Bầu cử Mỹ: Joe Biden vươn lên dẫn đầu sau Siêu thứ Ba

Kết quả của ngày bầu cử sơ bộ được gọi là Siêu thứ Ba (3/3) đang chuẩn bị đếm xong, nhưng ai cũng có thể thấy rõ cuộc chiến giành đề cử tổng thống của Đảng Dân chủ trở thành màn đối đầu trực diện giữa Joe Biden và Bernie Sanders. Hai người đại diện cho 2 trường phái khác nhau trong dải phổ chính trị của Đảng Dân chủ: một trung tả, một cực tả. Nhưng dường như giới tinh hoa của đảng này đang dồn sự ủng hộ cho Joe Biden và đẩy ông này vươn lên bất chấp thời gian đầu thể hiện đầy èo uột. Số phận chính trị của Bernie Sanders sẽ ra sao? Liệu lời tiên đoán của Tổng thống Donald Trump có trở thành sự thật?

Tính đến thời điểm hiện tại, kết quả kiểm phiếu trong ngày bầu cử Siêu thứ Ba cho hay Cựu Phó Tổng thống Joe Biden giành chiến thắng tại 10 trong số 14 tiểu bang tổ chức bỏ phiếu nội bộ của Đảng Dân chủ. Trong khi đó, ứng viên tự xưng là theo phe “chủ nghĩa xã hội dân chủ” Bernie Sanders chiến thắng 4 bang, trong đó có bang quan trọng là California.

Joe Biden bất ngờ vươn lên dẫn đầu danh sách 5 ứng viên Đảng Dân chủ còn sót lại trong ngày 3/3, sau một thời gian dài mịt mờ và thất bại ở các bang trước là Iowa và New Hampshire.

Dù bất ngờ, điều này khó có thể được coi là kỳ lạ khi Biden vốn là “quả trứng vàng” đầy hy vọng của Đảng Dân chủ ngay từ khi mới bước vào cuộc đua. Ông là Phó Tổng thống Mỹ dưới thời Barack Obama, mang bóng dáng của “quá khứ huy hoàng”, ông đề xuất các chính sách cánh tả ôn hòa, dễ làm hài lòng giới tinh hoa của Đảng Dân chủ. Tuy nhiên, tình hình sức khỏe trí óc của Biden nhiều lần khiến nhiều người phải e ngại, và các lần “lắp bắp” thể hiện không thuyết phục trong các vòng tranh biện công khai đã khiến Biden bị lép vế trước những đối thủ “cực tả” hơn trong đảng, chẳng hạn Bernie Sanders hay Pete Buttigieg – một người đồng tính.

Trong một cuộc vận động, ông tuyên bố “150 triệu người Mỹ đã bị giết từ năm 2007, khi Sanders bỏ phiếu giúp những nhà sản xuất súng không phải chịu trách nhiệm”. 150 triệu người là gần một nửa dân số Mỹ – 327 triệu người. Trong một phát ngôn khác, ông nói rằng chính sách của ông sẽ giúp đưa 720 triệu phụ nữ trở lại lực lượng lao động; những người ủng hộ của ông này cũng mải vỗ tay mà không hiểu con số 720 triệu này ở đâu ra.

Một số phát ngôn làm đau đầu người ủng hộ khác của ông Biden bao gồm:

“Không ai nên bị bỏ tù vì một tội phi bạo lực”;

“Tên tôi là Joe Biden. Tôi là ứng viên Đảng Dân chủ cho Thượng viện Hoa Kỳ” – ông quên mất rằng mình đang tranh cử Tổng thống Mỹ;

“Trẻ em nghèo thì cũng đầy tài năng và tươi sáng như trẻ em da trắng”;

“Chúng ta chọn khoa học thay vì hư cấu. Chúng ta chọn lẽ phải thay vì sự thật”.

Và một lần ông định trích đọc Tuyên ngôn độc lập nhưng quên ngay cả câu đầu tiên rằng: “mọi người sinh ra đều bình đẳng, được Chúa ban cho những quyền bất khả xâm phạm”.

Nhưng bất chấp tất cả những thiếu sót này, càng đến cuối chặng đua, Biden càng vươn lên mạnh mẽ trong khi những ứng viên “rơi rụng” khác đều lên tiếng ủng hộ cho ông này như có một bàn tay sắp xếp khéo léo.

Pete Buttigieg, Amy Klobuchar và cả tỷ phú Michael Bloomberg, người hùng hồn tuyên bố “tôi là ứng viên duy nhất có thể đánh bại Donald Trump”, sau khi rời cuộc đua đều đồng thanh ủng hộ Joe Biden.

Về phía Bernie Sanders, cuộc đua năm nay ngày càng giống như sự lặp lại đầy cay đắng của năm 2016, khi ông này phải chấp nhận lùi về phía sau để ủng hộ bà Hillary Clinton dưới áp lực của đảng, nhưng cuối cùng chỉ để đưa Donald Trump lên bục vinh quang.

Những chính sách mà Sanders đề xuất với mục tiêu cách mạng nước Mỹ, nhằm biến Mỹ trở thành một nhà nước phúc lợi giống với mô hình Bắc Âu: miễn phí y tế, giáo dục, xóa nợ cho sinh viên, tăng mạnh lương tối thiểu và xanh hóa nền kinh tế. Ông nhận được sự ủng hộ rộng rãi của giới trẻ Mỹ, tuy nhiên lại bị giới tinh hoa trong Đảng Dân chủ dè chừng, bởi cái tên “xã hội chủ nghĩa dân chủ” vẫn bị đa số người Mỹ ghẻ lạnh. Hơn thế, lỗ hổng lớn nhất trong kế hoạch đầy tham vọng của Sanders là câu hỏi“tiền ở đâu?”

Đảng Dân chủ, cho dù ngày càng xa rời về phía tả, nhưng có vẻ chưa sẵn sàng để cho một ứng viên “cực đoan” như Sanders.

Giống như năm 2016, Sanders làm rất tốt ở những vòng bầu cử địa phương đầu tiên. Ông chiến thắng mạnh mẽ ở bang Nevada và New Hampshire trong các vòng bầu cử trước đó, trong khi Joe Biden vẫn “lờ mờ” chưa tìm được lối đi. Sau chiến thắng ở Nevada, báo chí đã gọi Sanders là người đứng đầu không thể chối cãi của Đảng Dân chủ. Khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump, người đang trải qua một trong những cuộc bầu cử nội bộ đảng dễ dàng nhất trong lịch sử, gửi lời chúc mừng đến Bernie Sanders nhưng cũng cảnh báo ông rằng Đảng Dân chủ sẽ đánh bật ông ra khỏi vị trí đề cử, giống hệt như hồi 2016. Và dường như điều này đã xảy ra.

“Phe thể chế của Đảng Dân chủ đã cùng nhau đè bẹp Bernie Sanders, MỘT LẦN NỮA! Thậm chí việc Elizabeth Warren cố tình ở lại cuộc đua đã gây thiệt hại lớn cho Bernie và cho phép Joe Buồn ngủ giành chiến thắng không tưởng tại Massachusetts. Đó là một cơn bão hoàn hảo, với rất nhiều bang tốt đẹp còn lại sẽ dành cho Joe!”, ông Trump viết trên Twitter.

Chỉ một tuần trước, Sanders vẫn còn dẫn trước Biden ở hầu hết các tiểu bang cũng như trong các cuộc thăm dò ý kiến trên toàn quốc. Chiến dịch gây quỹ ủng hộ yếu kém đã khiến Biden thiếu hụt tài chính để quảng bá trên khắp 14 bang quan trọng và ông có nguy cơ thất thủ trước Sanders.

Tờ Policio nhận định, Đảng Dân chủ đã phải hành động ngay lập tức và chạy đua với thời gian trước cuộc bầu cử Siêu thứ Ba, hàng loạt nghị sĩ Quốc hội, các lãnh đạo cộng đồng da màu và quan chức trong đảng ồ ạt lên tiếng ủng hộ Biden, giúp ông đánh bật Sanders và vươn lên dẫn đầu.

“Đó là một cơn mưa ủng hộ ngay bây giờ, từ mọi ngóc ngách của đất nước, nó quá nhiều giống như uống nước trực tiếp từ vòi cứu hỏa, máy đếm của chúng tôi đang khó mà bắt kịp”, một cố vấn của Biden nói với tờ Politico.

Tuy nhiên sau ngày Siêu thứ Ba, ông Sanders cho thấy rõ ông chưa có ý định lùi bước. “Bạn không thể đánh bại Trump bằng kiểu chính trị già cũ đó được”, ông nói trong tối thứ Ba. Sanders tin rằng khối cử tri ủng hộ ông, những thanh niên được gây cảm hứng bởi ông từ năm 2016 đến giờ đã trưởng thành trở thành một phong trào trẻ gồm cả giới cấp tiến, phụ nữ và người La-tinh, đủ để đánh bật Trump.

Tờ Time nhận định rằng khối cử tri lớn mạnh ủng hộ và tổng số đại biểu mà ông Sanders thu gom được vẫn có thể giúp ông có cơ hội giành được đề cử của Đảng Dân chủ, nhưng kết quả ngày Siêu thứ Ba đã thay đổi mạnh mẽ cuộc đua. “Cơ bản là toàn bộ tháng 2 là cơn bão hoàn hảo dành cho Bernie Sanders”, Addisu Demissie, chiến lược gia chính trị tại California nói với Time. “Và sau đó 3 ngày đầu tiên của tháng Ba lại là cơn bão hoàn hảo cho Joe Biden và có thể đảo ngược hoàn toàn những kết quả trước đó. Thật khó tin sự việc có thể thay đổi lớn nhường nào”.

Tính đến thời điểm hiện tại, Joe Biden thu được 566 phiếu đại biểu, Bernie Sanders theo sát đằng sau với 501 phiếu, theo The Guaridan. Một ứng viên cần đạt được 1991 phiếu đại biểu để giành đề cử Đảng Dân chủ.

Trọng Đức

Xem thêm: