Bill Gates chọn thị trấn ở Wyoming để xây lò phản ứng hạt nhân thử nghiệm

Ngày 16/11, TerraPower, liên doanh điện hạt nhân do ông Bill Gates thành lập, thông báo họ đã chọn một thị trấn khai thác than ở Wyoming là địa điểm để xây dựng một nhà máy hạt nhân trình diễn trị giá 4 tỷ đô la, với một phần tài trợ của chính phủ Hoa Kỳ.

Theo thông báo trên trang web của TerraPower, “sau một quá trình đánh giá chuyên sâu và các cuộc họp với các nhà lãnh đạo và các thành viên của cộng đồng,” TerraPower cùng với công ty Năng lượng Hạt nhân GE Hitachi đã chọn Kemmerer, một thị trấn xa xôi nằm ở phía Tây tiểu bang Wyoming của Hoa Kỳ để xây dựng nhà máy hạt nhân Natri. Các yếu tố chính để chọn thị trấn Kemmerer bao gồm các đặc điểm vật lý, cơ sở hạ tầng, và khả năng của địa điểm để được cấp giấy phép của Ủy ban Điều tiết Hạt nhân.

Theo lộ trình, lò phản ứng trình diễn Natri với công suất 345 Megawatt sẽ khai trương vào năm 2028, về cơ bản sẽ thay thế nhà máy điện chạy bằng than Naughton thuộc sở hữu của tỷ phú Warren Buffett, dự kiến sẽ đóng cửa vào năm 2025. Việc xây dựng nhà máy hạt nhân hiện đại mới này hứa hẹn sẽ cung cấp việc làm cho khoảng 2.000 người, với 250 nhân viên thường trực để hỗ trợ các hoạt động hàng ngày.

Thị trưởng Bill Thek của thị trấn Kemmerer bày tỏ sự phấn khích: “Đại diện cho thị trấn Kemmerer và các cộng đồng xung quanh, chúng tôi rất vui và hào hứng khi đón nhận dự án [lò phản ứng] trình diễn Natri này. Điều này thật tuyệt vời cho thị trấn Kemmerer và [cũng] tuyệt vời cho bang  Wyoming.”

Khoảng một nửa số vốn cho dự án (1,9 tỷ đô la) sẽ do chính phủ Hoa Kỳ tài trợ như một phần của dự luật cơ sở hạ tầng của Tổng thống Joe Biden đã được Quốc hội Mỹ thông qua gần đây với sự ủng hộ của lưỡng đảng. Ngoài nhà máy hạt nhân Natri này, chính phủ Mỹ cũng đang hỗ trợ một số lò phản ứng hạt nhân hiện đại khác. Bộ Năng lượng Mỹ đã lên kế hoạch đầu tư 3,2 tỷ đô la vào các liên doanh như vậy trong thời gian 7 năm tới.

Phát biểu với các phóng viên, Chủ tịch kiêm Giám đốc Điều hành Chris Levesque của TerraPower nhấn mạnh: “Đó là một khoản tài trợ rất quan trọng của chính phủ. Điều này rất cần thiết bởi chính phủ Hoa Kỳ và ngành công nghiệp hạt nhân của Hoa Kỳ đang bị tụt hậu.”

Các lò phản ứng hạt nhân tiên tiến có thích thước nhỏ hơn so với các lò phản ứng truyền thống và có thể được xây dựng ở các địa điểm xa xôi. Lò phản ứng Natri này là một lò phản ứng nhanh làm mát bằng natri có công suất 345 Megawatt với hệ thống lưu trữ năng lượng dựa trên muối nóng chảy, chứ không phải nước nhẹ vốn thường được dùng trong các lò phản ứng hiện nay. Nhà máy này sẽ có khả năng cung cấp điện cho 250.000 ngôi nhà, và khi cần thiết, lò phản ứng này có thể tăng công suất lên 500 Megawatts, sản xuất đủ điện để cung cấp cho gần 400.000 ngôi nhà.

Một khi nhà máy trình diễn này bắt đầu hoạt động thành công, ông Gates dự đoán, mô hình này có thể được mở rộng hoặc nhân rộng một cách nhanh chóng ở những nơi khác.

Trong một thông báo, Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Jennifer Granholm nhận định: “Các cộng đồng năng lượng, vốn đã cung cấp năng lượng cho chúng ta trong nhiều thế hệ, có cơ hội thực sự để cung cấp năng lượng sạch cho chúng ta trong tương lai thông qua các dự án giống như dự án này, cung cấp những việc làm được trả lương cao và mở ra một làn sóng công nghệ hạt nhân tiếp theo.”

Lò phản ứng Natri được cung cấp nhiên liệu bởi uranium được làm giàu tới 20%. Đây là mức cao hơn nhiều so với yêu cầu ngày nay, khiến các nhà chỉ trích công nghệ này cho rằng, uranium được làm giàu này có thể là một mục tiêu hấp dẫn đối với các chiến binh khủng bố đang tìm cách chế tạo vũ khí hạt nhân thô sơ. 

Mặc dù TerraPower tuyên bố Natri sẽ cung cấp “hiệu suất nhiên liệu gấp bốn lần so với lò phản ứng nước nhẹ (LWR),” nhưng một báo cáo của Liên minh các nhà Khoa học Quan tâm (UCS), một tổ chức vận động khoa học phi lợi nhuận đặt tại Hoa Kỳ, nhận định: “Rất ít bằng chứng hỗ trợ cho những tuyên bố rằng NLWR sẽ an toàn hơn đáng kể so với LWR ngày nay.” NLWR là từ viết tắt dùng để chỉ lò phản ứng hạt nhân không dùng nước nhẹ.

Báo cáo chỉ trích: “Tuyên bố rằng bất kỳ hệ thống lò phản ứng hạt nhân nào có thể ‘đốt cháy’ hoặc ‘tiêu thụ’ chất thải hạt nhân là một sự đơn giản quá đáng gây hiểu lầm. Các lò phản ứng thực tế chỉ có thể sử dụng một phần nhỏ của nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng làm nhiên liệu mới, và việc tách phần [nhiên liệu] đó ra sẽ làm tăng nguy cơ phổ biến hạt nhân và khủng bố.”

Tỷ phú Gates ban đầu đã chọn Bắc Kinh để thiết lập lò phản ứng thử nghiệm thông qua quan hệ đối tác với Tập đoàn Hạt nhân Quốc gia Trung Quốc thuộc sở hữu nhà nước. Tuy nhiên, chính quyền Trump đã hạn chế các thỏa thuận hạt nhân với Trung Quốc, điều này buộc TerraPower phải chọn đối tác và địa điểm mới để xây dựng nhà máy hạt nhân.

Nhật Minh (Theo The Epoch Times)

Xem thêm: