BBC: Tập đoàn Wagner vẫn đang tuyển dụng và hoạt động bình thường

Bằng số điện thoại Nga, phóng viên BBC sau khi điều tra đã báo cáo rằng tập đoàn quân sự tư nhân Wagner vẫn hoạt động bình thường như không có điều gì xảy ra, thậm chí các hoạt động tuyển quân vẫn tiến hành như bình thường. Các biểu hiện cho thấy không người Nga nào cho rằng Wagner sẽ bị giải tán hay như thế nào đó. Nhóm Wagner được truyền thông dòng chính của Nga và phương Tây miêu tả là trung tâm của cuộc “binh biến”, mà theo một cách khác thường đã diễn ra vào cuối tuần qua. Thậm chí dẫn đến đích thân Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu chính thức gọi đó là phản quốc, là đâm dao vào sau lưng, là phản bội lại người Nga và đặc biệt là phản bội lại những ai đã hy sinh cho Tổ quốc.

Tuy được gọi là tổ chức quân sự tư nhân, nhưng kỳ thực Wagner được dựng lên bởi ông Putin với đầu tư từ chính quyền của ông. Để có quân tham chiến cho chiến trường Ukraine, các nguồn tin khác nhau cho biết có thể tới 4 vạn hoặc thậm chí nhiều hơn nữa quân Wagner là được tuyển bằng cách lấy từ tù nhân trong các nhà tù ở Nga, với lời cam kết của thủ lĩnh Yevgeny Prigozhin rằng họ sẽ là người tự do nếu tham chiến ở Ukraine tối thiểu 6 tháng. Đây là biểu hiện rõ ràng của việc tổ chức này được giới chức Nga hậu thuẫn.

Hoạt động tuyển quân từ nhà tù này đã ngừng từ mấy tháng trước, và số lượng quân Wagner cũng đã giảm sau nhiều tháng giao tranh khốc liệt ở Ukraine. Như BBC điều tra, hiện nay các đầu tuyển dụng của Wagner chủ yếu nhắm vào các câu lạc bộ thể thao, võ thuật, hoặc nơi đào tạo võ thuật như quyền Anh.

Theo báo cáo của BBC, phóng viên đã dùng số điện thoại Nga, đóng giả là người muốn gia nhập Wagner, và gọi điện thoại tới các trung tâm tuyển dụng. Kết quả cho thấy các trung tâm vẫn hoạt động hoàn toàn bình thường. Người của trung tâm trả lời rõ rằng chiến binh mới gia nhập sẽ ký hợp đồng với Wagner chứ không phải với Bộ Quốc phòng Nga.

“Chúng tôi đang tuyển dụng, vâng. Nếu ai đó muốn đi, họ chỉ cần gọi cho tôi và chúng tôi sẽ ấn định một ngày,” theo một phụ nữ ở một trung tâm tuyển dụng ở thành phố Murmansk, phía Bắc nước Nga.

“Hoàn toàn không liên quan gì đến Bộ Quốc phòng,” một người đàn ông tại câu lạc bộ thể thao Sparta ở Volgograd khẳng định. “Không có gì dừng lại, chúng tôi vẫn đang tuyển người.”

“Chúng tôi đang làm việc [bình thường]. Nếu có gì thay đổi, họ đã nói với chúng tôi rồi. Nhưng chẳng có gì cả,” theo một nữ tuyển dụng ở Krasnodar thuộc miền Nam nước Nga.

Lương của một chiến binh Wagner vẫn là 240.000 rúp/ tháng (gần 2.800 USD/ tháng); các hợp đồng là trong 6 tháng. Không có gì thay đổi.

Như những gì mà giới truyền thông dòng chính Nga miêu tả (và sau đó truyền thông phương Tây đưa tin theo) thì nguyên nhân cái gọi là “binh biến” là do mâu thuẫn giữa Wagner và Bộ Quốc phòng lên cao. Điểm chốt đẩy mâu thuẫn lên rất cao là sau khi Bộ Quốc phòng tuyên bố “quân tình nguyện” phải ký hợp đồng với Bộ, một quyết định coi là tước đoạt quyền lực của thủ lĩnh Wagner Prigozhin.

Mặc dù Wagner được thành lập năm 2014 —với trụ sở chính hiện ở thành phố St Petersburg, quê hương của cả ông Putin và ông Prigozhin, nơi cả 2 đều có nhiều người ủng hộ— thì vai trò thủ lĩnh của ông Prigozhin kỳ thực mới được công khai từ tháng 9 năm ngoái mà thôi.

Sau vụ “binh biến” đầu voi đuôi chuột cuối tuần trước, ông Putin mới lần đầu tiên hé lộ thông tin rằng Wagner kỳ thực là được tài trợ bởi chính chính quyền của ông (điều mà giới quan sát đã phỏng đoán từ lâu).

“Binh biến” khép lại với các báo cáo từ truyền thông Nga và từ ông Prigozhin về tổn thất các loại như hơn chục phi công Nga cùng máy bay, và hơn 30 chiến binh Wagner thiệt mạng, v.v.

Có những phỏng đoán rằng quân Wagner sẽ chuyển sang chiến đấu ở Belarus. Nhưng theo BBC báo cáo, thì chưa hề thấy dấu hiệu thực tế nào về sự chuyển quân này. Ngoài ra, theo thông tin từ những điểm tuyển quân mà BBC điều tra, thì Wagner vẫn đang tuyển người để đi chiến đấu tại chiến trường Ukraine.

Tóm lại, còn không ít điều chưa sáng tỏ xung quanh vụ Prigozhin “binh biến”, đặc biệt là việc Wagner tỏ ra vẫn hoạt động hoàn toàn như không có điều gì xảy ra.

Về mặt uy vọng của quân Wagner trong lòng người dân Nga, dường như quân Wagner có được uy tín tốt. Trái ngược với những miêu tả nào đó về Wagner như một đám đàn ông tội phạm có võ trang đang vi phạm tất cả những quy định quy chế hay thông lệ quốc tế nào đó.

Theo lịch, bầu cử tổng thống Liên bang Nga lần tới sẽ diễn ra vào tháng 3/2024.