Chuyến đi Campuchia của ông Tập kết thúc chuyến thăm tới 3 nước Đông Nam Á

Hôm thứ Sáu (18/4), lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã kết thúc chuyến thăm cấp nhà nước kéo dài 2 ngày tới Campuchia, khép lại chuyến công du 3 nước gồm cả Việt Nam và Malaysia. Cách Trung Quốc củng cố mối quan hệ với 3 nước Đông Nam Á trong cuộc chiến thuế quan, và cách Đông Nam Á tồn tại trong khe hẹp giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đã trở thành tâm điểm chú ý của ngoại giới.

Hiện nay, cả 3 nước Đông Nam Á đều phải đối mặt với những thách thức kinh tế do đề xuất áp thuế của Tổng thống Hoa Kỳ Trump.

Hãng thông tấn AP đưa tin, trong thập kỷ qua Trung Quốc đã gia tăng mạnh mẽ ảnh hưởng của mình trong khu vực, chủ yếu là do sức mạnh kinh tế lớn mạnh của nước này. Hiện nay, khi thuế quan của ông Trump đe dọa các nền kinh tế hướng đến xuất khẩu trong khu vực này, trong đó Mỹ là thị trường lớn nhất, Bắc Kinh đang cố gắng thể hiện mình mới là nguồn ổn định và chắc chắn.

Campuchia phải đối mặt với một trong những mức thuế quan đáp trả cao nhất do Washington đề xuất. Ngoài mức thuế chung 10%, sau khi thời hạn đình chỉ 90 ngày kết thúc, Campuchia còn phải đối mặt với nguy cơ bị áp thuế 49% đối với hàng xuất khẩu sang Mỹ. Thuế suất áp dụng với Việt Nam sẽ lên tới 46%, với Malaysia là 24%.

Bản tóm tắt về chuyến thăm do Bộ Ngoại giao Campuchia công bố hôm thứ Sáu (18/4) hầu như không đề cập đến cuộc khủng hoảng thương mại, thay vào đó tập trung vào quan hệ song phương.

Tuyên bố cho biết, chuyến thăm mang tính bước ngoặt này không chỉ tái khẳng định cam kết mạnh mẽ của Campuchia và Trung Quốc đối với tình hữu nghị vững như bàn thạch của họ, mà còn củng cố và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược toàn diện và hợp tác cùng có lợi giữa hai nước.

Trong chuyến thăm, ông Tập Cận Bình đã được Quốc vương Campuchia Norodom Sihamoni tiếp đón và gặp Thủ tướng Campuchia Hun Manet cùng Chủ tịch Thượng viện Hun Sen. Ông Hun Sen là cha của ông Hun Manet và là cựu Thủ tướng Campuchia. Đây là chuyến thăm đầu tiên của ông Tập Cận Bình tới Campuchia kể từ năm 2016.

Ông Tập Cận Bình và Thủ tướng Hun Manet cũng chủ trì việc ký kết 37 văn kiện trong các lĩnh vực đầu tư, thương mại, giáo dục, tài chính, thông tin, công tác thanh niên, nông nghiệp, y tế, tài nguyên nước, du lịch và phụ nữ.

Báo cáo cho biết sự tăng trưởng nhanh chóng của Campuchia trong những thập kỷ gần đây phần lớn là nhờ sự thúc đẩy của Bắc Kinh. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Campuchia trong 13 năm liên tiếp.

Năm 2024, kim ngạch thương mại song phương đạt 17,83 tỷ USD, trong đó Trung Quốc chiếm tỷ trọng rất lớn. Trung Quốc cũng là nguồn đầu tư nước ngoài lớn nhất và là nhà tài trợ viện trợ chính của Campuchia trong 13 năm liên tiếp.

Tuyên bố cũng đề cập đến việc Trung Quốc giúp Campuchia giải quyết vấn đề bom mìn còn sót lại sau các cuộc xung đột vũ trang cách đây nhiều thập kỷ, cũng như hợp tác trong lĩnh vực y tế. Việc chính quyền Trump cắt giảm viện trợ nước ngoài đã ảnh hưởng đến những lĩnh vực này và nhiều lĩnh vực khác.

Tuyên bố cũng cho biết hai bên nhất trí tăng cường hơn nữa cơ chế hợp tác giữa quân đội hai nước.

Theo hãng thông tấn AP, Bắc Kinh đang tài trợ cho việc mở rộng Căn cứ Hải quân Ream ở bờ biển phía nam Campuchia, làm dấy lên lo ngại rằng căn cứ này có thể trở thành tiền đồn hải quân chiến lược của Trung Quốc tại Vịnh Thái Lan. Nhưng tuyên bố không đề cập đến vấn đề về căn cứ này.

Campuchia nhiều lần phủ nhận việc ký bất kỳ thỏa thuận nào với Trung Quốc, cho phép Trung Quốc có các đặc quyền hoặc thành lập các căn cứ quân sự ở nước ngoài.

Campuchia cho biết họ hoan nghênh tàu chiến từ mọi quốc gia thân thiện cập cảng tại cầu tàu mới của mình, với tiền đề là chúng phải đáp ứng một số điều kiện nhất định.

Hôm thứ Ba (15/4), Nhật Bản thông báo hai tàu quét mìn sẽ ghé thăm căn cứ Ream vào cuối tuần này. Đây là chuyến thăm đầu tiên của một lực lượng hải quân nước ngoài kể từ khi dự án mở rộng này hoàn thành.

Theo Hãng thông tấn Trung ương Đài Loan (CNA), trong chuyến đi này, ông Tập Cận Bình nhiều lần nhấn mạnh đến sự đoàn kết và hợp tác, phản đối thuế quan quá mức và phản đối hành vi bắt nạt đơn phương.

Ông Tập Cận Bình đã có chuyến thăm cấp nhà nước tới Việt Nam, Malaysia và Campuchia từ ngày 14/4 -18/4, nêu bật sự suy giảm trong quan hệ Mỹ-Trung và những nỗ lực của Trung Quốc nhằm tăng cường quan hệ với các nước láng giềng.

Gần đây, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) đã đưa ra cảnh báo về những thách thức tiềm ẩn đối với tăng trưởng kinh tế Campuchia, trong bối cảnh Mỹ công bố các biện pháp thuế quan mới và bất ổn toàn cầu tiếp tục leo thang.

Trong Báo cáo Triển vọng Phát triển châu Á (ADO) tháng 4/2025 của ADB được công bố hôm 9/4, ước tính Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) Campuchia sẽ tăng trưởng 6,1% trong năm 2025 và 6,2% vào năm 2026 – tăng nhẹ so với mức 6% trong năm 2024.

Tuy nhiên, triển vọng này có thể phải đối mặt với một số rủi ro tiềm ẩn từ những bất ổn toàn cầu như chính sách thương mại của Mỹ, căng thẳng địa chính trị đang diễn ra ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng.

Các dự báo của ADO tháng 4/2025 đã được hoàn thiện trước khi chính quyền Mỹ công bố chế độ thuế quan mới vào ngày 02/04 và những dự báo cơ sở này chỉ phản ánh chế độ thuế quan được áp dụng tính đến tháng 3/2025.

• Ca sĩ Malaysia: Ông Tập không phải bạn, mà là kẻ thù sau nụ cười giả tạo
• Campuchia thông báo giảm thuế hàng Mỹ từ 35% xuống 5%
• Campuchia chuẩn bị khánh thành Căn cứ Hải quân Ream
• Chuyên gia: Ông Hun Sen vẫn ở hậu trường thao túng chính trị Campuchia

Bình Minh (t/h)