổng thống, và đó chính là nguyên nhân đằng sau các thay đổi nhân sự mà rất có thể sắp xảy ra ở chính phủ nước này.

Andrii Yermak, người giữ chức Chánh văn phòng Tổng thống suốt 6 năm, người hầu như luôn xuất hiện cạnh Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky như bóng với hình, thì theo Economist, ông ta chính là tai mắt của Zelensky: Ông ta “đang kiểm soát đại bộ phận thông tin tới lui đối với tổng thống, mà theo một dự đoán là lên tới 85%,” tờ báo viết.

‘Cung đấu’ trong giới chính trị không phải là hiện tượng lạ gì, Economist bình luận, và càng không nên cảm thấy bất ngờ nếu nó xuất hiện ở một quốc gia đang trong chiến tranh triền miên như Ukraine.

Ukraine chìm trong chiến hỏa kể từ năm 2014, sau vụ đảo chính Maidan Kiev do phương Tây hậu thuẫn, dẫn tới các tỉnh phía Đông và phía Nam nước này không thừa nhận chính quyền mới ở Kiev.

Pravda Ukraine, tờ báo theo khá sát tình hình chính trị ở Kiev, đã cho đăng bài nói trên của Economist (Anh), và đã dẫn dắt theo cách rõ ràng hơn, đồng thời bổ sung một số thông tin riêng của mình, để nêu bật các vụ đập nhau chí chết hiện đang diễn ra ở Kiev.

• Vụ Phó Thủ tướng Oleksii Chernyshov. Ông này hiện đang bị điều tra về tham nhũng, khá ầm ỹ ở Ukraine. Nhưng theo nguồn tin quan chức Ukraine giấu tên, thì nguyên nhân bản chất là: (a) Chernyshov cản đường Yermak, ngấp nghé vị trí trở thành một trong những đầu mối liên lạc giữa chính quyền Kiev và Mỹ, và (b) ông ta rớt đài sẽ để lại chỗ trống, giúp cho một đồng minh thân cận của Yermak được ngồi vào vị trí đó.
• Yermak không phải chỉ tiến hành các vận động để phe của mình chiếm lấy vị trí Thủ tướng, mà ông ta còn có tham vọng thâu tóm cả các vị trí Bộ trưởng Giáo dục, Y tế, Văn hóa, và thậm chí cả Bộ trưởng Tài chính. Ông ta muốn rằng một lượng lớn quan chức trong bộ máy chính phủ sẽ phải là của ông ta.
• Vụ Kyrylo Budanov. Yermak đã xuất thủ tận 9 lần lận nhằm lật đổ Budanov, trùm tình báo của Ukraine, nhưng cho đến nay Budanov vẫn còn ngồi ở đó. Về vụ này, nguồn tin nội bộ bình luận rằng “90% những người trong văn phòng [tổng thống] cho rằng ông ta điên rồi, nhưng 10% thì tin rằng ông ta là rất giỏi.” Tờ báo dẫn lời kể “Hồi giữa tháng 6, vào lần thứ 9 ấy, thì rất nhiều người sợ rằng ông ta đã thành công [lật đổ Budanov]. Nhưng cuối cùng thì hóa ra là vẫn còn hơi sớm. Tướng Budanov đã sống qua được lần trảm thủ ấy.”

Tờ báo của Ukraine cũng bổ sung thêm một số thông tin từ nguồn riêng của mình.

Theo Pravda, thì nguồn tin của họ cho hay dự kiến sẽ có thay đổi nhân sự chính phủ vào tháng 7 này.

Yuliia Svyrydenko, bà đồng minh của Yermak sẽ được thăng chức làm Thủ tướng. Pravda cho hay bà đang đưa các tay chân của mình vào các vị trí liên quan trong chính phủ.

Bộ trưởng Đoàn kết Dân tộc, người của phe Oleksii Chernyshov, theo Prada, sẽ bị bay ghế.

Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umenov vẫn được giữ lại, dù rằng ông ta đệ đơn từ chức. Ban đầu, dự kiến ông sẽ bị điều đi làm một đại sứ ở Mỹ, và vị trí Bộ trưởng Quốc phòng sẽ dành cho một người của Yermak là Vasyl Maliuk, và vị trí đứng đầu SSU cũng sẽ do người của Yermak đảm nhiệm.

• Zelensky đã định thay Kuleba từ tháng 4 — The Economics — Trong đợt tẩy bài khét tiếng của Zelensky, khi ông ta thay cả nửa số bộ trưởng chính phủ vào tháng 9 năm ngoái, thì Economist đã chỉ ra rằng lần ấy Ngoại trưởng Kuleba đã không thoát. Người Mỹ đã cứu ông ta một lần và tháng 4 năm ngoái, nhưng đã không cứu được ông vào lần tháng 9.
• Phản ứng của người Ukraine sau đợt Zelensky tẩy bài chính phủ — VOA (Đài tiếng nói Hoa Kỳ) dẫn chứng các bình luận của dân chúng cho rằng lần tẩy bài tháng 9 năm ngoái kỳ thực không đem lại cải thiện gì cho hiệu quả của bộ máy chính phủ.

Economist chỉ trích rằng các chiêu thuật mà giới chính khách Kiev sử dụng là “không thích đáng”. Đặc biệt là trong vụ Chernyshov.

Phó thủ tướng Chernyshov khi đang ở nước ngoài, thì ông bị đập. Ông về nước và lập tức phải đối mặt với các cáo buộc tham nhũng, và coi như mất đi quyền giao tiếp công cộng.

“Đó là sử dụng quyền lực một cách không thích đáng, đưa ra các trừng phạt để ngăn chặn đối thủ hay đối đầu của mình tham gia các giao tiếp xã hội,” tờ báo nêu ra cấp độ đáng ngại ở chính quyền Kiev.

“Andrii Yermak đã ‘độc quyền’ cái tai của tổng thống rồi,” tờ Economist dẫn lời bình của quan chức Ukraine giấu tên. “Sáu năm ngồi chung một phòng […] ông ta đã đích thực là người gây ảnh hưởng.”

“Chúng ta đang bị nướng bởi ngọn lửa của người Nga,” tờ Economist dẫn một bình luận nữa. “Vậy mà chúng ta vẫn còn hăng hái chơi trò đấu đá bằng sự ngu ngốc của mình, bất chấp những hậu quả nghiêm trọng mà nó mang đến.”

Nhật Tân