Chính quyền California chặn các vụ phóng tên lửa mới của tỷ phú Elon Musk

Chính quyền tiểu bang California của Hoa Kỳ đã từ chối việc Không quân Mỹ yêu cầu cho phép hãng SpaceX của ông Elon Musk tăng số lần phóng tên lửa lên vũ trụ ở California, viện dẫn quan điểm chính trị của vị tỷ phú Mỹ này.

Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ và một liên minh lớn bao gồm các nhà lập pháp của cả hai đảng đã tán thành việc gia tăng số lần phóng tên lửa của SpaceX. Một số nhà hoạt động về nhà ở theo quan điểm trung tả đã chỉ trích cuộc bỏ phiếu của Ủy ban Duyên hải California (CCC) không khác gì việc ủy ban này liên tục từ chối cung cấp nhà ở. 

Lực lượng Không quân và Không gian Hoa Kỳ đã yêu cầu Ủy ban Duyên Hải California cho phép SpaceX tăng số lần phóng tên lửa được phép hàng năm từ Căn cứ Không quân Vandenberg tại thành phố Santa Barbara của tiểu bang California từ 36 lần lên 50 lần. 

Phát biểu tại cuộc họp, Ủy viên CCC Gretchen Newsom chỉ trích: “Ông Elon Musk đang đi khắp đất nước, phát ngôn và tweet những thông tin sai lệch về chính trị và tấn công FEMA trong khi tuyên bố mong muốn giúp đỡ các nạn nhân của cơn bão bằng cách cung cấp quyền truy cập internet miễn phí qua Starlink”.  

FEMA là tên viết tắt của Cơ quan Quản lý tình Trạng Khẩn cấp Liên bang Hoa Kỳ, một cơ quan thuộc Bộ An ninh Nội địa Mỹ có nhiệm vụ phối hợp ứng phó với các thảm họa đã xảy ra ở Hoa Kỳ vượt quá khả năng và nguồn lực của địa phương và tiểu bang.

Chủ tịch CCC Caryl hart đã nhấn mạnh trong cuộc họp: “Tôi thực sự đánh giá cao công việc của Lực lượng Không gian [Mỹ]. Nhưng ở đây chúng tôi đang xử lý một công ty, mà người đứng đầu công ty này đã tích cực can thiệp vào cuộc đua tranh cử tổng thống và ông ta quản lý công ty theo cách vừa được Ủy viên Newsom mô tả mà tôi thấy rất đáng ngại”. 

Liên minh lưỡng đảng của Quốc hội Hoa Kỳ ký bức thư ủng hộ việc tăng số lần phóng tên lửa của SpaceX bao gồm nhiều thành viên Quốc hội từ các thành viên hàng đầu của Đảng Dân chủ như Pete Aguilar, Ted Lieu cho đến các thành viên Đảng Cộng hòa như Michelle Steel, Darrel Issa.

Đưa ra một lý do vượt ra ngoài những cân nhắc chính trị, Ủy viên CCC Dayne Bocho lập luận: “Tôi tin rằng Lực lượng Không gian [Mỹ] đã không chứng minh được rằng SpaceX là một phần của chính phủ liên bang, một phần trong hệ thống quốc phòng của chúng ta”. 

NASA hiện không có bất kỳ phương tiện nào đang hoạt động của riêng mình để vận chuyển hàng hóa hoặc con người lên vũ trụ. Cơ quan này đang phụ thuộc vào Nga hoặc các đối tác thương mại của Mỹ như SpaceX, Boeing, Northrop Grumman, và United Launch Alliance, một liên doanh giữa Boeing and Lockheed Martin để đưa hàng hóa và người lên không gian.

Tàu vũ trụ Starliner của Boeing đã được phóng lên vũ trụ vào tháng Sáu để thực hiện sứ mệnh có người lái đầu tiên của mình tới Trạm Không gian Quốc tế (ISS). Nhiệm vụ kéo dài 8 ngày này hiện đã trở thành nhiệm vụ kéo dài 8 tháng do tàu Starliner được coi là không an toàn để đưa các phi hành gia trở về nhà. Không lâu sau đó, tàu vũ trụ Soyuz của Nga đã đến trạm vũ trụ này. Sau đó NASA đã đưa tàu SpaceX Dragon lên trạm vũ trụ để đưa các phi hành gia bị mắc kẹt ở đó trở về.

Boeing đã thuê ngoài đáng kể khoảng 70% công việc thiết kế, kỹ thuật, và sản xuất. Boeing đã lỗ 33 tỷ USD trong 5 năm qua sau những lo ngại về độ tin cậy và hai vụ tai nạn chết người của máy bay 737 Max 8, loại máy bay mới bán chạy nhất của hãng này, do các vấn đề liên quan đến thiết kế, bảo trì, và đào tạo.

Theo ghi nhận của các nhà lãnh đạo Đảng Cộng hòa, tỷ phú Musk đã viện dẫn các chính sách của tiểu bang California, cụ thể là quy định mới cấm thông báo cho phụ huynh về yêu cầu thay đổi giới tính của học sinh phổ thông, làm lý do để chính thức chuyển trụ sở chính của mạng xã hội X, trước đây gọi là Twitter, và trụ sở chính của hãng SpaceX từ California đến tiểu bang Texas.

Trong một bài đăng trên X, Dân biểu Đảng Cộng hòa Kevin Kiley chỉ trích: “Đầu tiên [Thống đốc] Newsom [của tiểu bang California] đã thúc đẩy SpaceX chuyển trụ sở chính khỏi California. Bây giờ, Ủy ban Duyên hải của ông ấy đang từ chối kế hoạch phóng [tên lửa] của họ [SpaceX] bởi vì các ủy viên ủy ban không thích các bài đăng chính trị của ông Elon”. 

Những người ủng hộ Tu chính án thứ nhất tự hỏi có hợp pháp không khi  Ủy ban Duyên hải California xem xét bài phát biểu chính trị được pháp luật bảo vệ của tỷ phú Musk trong các hành động của ủy ban này.

Trong một thông báo, Quỹ vì Quyền và Biểu đạt Cá nhân, một tổ chức phi lợi nhuận hợp pháp ủng hộ Tu chính án thứ nhất, lưu ý: “Mặc dù ủy ban này có thể xem xét bản chất các hoạt động của SpaceX và tác động của chúng đến môi trường, nhưng Tu chính án thứ nhất cấm các cơ quan chính quyền lợi dụng quyền quản lý để ngăn chặn quyền tự do ngôn luận được [pháp luật] bảo vệ. Đó là chính là trường hợp chính quyền Florida trừng phạt Disney vì phản đối các chính sách giáo dục của Thống đốc Ron DeSantis, đó chính là trường hợp một cơ quan của New York dựa vào các công ty bảo hiểm để cắt đứt quan hệ với NRA vì vận động chính trị của tổ chức này, và đó chính là trường hợp này [của California]”.  

NRA là tên viết tắt của Hiệp hội Súng trường Quốc gia Hoa Kỳ, tổ chức ủng hộ quyền sử dụng súng ở Mỹ.

Những người vận động ủng hộ nhà ở từ lâu đã gặp nhiều khó khăn với Ủy ban Duyên hải California khi ủy ban này liên tục trì hoãn và từ chối cung cấp nhà ở tại những khu vực có nhu cầu cao. Những người này lưu ý rằng mặc dù họ không đồng tình với tỷ phú Musk, nhưng họ thậm chí còn bất đồng lớn hơn đối với cuộc bỏ phiếu của CCC.

Trong một bài đăng trên X, ông Armand Domalewski, người đồng sáng lập tổ chức YIMBYs [Yes in My Backyard] for Harris, chỉ trích: “Không ai trên trang web này sẽ nhầm lẫn tôi với một người hâm mộ Elon Musk, nhưng thật nực cười khi Ủy ban Duyên hải California có thể phủ quyết [yêu cầu của] Không quân Hoa Kỳ một phần chỉ vì họ không thích những dòng tweet của ông Elon. Đó là một cơ quan ngạo mạn”. 

Tỷ phú Musk cho biết, ông sẽ đệ đơn kiện CCC vào thứ Ba (14/10), khi các tòa án mở cửa trở lại. Tranh cãi này xảy ra trong bối cảnh SpaceX đạt được một thành tựu đáng kể vào cuối tuần qua khi họ thu hồi lại một phần của tên lửa “Starship” để tái sử dụng sau này. Đây là một chiến thắng quan trọng của SpaceX trong nỗ lực giảm chi phí cho các chuyến bay lên vũ trụ.