Báo cáo FISA kết luận FBI mắc nhiều lỗi ‘đáng kể’, nhưng không định kiến Trump

Báo cáo 500 trang của tổng thanh tra Bộ Tư pháp Mỹ đánh giá về nguồn gốc cuộc điều tra Trump-Nga được công bố hôm thứ Hai 9/12 (giờ Mỹ), xác định rằng FBI đã tuân thủ các chính sách trong việc triển khai cuộc điều tra Trump-Nga, nhưng cũng cắm cờ cảnh báo “quan ngại đáng kể với cách thức tiến hành và giám sát các khía cạnh nhất định của cuộc điều tra này“.

Báo cáo của Tổng thanh tra Michael Horowitz kết luận rằng các nhà điều tra trong đội ngũ của ông không tìm thấy hành vi sai trái có chủ đích hoặc thiên vị chính trị xung quanh việc triển khai cuộc điều tra Trump-Nga và nỗ lực tìm kiếm trát FISA gây tranh cãi để theo dõi ông Carter Pager – cựu cố vấn chiến dịch của ông Trump trong những tháng đầu của cuộc điều tra.

Tuy nhiên, báo cáo cũng đã quy cho FBI phạm nhiều lỗi trong quy trình xin trát FISA. Cuộc điều tra của tổng thanh tra xác nhận ít nhất 17 “sai lầm và thiếu sót đáng kể” trong các đơn xin trát FISA giám sát ông Page và cho biết văn phòng tổng thanh tra sẽ tiến hành một cuộc điều tra mới liên quan tới quy trình FISA. Tổng thanh tra Horowitz và các nhà điều tra của ông đôi khi chỉ trích gay gắt cách FBI xử lý vụ điều tra Trump-Nga, bao gồm cả việc không chia sẻ thông tin mà có thể làm suy yếu các cáo buộc trong những tài liệu xin trát FISA.

Báo cáo đã xác nhận rằng thông tin mà FBI thu được từ ông Steele là công cụ trong khả năng của cơ quan này để có được trát FISA giám sát ông Page, đồng thời báo cáo cho biết FBI cũng bỏ qua thông tin quan trọng trong quá trình xin gia hạn trát FISA.

Báo cáo của tổng thanh tra cũng quy lỗi cho FBI không chia sẻ trong nội bộ cơ quan này thông tin mà có thể đi ngược lại các cáo buộc trong các đơn xin trát FISA giám sát ông Page.

Báo cáo cũng xác nhận FBI đã điều động nhiều nguồn tin bí mật để ghi lại nhiều cuộc trò chuyện với ông Page và ông George Papadopoulos – cố vấn chiến dịch Trump, cũng như một quan chức cấp cao khác của chiến dịch Trump.

Đội ngũ điều tra của Tổng thanh tra Horowitz đã đặt câu hỏi tại sao FBI lại coi ông Steele là nguồn tin đáng tin cậy, và tại sao FBI dường như đã sử dụng các báo cáo tin tức để làm tăng độ tin cậy của ông Steele.

Báo cáo nêu rõ rằng chính sách của FBI yêu cầu “các điệp viên phải đảm bảo tất cả các tuyên bố thực tế trong các đơn xin trát FISA là ‘tuyệt đối chính xác’”, nhưng trong quy trình xin trát FISA giám sát ông Page, các thành viên của đội điều tra [Trump-Nga] “đã không” đáp ứng tiêu chuẩn này, và đã thực thi “sai lầm và thiếu sót đáng kể” trong tất cả các đơn xin trát FISA giám sát ông Page.

Một nội dung quan trọng khác trong báo cáo của tổng thanh tra là vai trò của công tố viên Bộ Tư pháp Bruce Ohr. Ông Ohr đã biết ông Steele nhiều năm và vợ của ông là bà Nellie Ohr đã làm việc cho công ty Fusion GPS, công ty này thuê ông Steele thực hiện nghiên cứu đối lập theo đặt hàng của chiến dịch Hillary Clinton. Trong năm 2016 và 2017, ông Ohr đã nhận thông tin từ ông Steele và ông Glenn Simpson – đồng sáng lập Fusion GPS, nhưng ông Ohr đã không nói với người quản lý của ông tại Bộ Tư pháp về điều này, cũng như không thông tin về việc vợ của ông làm việc cho Fusion GPS, hoặc vai trò của ông trong việc chuyển thông tin tới FBI cho đến khi ông phải đối mặt với điều này vào cuối năm 2017.

Báo cáo của tổng thanh tra được công bố vào thời điểm nước Mỹ đang bị chia rẽ đáng kể xung quanh cuộc điều tra luận tội tổng thống Donald Trump do Hạ viện Dân chủ khởi động và tiến hành. Cùng ngày Bộ Tư pháp công bố báo cáo FISA, Ủy ban Tư pháp Hạ viện đã tổ chức phiên điều trần mới nhất sau khi Chủ tịch Hạ viện Pelosi nói rằng Đảng Dân chủ đang thúc đẩy soạn thảo điều khoản luận tội tổng thống vì hành vi sai trái của ông liên quan tới Ukraine.

Phát biểu về báo cáo FISA, hôm 9/12, ông Trump nói: “Đây là một nỗ lực lật đổ, và rất nhiều người đã tham gia và họ đã bị cuốn vào đó.” Ông Trump gọi cuộc điều tra của ông Horowitz là “một trong những thành tựu tuyệt vời của chúng ta.”

Tổng Chưởng lý William Barr cho biết báo cáo của tổng thanh tra “làm rõ rằng FBI đã mở cuộc điều tra xâm phạm một chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ dựa trên những nghi vấn ít ỏi nhất mà theo quan điểm của tôi là không đủ để biện minh cho các bước đã thực hiện”. Ông Barr nói thêm rằng “trong lúc vội vã để có được và duy trì giám sát FISA đối với các cộng sự của chiến dịch Trump, các quan chức FBI đã đánh lừa tòa án FISA, bỏ qua các sự kiện ngoại lệ quan trọng từ hồ sơ của họ, và đình chỉ hoặc bỏ qua thông tin phủ nhận độ tin cậy của nguồn tin chính của họ“.

Ông Barr nhấn mạnh rằng “hầu hết các sai phạm này” do các cựu quan chức FBI thực hiện trong khoảng thời gian từ năm 2016 đến 2017, và ông “hoàn toàn tin tưởng” giám đốc FBI đương nhiệm Christopher Wray và “hàng nghìn điệp viên chuyên trách đang làm việc không biết mệt mỏi để bảo vệ đất nước của chúng ta”.

Trong khi đó ông John Durham – công tố viên Mỹ cũng đang điều tra các lĩnh vực tương tự như cuộc điều tra của Tổng thanh tra Horowitz – tuyên bố rằng ông không đồng tình với một số đánh giá trong báo cáo của tổng thanh tra liên quan tới việc khởi động cuộc điều tra Trump-Nga của FBI.

“Dựa trên bằng chứng thu thập được cho tới nay, và trong khi cuộc điều tra của chúng tôi vẫn đang tiếp diễn, tháng trước chúng tôi đã thông báo cho tổng thanh tra rằng chúng tôi không đồng ý với một số kết luận trong báo cáo của ông ta về các dự báo và cách FBI mở cuộc điều tra [Trump-Nga],” ông Durham nói trong một tuyên bố phát đi hôm 9/12. Đây có thể coi là dấu hiệu cho thấy cuộc điều tra mà ông Durham đang phụ trách sẽ có những đánh giá nghiêm khắc hơn với FBI.

Trong khi đó, ông Michael R. Bromwich luật sư của ông McCabe – cựu phó giám đốc FBI trong thời điểm bắt đầu cuộc điều tra Trump-Nga, đã coi báo cáo của Tổng thanh tra Horowitz là lời bào chữa cho thân chủ của ông.

“Mặc dù đánh giá chi tiết của Văn phòng Tổng thanh tra (OIG) về nguồn gốc trát [FISA] và ba đơn xin gia hạn đã phát hiện nhiều lỗi, sai sót quy trình, và những trường hợp sai trái riêng rẽ, nhưng OIG đã phát hiện rằng những sai phạm này đã diễn ra ở nhiều tầng nấc dưới quyền ông McCabe và các nhà điều hành cấp cao khác tại FBI và Bộ Tư pháp,” ông Bromwich nói và cũng chỉ ra rằng báo cáo của tổng thanh tra cho thấy có “cơ sở thực tế rõ ràng” cho việc tiến hành cuộc điều tra Trump-Nga.

Lãnh đạo thiểu số Thượng viện, Thượng nghị sĩ Dân chủ Chuck Schumer nói rằng báo cáo của tổng thanh tra cho thấy nền tảng của cuộc điều tra Trump-Nga là “có hiệu lực”. Trong khi, cựu giám đốc FBI James Comey lớn tiếng tuyên bố rằng  những lời buộc tội ban đầu chống lại FBI “đều là những lời dối trá”.

Ngược lại, Tổng thống Trump đã gọi hành vi của FBI là “nỗi ô nhục” và cho biết đó là “điều tồi tệ vượt xa những gì mọi người có thể nghĩ”.

Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Stephanie Grisham phát đi tuyên bố cho hay: “Báo cáo gây sốc từ Tổng thanh tra Bộ Tư pháp cho thấy một FBI mất kiểm soát dưới thời cựu Tổng thống Obama và cựu Giám đốc [FBI] Jim Comey.”

Tổng thanh tra Horowitz nói rằng đội ngũ của ông đã “rà soát hơn 1 triệu hồ sơ và thực hiện hơn 100 cuộc phỏng vấn, trong đó nhiều nhân chứng gần đây mới nhận lời trả lời phỏng vấn”.

Sau khi báo cáo được công bố hai ngày, vào sáng thứ Tư 11/12 (giờ Mỹ), ông Horowitz dự kiến sẽ có buổi điều trần tại Ủy ban Tư pháp Thượng viện để trả lời các câu hỏi về cuộc điều tra do ông phụ trách.

Như Ngọc

Xem thêm: