Chỉ 2,7% thành phố ở Đông Nam Á được hít thở không khí ‘trong lành’ vào năm 2022

Chỉ có 8 trong số 296 thành phố khu vực ở Đông Nam Á – nơi dữ liệu được ghi lại – đáp ứng hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới về chỉ số bụi mịn PM2.5 vào năm ngoái. PM2.5 là những hạt cực nhỏ có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Theo một báo cáo mới của IQAir, một công ty theo dõi ô nhiễm không khí trên toàn thế giới, chỉ một phần rất nhỏ các thành phố trong khu vực ở Đông Nam Á ghi nhận mức chất lượng không khí vào năm 2022 đáp ứng các tiêu chuẩn sức khỏe quốc tế.

Theo báo cáo gần đây nhất được công bố vào thứ Ba (14/3), chỉ 2,7% thành phố trong khu vực – 8 thành phố trong số 296 thành phố được ghi nhận dữ liệu – đáp ứng hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về PM2.5.

PM2.5 là những hạt cực nhỏ có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Đây là một trong những dạng ô nhiễm không khí nguy hiểm nhất với các hạt đường kính nhỏ hơn 2,5 micromet.

Những hạt này có thể xâm nhập sâu bên trong phổi, nơi chúng tồn tại trong thời gian dài hoặc đi vào máu mà không được lọc.

Tiếp xúc kéo dài với ô nhiễm không khí có hại được biết là làm suy yếu sức đề kháng đối với các bệnh về đường hô hấp và có thể làm tăng nguy cơ ung thư phổi và bệnh tim.

IQAir có thể do nhiều nguồn gây ra, nhưng ở Đông Nam Á, nguyên nhân gây ô nhiễm hàng đầu là khí thải công nghiệp, phát điện, khí thải xe cộ cũng như đốt cháy ngoài trời, IQAir cho biết trong báo cáo của mình.

Indonesia ghi nhận mức độ ô nhiễm cao nhất trong khu vực, với 6 thành phố nằm trong top 15 về nồng độ PM2.5 cao nhất, bao gồm Pasarkemis được xếp hạng cao nhất ở tỉnh Banten của Java, và các đô thị lớn Jakarta và Surabaya lần lượt xếp thứ tư và thứ bảy trong danh sách thành phố ô nhiễm nhất.

Thủ đô Hà Nội của Việt Nam đứng thứ hai trong khi thủ đô Viêng Chăn của Lào là thành phố ô nhiễm thứ 14 vào năm ngoái.

Tuy nhiên, chất lượng không khí nói chung đã được cải thiện trên khắp Đông Nam Á vào năm ngoái, với 7/9 quốc gia trong khu vực ghi nhận mức giảm nồng độ PM2.5 trong cả năm. Chỉ có Việt Nam và Lào thấy mức độ ô nhiễm không khí tồi tệ hơn.

Ba thành phố của Indonesia cũng nằm trong phạm vi “lành mạnh” từ 0-5 microgam trên mét khối – phép đo nồng độ các chất gây ô nhiễm không khí. Đó là Kupang ở tỉnh Đông Nusa Tenggara, Pangkal Pinang ở tỉnh Quần đảo Bangka Belitung và Mamuju ở Tây Sulawesi.

Theo khảo sát của IQAir, chất lượng không khí tốt nhất trong khu vực là ở Nam Sách, một huyện nông thôn thuộc vùng đồng bằng sông Hồng của Việt Nam.

Ô nhiễm không khí toàn cầu xấu đi

Theo báo cáo của IQAir, bất chấp những cải thiện tương đối của Đông Nam Á trong việc giải quyết ô nhiễm không khí, tình hình nhìn chung trở nên tồi tệ hơn trên toàn thế giới.

Chỉ 13 quốc gia hoặc vùng lãnh thổ có mức PM2.5 ở mức lành mạnh vào năm 2022. Những quốc gia hoặc vùng lãnh thổ này bao gồm Australia, New Zealand, Phần Lan, Estonia và Iceland.

Nồng độ PM2.5 cao nhất được ghi nhận ở Chad, Iraq, Pakistan, Bahrain và Bangladesh.

Vào năm 2021, WHO đã thắt chặt mức được coi là mức độ phơi nhiễm PM2.5 có thể chấp nhận được, cắt giảm từ 10 xuống còn 5 µg/m3. WHO đã tuyên bố rằng 7 triệu ca tử vong có thể ngăn ngừa được xảy ra mỗi năm do ô nhiễm không khí, trong khi vô số người khác bị ảnh hưởng bởi chất lượng cuộc sống.

Trong toàn bộ dân số toàn cầu, 99% người dân hít thở không khí vượt quá giới hạn chất lượng không khí của WHO.

Theo IQAir, dữ liệu cho báo cáo của họ được thu thập từ nhiều trạm giám sát chất lượng không khí trên mặt đất. Các trạm này được điều hành bởi chính phủ, các tổ chức phi chính phủ, các tổ chức giáo dục cũng như các công dân.

Lê Vy (theo CNA)